Kretschmer: Tak njeńdźe dale

póndźela, 10. junija 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) žada sej po wólbnych wuspěchach AfD na wuchodźe Němskeje wot amploweje koalicije zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD), ale tež wot swójskeje strony jasnu změnu dotalneje politiki. „Kraj trjeba stabilnu demokratiju, kotraž problemy ludźi rozrisa“, rjekny Kretschmer dźensa do posedźenja nawodnistwa CDU w Berlinje. Na nim wobdźěli so tež prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen.

Gantz wopušći knježerstwo

Tel Aviv (dpa/SN). Wšelakich měnjenjow přichoda Gazaskeho pasma dla wopušći minister Benny Gantz nuzowe knježerstwo w Israelu, kotrež běchu po terorowym nadpadźe Hamas 7. oktobra wutworili. Gantz bě tež čłon wažneho wójnskeho kabineta. Israelske knježerstwo pak wotstup Gantza njepowali: Ministerski prezident Benjamin Netanjahu ma ze swojim prawicarsko-nabožnym kabinetom dale wjetšinu w parlamenće.

Rozdźělenje přetorhnjene

Přewšo spokojom je pólski ministerski prezident Donald Tusk (naprawo) wčera wječor zhromadnje z Waršawskim wyšim měšćanostu Rafałom Trzaskowskim (nalěwo) na wuslědki wólbow Europskeho parlamenta reagował: Polacy su so ze 37,1 procentom za nowu knježacu wobydlersku koaliciju wuprajili. Dotal knježaca PiS dósta 36,2 procentaj. Foto: dpa/Kacper Pempel

Le Pen a Meloni wuspěšnej

póndźela, 10. junija 2024 spisane wot:

Paris/Rom (dpa/SN). Prawicarsko-narodna strona Rassemblement Nationale politikarki Mariny Le Pen je jasna dobyćerka europskich wólbow w Francoskej. Skeptikarjo napřećiwo EU su sej po dotalnym wuličenju 31,36 procentow hłosow zdobyli. Lisćina prezidenta Emmanuela Macrona a toho zwjazkarjow přińdźe ze 14,6 procentami na bjezwuhladne druhe městno. Jako reakciju na poražku je Macron hišće wčera parlament rozpušćił a nowowólby 30. junija wukazał.

W Italskej je prawicarska ministerska prezidenta Giorgia Meloni ze swojej stronu Fratelli d‘Italia europske wólby dobyła. Najwjetša knježerstwowa strona dósta 28,9 procentow. Z tym leži wona jasnje před wšěmi druhimi politiskimi mocami. Meloni chce swój wliw na europskej runinje zesylnić a spjećuje so prezidentce komisije EU Ursule von der Leyen.

Söder žada sej nowowólby

póndźela, 10. junija 2024 spisane wot:
Mnichow (dpa/SN). Po wólbnej poražce amploweje koalicije při wólbach Europskeho parlamenta žada sej předsyda bayerskeje CSU Markus Söder nowowólby zwjazkoweho sejma. „Ludźo su amplowu koaliciju faktisce wotwolili. Nětko trjebamy nowowólby, runje tak kaž w Francoskej, rjekny Söder“. „Ampla nima žadyn mandat wolerjow wjace. Prosće dale činić, „je wulki demokratiski zmylk“. Söder pokazuje na bywšeho zwjazkoweho kanclera Gerharda Schrödera (SPD), kiž bě 2005 při prašenje dowěry zwrěšćił a na to nowowólby wukazał. Po tym bě CDU z Angelu Merkel móc přewzała.

AfD w Sakskej cyle jasnje dobyła

póndźela, 10. junija 2024 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Wólby Europskeho parlamenta je AfD w Sakskej z jasnym předskokom dobyła. Po wuličenju wšitkich hłosow dźensa rano docpěwa wona 31,8 procentow a je porno 2019 (25,3 procenty) jasnje přidobyła. Tež we wulkoměstach kaž Lipsku, Kamjenicy a Drježdźanach je AfD najsylniša móc.

Hakle z widźomnym wotstawkom slěduje strona ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera, CDU, z 21,8 procentami a ma tak hišće mjenje hač 2019 (23 procentow). Jasnje dobył je tež politiski nowačk w Sakskej: Zwjazk Sahry Wagenknecht je sej 12,6 procentow hłosow zdobył.

Strona zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza, SPD, dóstanje jenož 6,9 procentow. Dalši koaliciski partner Zeleni ma 5,9 procentow, Lěwica ma 4,9 procentow.

Krajny předsyda AfD Jörg Urban je z wólbnym wuslědkom přewšo spokojom. Jemu je wažne, zo su „zeleni ekosocialisća dramatisce přisadźili“. Předsydka Zelenych Anna Cavazzini chce špatny wuslědk strony „dokładnje analyzować“.

Unija najsylniša – Zeleni słabi

póndźela, 10. junija 2024 spisane wot:

Wólby Europskeho parlamenta politiski spektrum na prawo přesunyli

Berlin (dpa/SN). Jasne dobyće za CDU, plista za amplowu koaliciju, jasne polěpšenje AfD: Při wólbach Europskeho parlamenta je so politiska waha Němskeje do prawicarskeho směra přesunyła. AfD je mjeztym druha najsylniša móc w Němskej, we wuchodźe samo najsylniša. SPD, Zeleni a FDP dyrbja jasne straty na so wzać a docpěja zhromadnje runje hišće třećinu wšěch wolerskich hłosow. Tež Lěwica je zwrěšćiła, dokelž je ju nowy Zwjazk Sahry Wagenknecht přesćahnyła.

Kaž je zwjazkowy wólbny nawoda dźensa rano zdźělił, je so unija CDU/CSU snadnje na 30,0 procentow (2019: 28,9) polěpšiła. AfD docpěwa ze 15,9 procentami swój dotal najlěpši wuslědk w cyłoněmskim wothłosowanju (2019: 11). Na wuchodźe Němskeje je strona z wulkim wotstawkom najsylniša móc. SPD, kotraž bě so we wólbnym boju na nahladnosć zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza spušćała, je na 13,9 procentow spadnyła (2019: 15,8). Je to najšpatniši wuslědk při cyłoněmskich wólbach scyła. Zeleni dóstanu jenož hišće 11,5 procentow (20,5). Jenož snadnje přisadźiła je FDP, kotraž dóstanje 5,2 procentaj (5,4).

Menetekl za krajny sejm

póndźela, 10. junija 2024 spisane wot:
Europske wólby w Sakskej pokazuja přeco trend za wólby do krajneho sejma něšto měsacow pozdźišo. To rěka: Lěwica dyrbi snadź parlament wopušćić, Zeleni a SPD maja wo to wojować, zo bychu přichodnemu krajnemu sejmej zaso přisłušeli. Předskok AfD před CDU je wot dweju na dźesać procentow rozrostł, posledni raz je CDU z „wupožčenymi hłosami“ wolerjow z lěweho spektruma na krajnych wólbach prěnje městno zakitowała – lětsa tajki potencial pobrachuje. Hłosy zapósłancow zwjazka Sahry Wagenknecht móhli rozsudne być, hač wostanje Michael Kretschmer ministerski prezident. Za dobyće direktneho mandata we Łužicy, hač Marka Šimana abo naslědnicy Alojsa Mikławška, Elaine Jenčec, trjeba CDU politiski dźiw. Wobdźělenje na wólbach bě wusahowace – w Sakskej wosom procentow wjac, nimale 70 procentow. Lud je rozsudźił, to je demokratija. Mamy to jako demokraća respektować a jako Serbja ze swojim widom wšě strony wužadować. Marcel Brauman

Wobnowjenje demokratije trěbne

póndźela, 10. junija 2024 spisane wot:

Drježdźany (BD/SN). Dowěra do politiki stronow z wulkej parlamentariskej tradiciju so dale a bóle drjebi. Pod tym ćerpi demokratija, kotraž měła so wobnowić – a to ze sylnišimi prawami a formami soburěčenja cyłeje ludnosće. Wo tym bě sej derje wopytane rozmołwne koło pře­zjedne, kotrež bě so na přeprošenje socialdemokratiskich jednotkow z Łužicy a sakskeje krajneje stolicy minjeny pjatk w Drježdźanskim Chinskim pawiljonje zešło. Pod moderaciju Astrid Riechmann, předsydki SPD w Budyskej měšćanskej radźe, rozjimachu juristisce zdźěłani eksperća staw a wuhlady kaž tež strachi a mjezy tak mjenowaneje direktneje demokratije.

Hapag: Atomowe reaktory za łódźe

póndźela, 10. junija 2024 spisane wot:

Hamburg (dpa/SN). Nawoda sobu najwjetšeho łódźniskeho předewzaća swěta Hapag-Lloyd, Rolf Habben Jansen, móhł sej k docpěću klimowych zaměrow předstajić, zo pojědu wulke kontejnerowe łódźe přichodnje z atomowymi reaktorami. „Tajke reaktory maja wěsty potencial, dokelž přinošuja k redukowanju wuhlikoweho dioksida“, rjekny 57lětny časopisej Spiegel. Prawdźepodobnje by tole tež kóšty znižiło, dokelž móhli łódźe potom zaso tróšku spěšnišo jěć. „Njesměli tole wuzamknyć, dołhož njejsmy to dokładnje přepytowali“, wón rjekny.

Hapag-Lloyd chce motory swojich łódźow hač do lěta 2024 na klimje přichilene systemy přestajić. Zo bychu ćěriwo lutowali a wustork wuhlikoweho dioksida znižili, jědu łódźe hižo nětko pomałšo. Nimo toho koncentruje so koncern na wuslědźenje a wobstaranje „zelenych ćěriwow“ kaž ekologisce zhotowjeneho methanola. Moderne nuklearne reaktory njejsu přirunujomne z wulkimi připrawami lětadłonošakow. Jich wuslědźenje pak hišće traje. Hapag-Lioyd wobsedźi 266 kontejnerowych łódźow a transportuje 12 milionow kontejnerow wob lěto.

To a tamne (10.06.24)

póndźela, 10. junija 2024 spisane wot:

Najwjetšu Božu słužbu motorskich su wčera w Hamburgu swjećili. Něhdźe 3 000 ludźi ze swojimi mašinami su wosrjedź města zličili. Minjene lěta bě wjace hac 20 000 wobdźělnikow přišło. Lětsa pak dyrbjachu twarskich dźěłow na awtodróze 7 dla tradicionalny korso motorskich po měsće wotprajić. Tuž bě mjenje ludźi přišło. Božu słužbu motorskich swjeća w Hamburgu wot 1980tych lět.

Ćeknjena kruwa je w badensko-württembergskim Balingenje za kolesowarjom hač na toho ležownosć běžała. Jako muž do pincy dźěše, kruwa jemu tež po schodach slědowaše. Přiwołana policija zwěsći, zo steji zwěrjo přeco hišće w pincy. Do toho bě wona po šulskim dworje błudźiła. Wobsedźer móžeše howjado přeswědčić, pincu wopušćić a na připowěšak zalězć. Načinjenu škodu w pincy trochuja na wjacore sta eurow.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND