Na slědy serbskich Wojerec podachu so tele dny čłonojo Spěchowanskeho towarstwa Serbskeho muzeja z Budyšina. Werner ­Sroka pokaza zajimcam mjez druhim něhdyši balowy a towaršnostny dom, w kotrymž bu Domowina załožena kaž tež stejnišća serbskich ćišćernjow Ihring, Lapštich a Kulman, něhdyšich filialow Serbskeje ludoweje banki, Wjacsławkec drastowy dom, ­romantisku Dołhu dróhu a serbsku Jansku cyrkej. Wulět zakónčichu w šulskej a domizniskej stwě w Ptačecach, hdźež rozłoži Martina Pečikowa stawizny šulstwa we Wojerowskich kónčinach. Foto: Helena Pallmanowa

Serbske šule z wosebitym statusom?

štwórtk, 15. awgusta 2024 spisane wot:

Spočatk februara je Domowina zjawnosć namołwjała, prašenja za wólbne kopolaki namjetować. Dźensa dokumentujemy wotmołwy stron na prašeni třěšneho zwjazka nastupajo kubłanje w Sakskej. Kompletne wotmołwy we wosom politiskich wobłukach je Domowina zjawnosći tež internetnje spřistupniła.

Prašenje: Serbskim šulam ma so wosebity status nastupajo personalny kluč a minimalnu ličbu šulerjow na rjadownju přizwolić. Serbske šule maja přidatne wužadanja: Tute dyrbja specifiske (serbske) referaty w šulskich zarjadach (SMK a LaSuB) koordinować a zamołwić. Kak stejiće Wy k wotpowědnym žadanjam?

SPD

Spěchowanske towarstwo zetkawanišća Dom Zejlerja a Smolerja přeslědźi 200 lět stary poezijowy album

Horjeka srjedźa steji słowo „lubosć“. Zboka plećetej so słowje „wěra“ a „nadźija“. Wjacore zapiski na stronje su we łaćonšćinje napisane. „Wer nicht liebt Wein, Weib und Gesang, der bleibt ein Narr sein lebenlang“, pisaše Jan-Arnošt Smoler (1816–1884) jako student dnja 26. septembra 1836 wjesołeje mysle do poezijoweho albuma. Wobsydnik albuma rěkaše ze swójbnym mjenom Görne, předmjeno dotal znate njeje. Lědma 20lětny Smoler je tehdy ewangelsku teologiju we Wrócławju studował. Jeho zapisk je jedyn z mnohich w jónkrótnej knižce. Z posrědkowanjom chronista Siegfrieda Dankhoffa z Friedersdorfa je jón Volker Kunert z Drježdźan nětko Spěchowanskemu towarstwu zetkawanišćo Dom Zejlerja a Smolerja přewostajił.

Volker Kunert

Berlin/Choćebuz (SN/at). Nawoda mjeńšinoweho sekretariata w Berlinje, Měto Nowak, zastojnstwo kónc měsaca złoži. Dźensa měješe posledni dźěłowy dźeń, našej redakciji zdźěli. Domowina, kotraž je za zarjadnišćo zamołwita, njeje so k naležnosći dotal hišće wuprajiła.

Wot 1. awgusta budźe Měto Nowak přistajeny w Serbskim instituće. To jeho direktor, prof. dr. Hauke Bartels, našemu wječornikej wobkrući. Nowak naslěduje we wotrjedźe regionalne wuwiće a mjeńšinowy škit dr. Jean-Rémija Carbonneauwa, kotryž bu w Kanadźe na profesora powołany a we Łužicy hižo njedźěła. Nazhonjenja na polu rěčneje politiki kwalifikuja Nowaka za nowy dźěłowy nadawk, kotryž wopřija hłownje tute wobłuki.

Dom Měrćina Nowaka zachować

srjeda, 19. junija 2024 spisane wot:

Njechorń (SN/at). Dźensa před 25 lětami, 19. junija 1999, bu Dom Měrćina Nowaka-Njechorńskeho po wobšěrnych zachowanskich a wobnowjenskich dźěłach zjawnosći jako muzej a schadźowanišćo přepodaty. Areal je pokład za Domowinjanow w narańšich kónčinach župy „Jan Arnošt Smoler“. Mjez tym staja so tam znowa prašenje „Kak dale z domom?“, a to pod wšelkimaj aspektomaj.

