To a tamne (19.10.23)
Z awtomatizowanej analyzu zwěrjećich zwukow hodźi so po studiji derje wuwiće mnohotnosće družinow we wotpowědnej kónčinje sćěhować. Tole wuchadźa z wuhódnoćenja z pomocu kumštneje inteligency (KI). W tropiskich kónčinach, hdźež bu wjele lěsa zničene, so zaso dale a wjac zwěrjatow zaměstnja. Tole wozjewi team wokoło wědomostnika Jörga Müllera z Würzburgskeje uniwersity w fachowym žurnalu „Nature communications“. Fachowcy su z pomocu kumštneje inteligency zwuki ptačkow, amfibijow a cycakow wuhódnoćili.
Zwěrjenc w Barcelonje žaruje wo Pedra. Zwěrjo běše najstarši w Europje žiwy nosorohač a je minjenu póndźelu w starobje jasnje nad 50 lětami zemrěł, zdźěli zwěrjenc španiskeje metropole.
To a tamne (18.10.23)
Dokelž je so muž w Baltiskim morju „wolóžił“, dyrbješe so wón tele dny před hamtskim sudnistwom w Lübecku zamołwić. Sobudźěłaćerjo porjadoweho zarjada běchu jeho mjenujcy w nocy při tym lepili. Pad dyrbješe sudnistwo wobjednawać, dokelž nochcyše muž 60 eurow pokuty zapłaćić. Sudnistwo je nětko rozsudźiło, zo njeje muž nikoho šarował. W ćmě wšak njebě spóznajomne, što wón tam dokładnje čini. Tohorunja steješe wón z chribjetom k móžnym přihladowarjam.
Ćěsla z Badensko-Württembergskeje wobsedźi nimo psyka tež dźiwje swinjo jako domjace zwěrjo. Kundroz z mjenom Friedrich Hannibal Schnitzel je něhdźe 50 kilogramow ćežki a ma swój domicil hnydom direktnje při domskim ćěsle. Hdys a hdys smě wón samo do běrowa abo do dźěłarnje, hdźež so jara derje čuje.
To a tamne (17.10.23)
To a tamne (16.10.23)
W centrumje Lipska bědźachu so šoferojo jězdźidłow zawčerawšim z ješću. Kaž policija wčera zdźěli, běchu njeznaći sobotu substancu do třoch studnjow sypnyli, čehoždla ješćowe pucherki nastawachu. Ješć šumješe po dróze a tuž běchu dróhi a chódniki hładke. Nimo toho chětro wichorješe, tak zo ješćowe pucherki wokoło lećachu. Studnje dyrbjachu zamołwići města nachwilnje hasnyć.
Kedźbliwa susodka pěstowarnje přizjewi so w nocy na sobotu pola policije w Rangsdorfje, dokelž je paduchow w kubłanišću wuhladała. Jako bě policajske awto po puću k pěstowarni, žona zastojnikow wo wuwiću dale informowaše a rozprawješe, zo paduši nětko samo wokna rjedźa. Kaž so pozdźišo wukopa njeběchu so paduchojo do kubłanišća zadobyli, ale rjedźerjo. Policija so přiwšěm kedźbliwej wobydlerce dźakowaše.
To a tamne (13.10.23)
W spódnich cholowach schował je paduch 5 000 eurow, kiž bě wón do toho sobujěducemu w ćahu pokradnył. Na jězbje z Bonna do Regensburga měješe 24lětny pjenjezy za dlěše pućowanje po Němskej w tobole sobu, kotraž wisaše nad ławku. Jako so muž skrótka wotsali, 42lětny paduch tošu hrabny a so zminy. 24lětny hnydom za pjenjezami pytajo paducha narěča a jeho zadźerža. Přiwołana policija muža přepytujo pjenjezy skónčnje w toho spódnich cholowach namaka. Nětko přećiwo njemu přepytuja, tež, dokelž bě bjez płaćiweje jězdźenki po puću.
Wopita z awtom na policajsku stražu přijěła je 62lětna žona w Breisachu nad Rynom w Badensko-Württembergskej. Žona chcyše skóržbu zapodać, dokelž bě ju něchtó ćělnje zranił. Zastojnikam alkoholowa wóń napadny. Test wunjese 1,22 promilow. Jězbnu dowolnosć sćazachu.
To a tamne (12.10.23)
Jenož dny po swojim rekordźe při skočenju z parašutom je 104 lět stara Američanka zemrěła. Dorothy Hoffner z Chicaga je w nocy na njedźelu „spokojnje wusnyła“, nowiny rozprawjeja. Dokładnu přičinu smjerće hišće njeznaja. 1. oktobra, bě w starowni bydlaca žona nowy swětowy rekord najstaršeje skakarki z parašutom nastajiła. W starobje sto lět bě wona „z wulkim wjeselom“ hižo raz skočiła. Tež tón króć bě ju nazhonity skakar jako tandem přewodźał.
