Zwiski mjez Awstralskej a Łužicu hajił

srjeda, 11. decembera 2024 spisane wot:

Něhdyši předsyda Wend/Sorb Society of South Australia Dennis Jenke zemrěł

Z Awstralskeje je dóšła powěšć, zo je 3. nowembra 2024 w Lobethalu pola Adelaide zemrěł angažowany sobustaw a wjacelětny předsyda serbskeho towarstwa w Južnej Awstralskej, knjez Dennis Jenke, w starobje 94 lět. Wón zawostaji swoju mandźelsku June, syna Marka, dweju wnučkow a prawnučka. Jako swěrny sobustaw lutherskeje cyrkwje namaka swój posledni wotpočink na wosadnym kěrchowje w Lobethalu.

Potomnik serbskeje swójby

Ze zrěčenjom njespokojom

srjeda, 11. decembera 2024 spisane wot:

Drježdźany (SN). Gmejny a wokrjesy w Sakskej kritizuja koaliciske zrěčenje CDU a SPD a sej předźěłanje tutoho žadaja. Pozadk je, zo deficit w etatach dale a bóle stupa. Předewšěm w zakonju předpisane wysoke socialne kóšty a wysoke płaćizny za energiju kaž tež personal komuny poćežuje.

Poprawom chcyštej stronje do jednanjow wo koaliciskim zrěčenju komunam hladajo na financielnu nuzu pomhać. Z koaliciskeho zrěčenja pak to nawopačne wuchadźa. Tak sej komuny žadaja, so nowych planowanych socialnych wudawkow wzdać. W lěće 2028 planowane darmotne předšulske lěto za wšitke dźěći w Sakskej měło so šmórnyć. Jeničce za tónle projekt dyrbjeli w Sakskej 250 milionow eurow wob lěto nałožić. Tohorunja měła koalicija planowany moratorij za pěstowarnje cofnyć. Tak stej CDU a SPD hladajo na znižace so ličby dźěći w pěstowarnjach wobzamknyłoj, personalne kóšty njepřikrótšić. Za lěto 2025 a 2026 to cyłkownje 120 milionow eurow wjace kóštow zawinuje. Komuny maja tohorunja za trěbne, zo so w zjawnej słužbje dźěłowe městna wottwarja.

Scholz próstwu zapodał

srjeda, 11. decembera 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je dźensa wotpowědujo artiklej 68 wustawy prezidentku zwjazkoweho sejma Bärbel Bas (SPD) wo to prosył, w zwjazkowym sejmje prašenje dowěry na dnjowy porjad stajić. Scholz chce po pušćenju zwjazkoweho financneho ministra Christiana Lindnera (FDP) 23. februara dočasne nowowólby zwjazkoweho sejma přesadźić. Zwjazkowy sejm přichodnu póndźelu wo dowěrje rozsudźi. Wuslědk wothłosowanja njeje jasny.

Iran wumjetuje USA a Israelej

Teheran (dpa/SN). Iranski prezident Ajatollah Ali Chamenei je njepřećelomaj kraja Israelej a USA wumjetował, zo su za powalenje režima syriskeho mócnarja Bashara al-Assada zamołwite. „Nichtó njedwěluje, zo su podawki w Syriskej wuslědk amerisko-cionistiskeho plana“, nabožny nawoda Irana rjekny. Chamenei twjerdźi, zo ma dopokazy za komplot Israela. Přiwšěm pak je njemjenowaše.

Dulig njebudźe wjace minister

Lěsny woheń w kaliforniskim pobrjóžnym měsće Malibu dale cychnuje. Wjace hač tysac wohnjowych wobornikow přećiwo ­płomjenjam wojuje, kotrež so sylneho a sucheho wětřika dla spěšnje rozpřestrěwaja. Wjace hač 18 000 ludźi su mjeztym ­ewakuowali, mjez druhim tež prominentnych. Tući dyrbja přihladować, kak woheń jich sydlišća zniči. Foto: dpa/Jae C. Hong

Žana nowa wójna w Syriskej

srjeda, 11. decembera 2024 spisane wot:
Damaskus (dpa/SN). W Syriskej njehrozy po powalenju mócnarja Bashara al-Assada žana nowa wójna. Tole je nawoda islamistiskeje skupiny Haiat Tahrir al-Sham HTS, Ahmed al-Sharaa přilubił. Wobmyslenja zapadnych krajow, zo móhła namóc po powalenju Assada w Syriskej dale trać, „su njetrjebawše“. To znajmjeńša rjekny wón sćelakej Sky News. Strach je ze stron Assadoweho režima a pro-iranskich milicow wuchadźał. „Jich wotstronjenje je zdobom rozrisanje problema“, Al Sharaa potwjerdźi. Zwjazk zběžkarjow bě nje­dźelu po 13 lětach wójny syrisku stolicu Damaskus zdobył. Assad je do Moskwy ćeknył. Mjeztym staj so zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) a turkowski prezident Recep Tayyip Erdoğan wo połoženju w Syriskej telefonisce dorozumiłoj.

Tusk: Rěčeć wo Ukrainje

srjeda, 11. decembera 2024 spisane wot:
Waršawa/Kijew (dpa/SN). Pólski ministerski prezident Donald Tusk njewuzamkuje, zo so jednanja wo skónčenju wójny w Ukrainje hišće tutu zymu za­haja. „Naše prezidentstwo Rady EU budźe sobu za to zamołwite, kajke budźe połoženje při jednanjach, kotrež hišće tutu zymu zahajimy“, rjekny liberalnokonserwatiwny politikar we Waršawje. Wón chcył wo tym z ukrainskim pre­zidentom Wolodymyrom Zelenskym ­rěčeć. W tym zwisku zetka so Tusk z wjacorymi wukrajnymi politikarjemi. Jutře wočakuja francoskeho prezidenta Emanuela Macrona we Waršawje a spočatk noweho lěta britiskeho premiera Keira Starmera. Pólske prezidentstwo Rady EU traje wot januara hač do junija 2025.

Woidke znowa wuzwoleny

srjeda, 11. decembera 2024 spisane wot:

Podstupim (dpa/SN). Braniborski krajny sejm je politikarja SPD Dietmara Woidkeho znowa za ministersko prezidenta kraja wuzwolił. 63lětny, kiž steji na čole po wšej Němskej prěnjeje koalicije SPD a BSW, dósta w druhim wólbnym přeběhu absolutnu wjetšinu hłosow.

Krajny přesyda SPD Woidke trjebaše druhe wólbne koło, štož w braniborskim krajnym sejmje dotal hišće njemějachu. W prěnim kole njeje Woidke trěbnu wjetšinu 45 hłosow dóstał. Za njeho hłosowaše jenož 43 zapósłancow. W druhim přeběhu měješe wón 50 hłosow.

Woidke je wot lěta 2013 ministerski prezident Braniborskeje. Jeho SPD chce přichodnych pjeć lět zhromadnje ze Zwjazkom Sahry Wagenknecht knježić. Nowa koalicija ma w krajnym sejmje 46 hłosow, štož njeje runjewon komfortabelne. Woidke bě kóždežkuli zhromadne dźěło z druhej najsylnišej politiskej mocu AfD wuzamknył.

Koaliciske jednanja wjerćachu so stajnje zaso wo prašenje skónčenja wójny w Ukrainje a wo nastajenje nowych raketow USA w Němskej. BSW žadaše sej w tym prašenju jasne stejišćo.

Jara měšany poskitk

srjeda, 11. decembera 2024 spisane wot:
Serbski sejm je dalšu etapu po puću do druhich wólbow zdokonjał: Je wjele wjac kandidatow hač mandatow – runja wólbam serbskeje rady w Braniborskej, kotrež su sejmarjam metodisce z přikładom. ­Derje tež je, zo běchu jenož cyłki za nastajenje kandidatow legitimowane, kotrež maja serbskosć w swojich wustawkach. Wjac hač třećinu wšěch kandidatow pak je jedne towarstwo nominowało: Łužiska Alianca. Bjez nich bychu w Delnjej Łužicy jenož 9 wot 12 mandatow wobsadźić móhli. W Hornjej Łužicy by bjez Łužiskeje Aliancy 16 kandidatow za 12 mandatow k dispoziciji stało. A to je tež derje tak, wšako njeje na přikład reichsbürger a kandidat „Swobodnych Saksow“ personal, kotryž sej za demokratiske serbske zastupnistwo přeješ. Kak ze Serbskim sejmom dale dźe, wotwisuje tež wot toho, kelko Serbow so tón raz na wólbach wobdźěli. To pak maja ći w horšći, kotřiž dotal praja: „Poprawom dobra ideja, ale ...“ Rosće abo woteběra tute „ale“? Marcel Brauman

Hoberski wosušk w srjedźišću stał

srjeda, 11. decembera 2024 spisane wot:
Mjeztym hižo 30. Drježdźanski wosuškowy swjedźeń je minjeny kónc tydźenja zaso syły wopytowarjow do sakskeje krajneje stolicy wabił. Wosebity wjeršk bě přećah ­po centrumje města z hoberskim wosuškom w srjedźišću. Tón bě lětsa 1 929 k­ilo­gramow ćežki, 280 centimetrow dołhi, 140 centimetrow šěroki a 89 centimetrow ­wysoki. Pjekarjo wjacorych zawodow běchu jón zhromadnje napjekli. Přećah ze 400 aktiwnymi a 20 wobrazami dožiwi něhdźe 60 000 přihladowarjow. Tež 30 wosuškowych holcow jako symbol Drježdźanskeho wosuška so wobdźěli. Po přećahu su před Kulturnym palastom 3 300 kuskow wosuška předali. Foto: Jürgen Männel

Poskitki přećiwo hodownej samoće

srjeda, 11. decembera 2024 spisane wot:

Lipsk (dpa/SN). Hodowny čas je mnohim ludźom čas wjesołeje zhromadnosće – někotrym pak tež wosebje struchłeje samotnosće. Štóž je hody w tutej nuzy, móže so w Drježdźanach a Lipsku na wjacore kontaktne adresy wobroćić. Tež internetnje poskićuja móžnosće zetkawanja mjez ludźimi. Tak je Lipšćanska dwórnišćowa misija za čas hodownych swjatych dnjow wšědnje wot 9 hač do 13 hodź. přistupna. Tak přeprošuja tam k přebywanju z čajom a poprjancami. Poskitk měri so wosebje na bjezdomnych sobuwobydlerjow.

W Drježdźanach zarjaduje Johannstadtski kwartěr jutře, 12. decembra, ­zetkanje potrjechenych, zo bychu styki nawjazali. Tute nahromadźene kontakty móhli hody za zetkawanja wužić. Dale budu wjacore cyrkwje patoržicu swoje durje za potrěbnych wotewrěć.

HSSL24

nowostki LND