Ćeže a dobroty začuwał
W Bóšičanskej gmejnskej radźe skutkuje dźesać gmejnskich radźićelow. Wjesnjanosta Stanij Ryćer (rjemjesło Bóšicy) je wčera wječor prěni króć ze zdźěla nowym mustwom dźěłał.
Bóšicy (SN/MiR). 25 lěta je Alojs Bjarš w Bóšičanskej gmejnskej radźe skutkował. Wčera je wjesnjanosta Stanij Ryćer Jasčana, kiž njeběše lětsa hižo za komunalne wólby kandidował, ze čestnohamtskeho zastojnstwa rozžohnował. Alojs Bjarš dźakowaše so Stanijej Ryćerjej za jeho angažement a wupřa nowej gmejnskej radźe dobre rozsudy. „Mějach w tych wjace hač 25 lětach tójšto ćežkich nadawkow runje pak tež rjanych spjelnić“, rjekny wuměnkar Bjarš na prašenje SN. „Rady dopominam so na to, kak smy ideju za naše nowolětne pućowanja wuwili a wjeselu so, zo telko wobydlerjow składnosć wužije, so prěni dźeń lěta z pućowacymi druhich wsow gmejny zetkać.“ Dalši, hižo w gmejnskej radźe njeskutkowacy je Jasčan předewzaćel Krystof Šołta.
Starosć wo přichod wosebiteje chěže
Wulke a mjeńše muzeje, domizniske stwy a njewšědne wustajenišća zbližuja zajimcam zajimawostki najwšelakorišeho razu. Z lětušej lětnjej seriju někotre z nich kaž tež za kulisami skutkowacych akterow předstajamy. (4)
Štwórć lětstotka je Dom Měrćina Nowaka z krasnej zahrodu hižo w Njechornju jako muzej přistupny. Wšitke lěta je so Róža Pinkawina ze susodneho Worcyna hłownje wo hosći starała, je jich po kuchni, dobrej stwě, přehladce na hornim poschodźe kaž tež po ateljeju w susodnym twarjenju wjedła. Bórze po tym, zo bě jako młoda wučerka 1959 z Radworja do Worcynskeje šule přišła, nawjaza styki ze znatym molerjom, spisowaćelom a publicistom. Hłuboki poćah hač do dźensnišeho traje. Rady wona wopytowarjam swoju wědu wo wuznamnym čłowjeku sposrědkuje. Wčera hakle je Róža Pinkawina Brankačkec swójbu z Prahi z 1990 zemrětym mějićelom a wobydlerjom domskeho na tutym awtentiskim městnje zeznajomiła.
Krótkopowěsće (07.08.24)
Domowinu njejsu informowali
Bukecy. „Rozsud AWO njebě za Domowinu wotwidźomny“, zdźěli nowinska rěčnica třěšneho zwjazka Božena Šimanec k wotstronjenju Witaj-skupiny. W rozmołwje na přeprošenje wjesnjanosty ze zastupjerjemi AWO, pěstowarnje, staršich a Domowiny spočatk apryla je jeničce wo polěpšenje situacije Witaj-skupiny šło. Domowina dale rozmołwy ze staršimi kaž tež AWO wjedźe (čitajće wjac jutře).
Myta młodym slědźerjam
Drježdźany. Lětuše wubědźowanje PEGASUS – šule adoptuja pomniki je zakónčene. Mjez mytowanymi su wyša šula Malešecy, Budyski Powołanskošulski centrum a Budyski Schillerowy gymnazij. Jich projekty steja pod hesłom „Naša šula ma stawizny, hrodowy park Bart“, „dopominać – wuslědźić – zrozumić“, wopomnišćo Budyšin II a „300 lěta Čěski móst“ w Hornjej Hórce.
Z bombami hrozyli
Policija (06.08.24)
Njeznaći su so do firmy zadobyli
Bolborcy. W Budyskim měšćanskim dźělu Bolborcy su so dotal njeznaći wot zašłeje soboty, 3. awgusta wot 16.30 hodź. na njedźelu 4. awgusta w 10 hodź. do předewzaća w Bolborcach zadobyli. Tam su woni awtowy připowěšak kaž tež dwě rampje pokradnyli. Po tym su garažu na susodnej ležownosći wočinjeli. Tam pokradnychu traktor, kosu z motorom a mašinu za rjedźenje z wysokim ćišćom. Kradnjene wěcy wučinja škodu 27 500 eurow. Wěcna škoda wučinja něhdźe 3 000 eurow. Kriminalni technikarjo zwěsćichu slědy a zastojnicy Budyskeho rewěra pad dale přepytuja.
Na 20. hornčerske wiki
Hózk. Hornčernja „Baćonjacy dwór“ w Hózku přeprošuje 20. króć na hornčerske wiki. Tónle kónc tydźenja, 10. a 11. awgusta, wot 10 do 18 hodź. prezentuje 18 hornčernjow swoje wudźěłki. Mjez wobdźělnikami su nimo tradicionalnych tež nowačcy. Gunda Gleinig napječe tykanc a Domanic swójba zastara wobdźělnikow a wopytowarjow z ćopłymi jědźemi. Spěwacy hornčer z Trjebuza Günther Meißner chce na tačeli hornčerić.
Wěcywustojni pytani
Wojerecy. Město Wojerecy pyta wěcywustojnych wobydlerjow. Zajimowani wobydlerjo města móža so za přiradu za prašenja zbrašenych, seniorow kaž tež za serbske naležnosće přizjewić. Ze swojim angažementom bychu wyšeho měšćanostu při jeho nadawkach podpěrowali. Narěčani njech pisaja hač do 30. awgusta 2024 mejlku na: . W mejlce měli přiradu, w kotrejž chcyli skutkować, krótke wobkrućenje kaž tež swójske mjeno, dźeń naroda a adresu podać.