Z předmjetom zaběrachu so čłonojo předsydstwa Budyskeje župy na wuradźowanju wčera w Njechornju. Pozicija předsydstwa je jasna. Zetkawanišćo je wažne, hewak ludźo cyle na serbske korjenje w kónčinje zabudu, regionalna rěčnica Domowiny Katja Liznarjec zdźěli. Župa ma nětko stejišćo zdźěłać, dokelž dyrbjał so dom wotwonka w murjach runje tak kaž wotnutřka ponowić. „W drjewje tykowaneho domu je škódnik, kiž móže jenož fachowc z wosebitymi maćiznami wotstronić“, wuzběhny Katja Liznarjec. Župne předsydstwo namjetuje nětko ideje zběrać, za što hodźi so dom w přichodźe wužiwać. Za to chcedźa wjesnjanow a wšitkich zajimowanych Serbow nazymu na dźěłarničku přeprosyć.

Serbske Drježdźanske towarstwo „Stup dale“ ma nowe předsydstwo. Hłowna zhromadźizna zašłu srjedu wuzwoli Christopha Cyža jako předsydu, Nadju Herbigowu jako městopředsydku, Jakuba Hrjehorja a Jadwigu Pjacec jako pokładnikow. Z tym je towarstwo po ćežkim času wobnowjene a móže so dale za swoje naležnosće zasadźować. Spočatk lěta 2023 je towarstwo dnjowsku dźěćacu skupinu samsneho mjena w Drježdźanach-Nowym Měsće wuspěšnje do nošerstwa SŠT přepodało a přez crowdfunding za pjenježne dary wabiło. Dnjowa skupina je tuchwilu połnje wobsadźena. Financielna podpěra dnjowskeje skupiny a zhromadne dźěło ze SŠT dale pokročuje. Hač do 2023 je towarstwo za serbske šulske dźěći z Drježdźan w zhromadnym dźěle z Krajnym zarjadom za šulu a kubłanje online-wučbu poskićiło. Tutón poskitk chcedźa zaměrnje wobnowić a polěpšić. Tež „šulu w zelenym“, zetkanje dźěći we Wulkej zahrodźe, chcedźa dale wjesć. Towarstwo budźe za móžnosćemi prezencneje wučby w Drježdźanach pytać, inkluziwnje šulerskeho transporta.

Na prawym puću

wutora, 11. junija 2024 spisane wot:
Dopóznaće je hłowna zhromadźizna župy Delnja Łužica do serbskeho swěta wusyłała: Wólby noweje braniborskeje Rady za naležnosće Serbow njerjaduja so same wot so. W nowelěrowanym Serbskim zakonju zakótwjene listowe wólby gremija dowěrjeja Serbam zamołwitosć, tute wothłosowanje swědomiće přihotować. K tomu njesłuša jenož wolerjow registrować, jim wólbne podłožki připósłać a na kóncu hłosy wuličić. Trěbne je nimo toho, kandidatki a kandidatow namakać. Po móžnosći tajkich, kotřiž wěcywustojnje a w naležnosći dosć přeswědčiwje na politiskim parkeće krajneho sejma skutkować móža. Tak naročne kaž je namakanje kandidatkow a kandidatow, tak napinace je ludźi wabić a na to dopomnić, zo so woni na tutym wothłosowanju w serbskej zamołwitosći wobdźěleja. Wólbne wobdźělenje před pjeć lětami bě přewšo niše hač při premjerje listowych wólbach 2014. To njeměło so wospjetować. Tuž je župa Delnja Łužica na prawym puću. Axel Arlt

Lěšće (HA/SN). Ze wšěmi mocami wólby noweje braniborskeje Rady za naležnosće Serbow podpěrać, w tym widźi Domowinska župa Delnja Łužica za přichodne měsacy swój najwažniši nadawk. K tomu słuša dobyć wjele wolerjow a wolerki za listowe wólby a kandidatki a kandidatow za tón wažny politiski serbski gremij w Braniborskej. To steješe w srjedźišću 22. hłowneje zhromadźizny župy Delnja Łužica minjenu sobotu w bróžni šokoladoweje konfiserije „Felicitas“ w Lěšćoch (Hornow) w prjedawšej župje Grodk. Předsydka a čłon wólbneho wuběrka za listowe wólby Margit Neugebauer, zdobom dotalna předsydka Serbskeho wuběrka we wokrjesu Sprjewja-Nysa, a dr. Hartmut Leipner, městopředsyda Domowiny, staj přitomnym nimale 60 delegatam a hosćom konkretny wotběh listowych wólbow hižo 7. Serbskeje rady rozkładłoj. Lětsa 15. decembra wotedate hłosy wuliča, to je hižo postajene. Serbja trjebaja w Podstupimje jara sylny swójski hłós, staj podšmórnyłoj. Na „hłownej“ su wobdźěleni hižo podłožk za wobdźělenje na listowych wólbach wupjelnili a wotedali.

Hornjoserbske „Zorja“ trěbne

srjeda, 29. meje 2024 spisane wot:

Budyšin (SN/at). Mnohe Domowinske skupiny a towarstwa pod třěchu Budyskeje župy „Jan Arnošt Smoler“ trjebaja podpěru při organizaciji zarjadowanjow. Što móhło to konkretnje być, wo tym je so župne předsydstwo z jich zastupjerjemi hižo w měrcu w Radworskim dwórnišću wuměniło. Wšitke cyłki tehdy přitomne njeběchu, předsydstwo pak tež jich měnjenje a wočakowanja zajimuja.

W měrcu zahajenu analyzu dokónčić rěka, zo čłonka abo čłon župneho předsydstwa „jedyn ze zbywacych pjeć cyłkow w přichodnych měsacach wopyta“, rjekny županka Leńka Thomasowa po wčerawšim wuradźowanju gremija, a z nimi – kaž na přikład w Lemišowje abo Jaseńcy – wuměnu pokročuje. Wědźa, zo mnozy skupinarjo staroby dla sej wjace njepřicpěwaja wšelake zarjadowanja sami organizować. „Wěmy pak tež, zo woni sej serbsku bjesadu we wobłuku Domowinskeje skupiny abo towarstwa dale jara waža a tam rady chodźa“, wujasni Katja Lizarnjec, regionalna rěčnica Domowiny za teritorij župy. Analyza ma zwěsćić, za čo podpěru wočakuja, hač su to přednoški, wulět abo dalše formy zarjadowanjow.

Serbska rěč a serbski spěw

póndźela, 27. meje 2024 spisane wot:
Hamor (Jka/SN). Čłonojo Domowinskeje skupiny Wochozy su Dźeń angažementa wčera w Hamorje ze serbskej drastu wobohaćili. Žonje stej z chlěbom a selu hosći powitałoj. Župa „Jakub Lorenc-Zalěski“ je po serbskim wašnju wuměłsce debjene jutrowne jejka pokazał. Motiwatorka za serbsku rěč projekta ZARI Juliana Kaulfürstowa je wobalki ze serbskimi wokablemi wupójsnyła a na te wašnje z wopytowarjemi zwisk nawjazała. „Sym wšudźe, hdźež je so hodźało, přewidne toški pójsnyła. Wotpowědnje wobsaha stacije stejachu na titkach trěbne wokable, kaž za skazanje jědźe a pića“, wona rjekny. Při jewišću pak běchu to słowa, kotrež wopřijeja hudźbu abo rejowanje. W toškach běchu małe łopjena, kotrež su sej ludźo sobu wzali a qr-kode, kiž wjedźe k informacijam wo serbšćinje. „Sym so z ludźimi rozmołwjała a na te wašnje zhoniła, w kotrej swójbje je so něhdy serbsce rěčała. Mjez wopytowarjemi běchu tež někotři, kotrychž wnučki w pěstowarni abo šuli serbšćinu wuknu.“ Překwapił je tež muski chór z Delnjeho Wujězda, kiž je na pokiw Franka Knoblocha serbski spěw do programa přiwzał a zanjesł.

HSSL24

nowostki LND