Krótkopowěsće (20.09.23)

srjeda, 20. septembera 2023 spisane wot:

17 namjetow mytowanych

Budyšin. W lětušim wubědźowanju idejow „Rěč zwjazuje. Rěc zwězujo. Sorbisch verbindet“ je jury 17 namjetow mytowała. Kaž Załožba za serbski lud wčera zdźěli, je hač do 25. julija 50 požadanjow dóšło. Mytowanske zarjadowanje budźe 17. nowembra w Budyšinje. Tam zhonja wuznamjenjeni tež wo wysokosći swojeho myta. Přehlad mytowanych namakaće pod .

Wuwzaćna dowolnosć móžna

Drježdźany. Sakska wuwólnja dotalny zakaz w boju přećiwo afriskej swinjacej mrětwje. W postajenym zawrjenym pasmje II, to je najbóle wohrožena kónčina, móža plahowarjo pod wěstymi wuměnjenjemi wuwzaćnu dowolnosć dóstać, zo bychu domjace swinje pod hołym njebjom plahowali. Krajna direkcija Sakskeje je za to płaćiwy powšitkowny wukaz wotpowědnje změniła.

Chmjelarstwo w zapisu UNESCO

Nic jenož na wsach, ale tež w městach maja mnozy domjacy skót. Něchtóžkuli nimo toho drobny skót plahuje. Wšitcy so wo strowotu swojich dwu- abo štyrinohatych lubuškow prócuja. K tomu ­přinošować chce naša serija z pokiwami z weterinarneje mediciny. (15)

Dźeń a bóle diskutuje so w towaršnosći wo tak mjenowanym plahowanju čwělow (něm.: Qualzuchten). Při tym nje­jedna so wo fachowy wuraz wosebiteje rasy zwěrjatow, ale je to wobwinowace wuprajenje, kotrež zjima wěste načasne rasy a družiny, hdźež genetika ćělne ­brachi wuskutkuje. Jedna so wo psy a kóčki a dalše zwěrjata, kotrež su in­tensiwnje plahowane, zo by so wosebita kajkosć ekstremnje wuwiła. Tak plahuja ludźo dakle snadneje wysokosće, z krótkimi nohami a dołhim chribjetom. ­Kajkosće su plahowarjam wažne, zo by dakl na hońtwje wužitny był, wosebje hdyž dyrbi přez niske kerki běhajo dźi­winu do praweho směra honić.

Za žně bě najwjetši čas

wutora, 19. septembera 2023 spisane wot:
Kóžde lěto přewjeduje Trjebinski Šusterec statok hromadźe ze Slepjanskej zakładnej šulu projekt kołowokoło běrnow. Stajnje šulerjo 3. lětnika běrny tykaja, je hladaja a skónčnje žněja. Za žně pak dyrbjachu wjacore terminy wjedra a dalšich přičin dla wotprajić. Nětko bě najwjetši čas, zo běrny ze zemje přińdu. Pomhali su při tym ­minjeny pjatk hortowe dźěći Trjebinskeje pěstowarnje. Jim je předsydka Domowinskeje skupiny Angelika Balccyna serbsku drastu woblekła, tak zo móžachu holcy a hólcy za historiskim traktorom běrny zběrać. Po njecyłej hodźinje běchu štyri wulke korby z běrnami napjelnjene. Foto: Jost Schmidtchen

K jubilejej Jurja Słodeńka

wutora, 19. septembera 2023 spisane wot:

Budyšin. Literarny wječor składnostnje 150. posmjertnych narodnin Jurja Słodeńka wotměje so štwórtk, 21. septembra, w 19 hodź., w Budyskej Smolerjec kniharni. Tam přednjesu čłonojo Towarstwa přećelow Smolerjec kninarnje ně­kotre z „Wobrazow ze wsy“, kotrež je ­Słodeńk w 1920tych a 1930tych lětach w Serbskich Nowinach wozjewił. Wšitcy zajimcy su wutrobnje přeprošeni.

Statnu dróhu ponowja

Zejicy. Na statnej dróze S 100 dyrbja so šoferojo wot přichodneho tydźenja na poćeženja wobchada nastajić. Kaž Budyski krajnoradny zarjad zdźěli, chcedźa na wotrězku wot Zejic do Lejna kaž tež w Zejicach samych jězdnju ponowić. Twarske dźěła maja w pjeć wotrězkach wot 25. septembra hač do 30. oktobra trać. W tym času rjaduja wobchad z amplu.

Policija (19.09.23)

wutora, 19. septembera 2023 spisane wot:

Muža na hawbje sobu wzał

Budyšin. Dokelž přejara nalěwo jědźeše, je njedźelu popołdnju na Budyskej Kamjentnej slěbrobarbny BMW napřećo přijěducy VW šmórnył a wobškodźił. ­Zawinowar pak dale jědźeše, tuž spěchaše sobujěducy z VWja pěši za BMWjom a jón při přichodnej ampli dosćahny. ­Dokelž šofer při zelenej swěcy dale jě­dźeše, skoči muž na motorowu hawbu a něhdźe 30 metrow sobu jědźeše, doniž njewotskoči. Při tym so wón zrani.

Witana podpěra

wutora, 19. septembera 2023 spisane wot:
Konjecy (KřG/SN). Lětsa podpěruje předewzaće HANSA-flex wjace hač 50 dźěćacych a młodźinskich mustwow z nowej sportowej drastu. Mjez zbožownymi je tež młodźinske mustwo blidotenistow z Konjec. Njedawno je Alojs Wowčer požadane nowe trikoty młodym sportowcam přepodał. DJK TTV Konjecy z.t. bu 1993 załožene a ma tuchwilu 22 čłonow. Na prawidłownych wubědźowanjach wobdźěla so tři mustwa muži na wo­krjesnej runinje, při čimž so tež hižo prěni młodostni na dypkowych hrach wobdźěleja, praji trenar Křesćan Gruhn hordźe našemu wječornikej. Z nowymi trikotami budu so sportowcy hišće bóle na dobyća wusměrić. Sposrědkowane zbožopřeća firmy HANSA-flex k 30. róčnicy towarstwa budu zakład za wuspěch.

Drohotne wopisma zachowaja

wutora, 19. septembera 2023 spisane wot:

W diecezanskim archiwje móža pilotowy projekt přewjesć

Budyšin (SN). We wobłuku pilotoweho projekta dóstanje diecezanski archiw Drježdźansko-Mišnjanskeho biskopstwa w Budyšinje 18 000 eurow za zawěsćenje drohotnych historiskich wopismow a dalšich dokumentow. Nawodnica archiwa dr. Birgit Mizscherlich so wjeseli, zo móža nětko dźěl swojeho wobšěrneho wobstatka fachowsce zawěsćić. „Z tutej podpěru a ze swójskim podźělom biskopstwa móžemy nětko započeć, ně­hdźe 240 našich cyłkownje něhdźe tysac wuznamnych wopismow rjedźić, zrunać a po potrjebje restawrować“, nawodnica rozłoži. Dotal su originalne dokumenty – zdźěla wjacore razy fałdowane – w pa­pjerjanych wobalkach z 19. lětstotka ­chowali. W přichodźe maja so wone tak składować, zo so předewšěm fałdowana kroma skóncować njemóže.

Najnowše frizury a trendy předstajili

wutora, 19. septembera 2023 spisane wot:

Kóždy čłowjek dyrbi w mjeńšich abo wjetšich wotstawkach k frizerej ­chodźić. Zo ­móhli frizerki a frizerojo swojich ­kupcow derje posłužować, so

wo najnowšich trendach wobhonjeja. Jedna składnosć bě nje­dźelu we Woje­recach.

Wojerecy (KD/SN). Zjednoćenstwo frizerkow a frizerow Budyskeho wokrjesa je předwčerawšim we Wojerowskej Łužiskej hali swojim čłonam najnowše frizury za žony a muži předstajiło a jim nowe trendy rozłožiło. Něhdźe 150 zastupjerjow frizerskich salonow wot Wósporka hač do Ottendorfa a wot Załomja hač do ­Halštrowskeje Hole stej wyša mišterka Szilvia Schiffel a jednaćelka Budyskeje rjemjeslniskeje komory Sabine Gotscha- Schock witałoj. Frizury předstajili su ­sobudźěłaćerki Wojerowskeho salona „Haarschneider“.

Wohnjowych wobornikow z Chrósćic, Nuknicy, Hórkow, Bóšic, Smječkec a Worklec su minjeny pjatk wječor do Chróšćanskeho Domu swjateje Ludmile wołali. Woheń je wudyrił a ludźo su zranjeni, wobornicy zhonichu. Na zbožo jednaše so wo zwučowanje. Zranjenych předstajachu dźěći młodźinskeje wohnjoweje wobory, kotrež mějachu z domu wuchować. Při wuhódnoćenju nawoda Chróšćanskeje gmejnskeje wobory Měrćin Jakšt komunikaciju jako jedyn z njedostatkow mjenowaše. Němscy wobornicy njejsu ničo zrozumili, hdyž su sej Serbja po zwučenym wašnju mjez sobu serbsce prajili, što měli činić. Foto: Rafael Ledźbor

Hornčerske wiki ludźi přiwabili

wutora, 19. septembera 2023 spisane wot:
Historiske murje Němskeje cyrkwje su stajnje zaso impozantna kulisa Choćebuskich hornčerskich wikow. Něhdźe 50 hornčernjow ze wšeje Němskeje, Nižozemskeje, Letiskeje, Pólskeje, Čěskeje a Madźarskeje poskićowachu njedawno na naměsće před cyrkwju swoje wudźěłki a přeprošachu zdobom k přechodźowanju. Widźeć bě wulka mnohotnosć hornčerskeho wuměłstwa ze wšelakimi technikami zhotowjenja. Prezentowali su pak so tež druhe rjemjesła módroćišća, lena, wołmy a drjewa. Samo poskitki za hody njejsu pobrachowali. Wulka ličba wopytowarjow bě ­dopokaz, zo sej ludźo tradicionalne wiki dale jara waža. Foto: Michael Helbig

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND