Braniborski monopoly

srjeda, 13. februara 2019 spisane wot:
Bohata wěža w Budyšinje je turistiski magnet, z kotrehož sej lěto wob lěto tysacy wopytowarjow sprjewine město a wokolinu wothorjeka wobhladuja. Zo pak bychu ludźo dlěje w stolicy Serbow wostali, ma so na jeje městnje natwarić nowy hotel. Što pak so potom z jednym z najwažnišich symbolow Budyšina stanje, nichtó tak prawje njewě. Byrnjež tele přirunanje znajmjeńša tak křiwe było kaž sławna wěža sama, wotbłyšćuje wone tola­ chětro zrudźace połoženje zajimawostki w Braniborje nad Habolu: Chcemy wjace turistow přiwabić, kotřiž pola nas přebywaja, zo bychu sej wobhladali, štož wjace njeeksistuje. „Słowjanska wjes“ je pječa na dołhi wid njelukratiwna, město njeje by nowy hotel dobry feńk lubił – ale za koho? Je da w Braniborje hinak hač nimale­ wšudźe druhdźe tež, hdźež je zamołwitym (hišće) wědome, zo je kultura něšto, štož skerje duchej dyžli móšni tyje? Bosćan Nawka

Koło z pisanym poskitkom

wutora, 12. februara 2019 spisane wot:

Informelne rozmołwne koło Budyski kraj chce tež lětsa wjelestronske zarjadowanja wuhotować. Prěnje konkretne terminy su hižo jasne. Hłowny zaměr je, wožiwić předewšěm serbske žiwjenje wuchodnje Budyšina.

Budyšin (SH/SN/bn). Rozmołwne koło Budyski kraj je na swojim prěnim lětušim zetkanju minjenu sobotu w Budyskej Röhrscheidtowej bašće wo přichodnych planowanych aktiwitach wuradźowało. Pod nawodom Lorenca Jankowskeho wotměja 14. februara pod hesłom „Hrajkownja“ kofejpiće ze zabawu za dźěći we foyeru Serbskeho ludoweho ansambla. Tež swójbne pućowanja z wosebitymi tematiskimi ćežišćemi chcedźa dale přewjedować. Po loni zhromadnje ze skupinu Serbska reja wuspěšnje wuhotowanym bjesadnym a rejwanskim wječoru chcedźa bórze podobny tajki zwoprawdźić. Přezjedni sej přitomni běchu, wobdźělić so w lěću na dnju wote­wrjenych duri w Njechornju nawjazujo na „paradizowu zahrodku“ Měrćina Nowaka-Njechorńskeho kaž tež zarjadować nazymu kermušu. „Wšitcy zajimcy su witani, swoje přeća a mysle do přihotow zapřijeć“, podšmórny Sonja Hrjehorjowa.

Poziciju towarstwa rozjimali

wutora, 12. februara 2019 spisane wot:

Předsyda towarstwa Kamjenjak Wieland­ Schild je spočatk lěta zastojn­stwo złožił. Towarstwo je při­wšěm dźěła­kmane. Wustawki zmóžnjeja dalše­ skutkowanje, tež bjez předsydy.

Njebjelčicy (SN/MiR). Z wotstupom Wielanda Schilda skutkujetaj na čole předsydstwa městopředsyda Ignac Wjesela, financnik Lukaš Deleńk a w rozšěrjenym kruhu Thomas Noack a Hubert Lange.

Na swojim prěnim posedźenju w lěće 2019 zaběrachu so čłonojo njedawno ze swój­skimi přećemi a před­stawami na dobro towarstwa. Zhladujo na mnohe aktiwity, předewšěm w zańdźenym lěće, su woni za nje wjele časa nałožili. Někotrym bě to nimale přewjele.

„Klinkotata lipka“ při kaminje

wutora, 12. februara 2019 spisane wot:
W rjedźe Budyskeho Thespis-centruma „Za kachlemi so rjenje bachta“ staj zawčerawšim šulerjej Serbskeho gymnazija Budyšin Laura Hrjehorjec a Klemenc Bobka serbsku bajku „Klinkotata lipka“ scenisce čitajo předstajiłoj. Něhdźe pjatnaće zajimcow je dwurěčny přednošk – gymnaziastaj so serbsce a němsce recitujo wotměnje­štaj – napjeće sćěhowało. Lêtsa dohromady pjeć króć je socio-dźiwadłowy centrum popołdnjo při kaminje wuhotował. Mjez druhim dožiwichu wopytowarjo stajnje njedźelu baje a stawiznički z Ukrainy, Francoskeje a Arabskeje. Z „Klinkotatej lipku“ bu rjad zakónčeny. Klětu chcedźa z nim pokročować. Foto: SN/Hanka Šěnec

Chrósćicy (SN/bn). Serbska lajska dźiwa­dłowa skupina Chrósćicy je sobotu swoju nowu, mjeztym 25. inscenaciju „Čeplski recept“ prěni raz a přewšo wuspěšnje předstajiła. Předsyda cyłka Tobias Bulank witaše hosći na kopatej połnej Krawčikec žurli a dźakowaše so wosebje režiserej Tomašej Cyžej (NSLDź) kaž tež Jandytarjej Hajnkej-Försterej, kiž bě hru Heinza-Jürgena Köhlera z němčiny přełožił.

Wukubłarka kubłarjow z dejmantnym jubilejom

póndźela, 11. februara 2019 spisane wot:

Wučerka, organizatorka, recensentka, na dobro serbskeho ludu skutkowaca wosobina zjawneho žiwjenja – retomas to pomjenowanjow, kotrež Leńku Thomasowu mjenje abo bóle dokładnje wopisuja. Wčera swjećeše wona 60ćiny.

Tuchwilu skutkuje jubilarka na Budyskim powołanskošulskim centrumje za hospodarstwo a techniku přirjadowanej Serbskej fachowej šuli za socialnu pedagogiku. Tam wukubłuje mjez druhim kubłarki a kubłarjow a stara so tak sobu wo pedagogiski dorost za serbske pěstowarnje a horty kaž tež młodźinskich socialnych dźěłaćerjow mjez druhim za Rěčny centrum WITAJ.

Wo knihach a kniharni (08.02.19)

pjatk, 08. februara 2019 spisane wot:
Před někotrymi lětami kopolach so w kniharni přez mału čerwjenu dźěćacu knihu. Ilustracija na wobalce bě mi posměwk na wobličo skuzłała, tak ju kupich. Na wo­brazu je mały hólčec z nopawu wotmolowany. Hólčec rěka BEN. Je Indian, nócny wudźer, pyta za pokładami a rady nuri. W dźesać krótkich stawizničkach, z pjera Olivera Scherza, wopisuje Ben potajkim swoje dyrdomdeje. Te je Annette Swoboda wulkotnje ilustrowała. Stajnje poboku je jeho swěrny přećel, nopawa knjez Sowa. Zajimawe to mjeno za nopawu. Tam hdźež je Ben, je tež nopawa a nawopak. Rjaneho dnja ma knjez Sowa narodniny a Ben chce je wězo porjadnje woswjećić. A što nopawy rady činja – so kupaja. Tuž da Ben wanju z wodu naběžeć a přida porjadnje mydło za kupanje. Swjedźeń móže so potajkim započeć. Za to pak trjebaš tež hosći. Narodninskich hosći wobstara w rěčce za chěžku. Traje nimale wěčnosć, doniž nima dwě rybičce w tiće. Ben chwata do kupjele, ale što to? Jako po schodźe horje přińdźe, kapoce woda po schodźenkach dele. Ow ně, bě zabył honač zawjertnyć. A ješć stupaše po cyłej kupjeli a saha Benej hač k pumplej.

Budyšin (SN/bn). „Serbske žiwjenje na kraju“ rěka pućowaca wustajeńca histo­riskich fotografijow, kotruž je rodźeny Choćebužan a sobudźěłaćer Ludoweho nakładnistwa Domowina Heiko Lobert ze swójskeje zběrki zestajał. Wotnětka je hač do kónca měrca w Budyskej Serbskej kulturnej informaciji přistupna.

Dohromady 28 zdźěla sylnje powjet­šene reprodukcije pokazaja přewažnje wjesne žiwjenje, swjedźenje a nałožki zapad­nje Choćebuza. Najstarši wobraz bě wokoło lěta 1910 nastał, najmłódši ně­hdźe 1980. Wjetšina fotografijow pak wotbłyšćuje 1920te a 1930te lěta, při čimž njehodźa so wšitke eksponaty jasnje datěrować. Portretowane wosoby – žony nimale stajnje w serbskej narodnej drasće – su wobydlerjo mjez druhim Putgóle, Kokrjowa a Cazowa kaž tež hižo wjace njeeksistowaceje wsy Tšawnicy. W tym zwisku najskerje najbóle jimacy je motiw, pokazowacy muža, kiž husy pase­ a w pozadku brunicowy bager.

Witriny chowaja tójšto originalnych fo­tow. Wosebje napadny je prawdźe­po­dobnje w Francoskej nastaty wobraz młodeju Serbowkow z młodźatkom lawa.

W Brüsselu so předstajili

srjeda, 06. februara 2019 spisane wot:
Brüssel (SN/JaW). Hnydom tři sakske města su so dźensa w Brüsselskim běrowje swobodneho stata předstajili, pró­cujo so wo připóznaće jako kulturna stolica Europy w lěće 2025. Nimo Drježdźan a Kamjenicy je ze Žitawu tež hornjołužiske město mjez požadarjemi wo wob­lubowany titul. Kaž informuje dźensa dopołdnja Sakska statna kenclija w nowinskej zdźělence sej sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) angažement w naležnosći jara česći a wu­zběhny mjez druhim, zo „pokazuje to na njesměrne kulturne bohatstwo našeje sakskeje domizny a je tež přikład za zmužitosć a optimizm ludźi w swobodnym staće. Wšitke tři města steja za žiwu kulturu w Sakskej“, tak Kretschmer. Sakska statna ministerka za wědomosć a wuměłstwo dr. Eva-Maria Stange (SPD) namołwja w tym zwisku šansy a zaměry Europskeje unije zjawnje rozjimować. „Přinoški Drježdźan, Kamjenicy a Žitawy jednoća přeće na jednym boku Saksku ja­ko­ jednu z na kulturu najbohatšich kónčinow pokazać a na tamnej stronje žiwe wuznaće k europskemu zhromadnemu kulturnemu kruhej.“

Dotal wjace hač tysac stipendijow

wutora, 05. februara 2019 spisane wot:

Mättigowa załožba wupisa lětsa znowa stipendij za wědomostny dorost. Nimo toho chce kónc lěta restawraciju Mättigoweho epitafa w tachantskej cyrkwi zakónčić.

Budyšin (SN/bn). „Dohromady dźesać stipendiatow smy po nowozałoženju našeje institucije w lěće 2007 pjenježnje podpěrali. Tak pokročujemy z tradiciju spěchować wědomostny dorost, slědźacy wo stawiznach Hornjeje Łužicy. Cyłkownje su wot lěta 1649 wjace hač tysac studentow přiražku dóstali, někotrežkuli nade wšo zajimawe dźěło hewak najskerje wušło njeby“, zjima předsyda Mättigoweje załožby dr. Uwe Koch wčera na nowinarskej konferency w Budyskim wosadnym domje swj. Pětra. Wosebje wuzběhny wón „młodu serbsku inteligencu, kotrejž je załožba něhdy přistup na gymnazij a studij zmóžniła“. Přikład bě jemu mjez druhim załožer uniwersitneje biblioteki w Jenje Christian Gottlieb Buder, rodźeny w Ketlicach a serbskeho pochada. „Z dźensnišim stipendijom wolóžamy­ kandidatam na přikład publikaciju wědomostnych knihow“, Uwe Koch naspomniwši dr. Lubinu Malinkowu a dr. Friedricha Pollacka doda.  

nowostki LND