Z 3,4 promilemi alkohola w kreji je so šofer nakładneho awta wosrjedź awtodróhi A81 pola Böblingena w Badensko-Württembergskej spać lehnył. Policija z toho wuchadźeše, zo ma stejace awto techniski problem. W kabinje namakachu 48lětneho pjaneho we łožu. Zastojnicy muža wubudźichu a wzachu jeho sobu na stražu, zo bychu jemu krej brali.
To a tamne (11.10.23)
Wosrjedź jězby městna w awće měnjeć chcyłoj staj mužej w Freisingu pola Mnichowa – a zrazyštaj ze swojim transporterom do płotu. Do toho běchu policisća awto zadźeržeć chcyli. Na to chcyše 28lětny městno z 20lětnym změnić. Při tym zhubištaj kontrolu nad jězdźidłom. Wukopa so, zo njeměješe 28lětny šofer jězbnu dowolnosć. Nichtó njebu zrajeny.
Na wšěch 941 króć w běhu 24 hodźin z mosta skočił je 41lětny Mike Heard w Nowoseelandskej. Muž je po tutym puću dotalny swětowy rekord w bungee-skakanju, kotryž běchu loni ze 765 skokami w Šotiskej nastajili, jasnje překročił. Haerd bě sej předewzał, znajmjeńša 800 skokow docpěć. Zo je na kóncu 941 skokow zdokonjał, njeje sej do toho myslił. Zamołwići Guinnessoweje knihi rekordow dyrbja nowy wukon hišće wobkrućić. Nowoseelandska je domizna bungee-skakanja.
To a tamne (10.10.23)
W sudobju za bio-wotpadki je so młodostny w Frankfurće nad Mohanom schował, jako před policiju ćěkaše. Zastojnicy pak dopokazachu „prawy čuch“ a 16lětneho wuslědźichu. Na policajskej straži zwěsćichu, zo nima pod wliwom drogow stejacy muž žanu jězbnu dowolnosć. Wón bě sobotu z kradnjenym mopedom po puću był. Jako jeho zastojnicy zadźeržacu, wón wotjědźe. Při tym prasny do policajskeho awta a pěši dale ćěkaše.
Nócne wodźenje z kapsnymi lampami po muzeju je w srjedźosakskej Mittweidźe zasadźenje policije zawinowało. Wobydler bě swěcu lampow widźał. Tukajo na paduchow informowaše wón policiju. Zastojnicy wuhladachu woprawdźe skupinu ludźi z kapsnymi lampami w ruce. Durje muzeja pak běchu zamknjene. „Kriminalku“ spěšnje wujasnichu: Jednaše so wo nócne wodźenje za młodych ludźi.
To a tamne (09.10.23)
Najdlěšu hadźicu swěta su młodźi wohnjowi wobornicy w Schleswigsko-Holsteinskej kładli a su tak swětowy rekord nastajili. Z tysacami zwjazanymi hadźicami su na kóncu wodu wjace hač 60 kilometrow daloko do Lübecka klumpali. Woda pochadźa z Łobja pola Lauenburga na juhu zwjazkoweho kraja. Z 3 217 hadźicami su 64,3 kilometrow dołhi wodowód twarili. Po njewšědnym pospyće je so 114 młodźinskich wohnjowych woborow z 1 986 čłonami wobdźěliło.
Najwušikniše mustwo w kulenju słomjanych walčkow su minjeny kónc tydźenja we wuchodofriziskim Aurichu zwěsćili. Cyłkownje 18 mustwow je so na wubědźowanju wobdźěliło. Čłonojo dyrbjachu 300 kilogramow ćežki walčk słomy po 80 metrow dołhej čarje kuleć: Najprjedy po skłoninje nasypa, potom po slalomowej čarje a skónčnje runu smuhu do cila.
To a tamne (06.10.23)
Wohrěwak sněhakowarskich črijow je na lětanišću nowoseelandskeho Queenstowna bombowy alarm zawinował. Při kontroli wačokow běchu sobudźěłaćerjo podhladny předmjet při laptopje wuhladali, „při kotrymž wisachu groćiki“. Na to lětanišćo ewakuowachu a nuzowe naprawy zahajichu. Fachowcy za wotstronjenje rozbuchadłow, kotrychž běchu z helikopterom přiwjezli, problem skónčnje wujasnichu. Po wjacorych hodźinach lětanišćo zaso wotewrěchu.
Berlinski „Festiwal of Lights“ dźensa wječor mjeztym 19. króć zahaja. Na cyłkownje 40 městnach pokazuja 85 wuměłskich swětłowych instalacijow. Wobdźiwać móža ludźo tole mjez druhim na Braniborskich wrotach, na telewizijnej wěži, na Podstupimskim naměsće a na hrodźe Charlottenburg. Festiwal skónči so 15. oktobra a je za wopytowarjow darmotny.