Fotowe žně poł lětstotka
Ze symbolemi nacijow pomórane
Wobšěrna wustajeńca w Zabrodźe
We łužiskich wsach běchu stajnje hižo najwšelakoriše rjemjesła zakótwjene a su so zdźěla lětstotki zachowali. Dźensa je so wulki dźěl z tychle rjemjesłow bohužel pozhubił. W našej lětnjej seriji chcemy wobswětlić, hdźe běchu kotre rjemjesła doma a kotre wosebitosće su so při tym wobkedźbowali. (17)
Něhdźe 20 kilometrow sewjernje Wojerec, njeposrědnje při saksko-braniborskej mjezy, nańdźemy Zabrod ze swojimi dźensa něhdźe 300 wobydlerjemi. Wot lěta 1995 je jedyn z dźewjeć wjesnych dźělow gmejny Halštrowska Hola. Prěnje pisomne naspomnjenje Zabroda je z lěta 1401 a serbskeho pochada. Zabrod woznamjenja telko kaž bród (Furt), z prefiksom „za“, respektiwnje „zady“. W fašistiskim času, wot lěta 1936 do 1945 bu wjes na Wolfsfurt přemjenowana.
Stawizny regiona přeslědźić
Wojerowska Towaršnosć za domiznowědu swjeći stoćiny
Wojerecy (AK/SN). Wojerowska Towaršnosć za domiznowědu bu 13. awgusta před sto lětami jako domizniske towarstwo załožene. Jeho čłonojo zběrachu dokumenty, kotrež maja kulturnostawiznisku hódnotu. W lěće 1932 su Domizniski muzej při Hrodowym naměsće 8 wotewrěli, kotryž přeńdźe w lěće 1942 do wobsydstwa města. W lěće 1935 je zhromadnosć, kotraž bě mjeztym na Towaršnosć za domiznowědu pomjenowana, na přednošk wo wašnjach a nałožkach Serbow přeprosyła. Po wójnje dźěło dlěje drěmaše. W lěće 1992 je 25 zajimcow towaršnosć, kotraž je z toho časa tež muzejowe towarstwo, wozrodźili. Z toho lěta su čłonojo wjace hač 300 zarjadowanjow, kaž přednoški a wodźenja po měsće organizowali.
Jeho dźensniši čłonojo cyle w zmysle załožerjow dźěło pokročuja a wosebje měšćanski muzej wobstajnje a čestnohamtsce podpěruja. „Stawizny a stawizniske slědźenja słušeja k městu. To chcemy dale wjesć“, potwjerdźa předsydka Rita Hertel zašły pjatk we Wojerecach.
Krótkopowěsće (06.08.24)
Ralbičan šulerjo pisaja knihu
Ralbicy. 16 šulerjow 8. lětnika Serbskeje wyšeje šule Ralbicy přewjedźe lětsa zhromadnje z Ludowym nakładnistwom Domowina projekt „Naša serbska kniha“. Z wučerku serbšćiny Juliju Serbinec a lektorku Weroniku Žurowej nadźěłaja młodostni hač do nazymskich prózdnin wobsahi za swójsku serbsku knihu. W srjedźišću maja dopomnjenki bywšich šulerjow na swoju šulu stać.
Dźěłaja nětko hromadźe
Budyšin. Zapósłanče a zapósłancy stronow Lěwicy, SPD, Zelenych a Die Partei dźěłaja w Budyskej měšćanskej radźe wotnětka w frakciji „Soziales Nachhaltiges Budyšin“ hromadźe. Frakcija ma napřećiwny pol k sylnej frakciji AfD w radźe być. Frakciji přisłuša dohromady pjeć politikarkow a politikarjow. AfD ma tuchwilu wosom zapósłančow a zapósłancow w radźe.
Warnuja před kupanjom
Balon w brjuše kruwow
Nic jenož na wsach, ale tež w městach maja mnozy doma skót. Něchtóžkuli nimo toho drobny skót plahuje. Wšitcy so wo strowotu swojich lubuškow prócuja. K tomu přinošować chce naša serija z pokiwami z weterinarneje mediciny. (38)
Žuwaki (Wiederkäuer) wobsedźa wosebity natwar požiwanskeho systema. Nimo črjewow maja wone tři předžołdki. Su to jelito (Pansen), žwanc (Netzmagen) a psalter (tež: Blättermagen). Poprawny žołdk žuwakow su putry (Labmagen), z kotrychž su w prjedawšich časow pola ćelatow sydrišćo (Lab) za zhotowjenje twarožka wudobywali. Wšitke mjenowane žołdki su wažne za wurunane požiwanje žuwakow. Je-li pica skažena abo su-li w njej kónčkojte dźělčki, hrozy strach wšelkich dysfunkcijow při požiwanju.
Přeměsćenje putrow (Labmagenverlagerung) pak ma druhe přičiny a wuskutki za strowotu žuwakow: Wony zjaw wopisuje pućowanje putrow wot poprawneho městna w brjuše do směra na rjap, přez tworjeny płun w putrach. Přeměsćenje pokazuje so zwjetša pola kruwow po porodźe ćelatka. Nadobo je telko městna w brjuše a wšitke wjazace włokniny (Bindegewebe) w ćěle su chětro elastiske.
