Njeznatosć a hordosć
Pačeny lud před sudnistwom
Skóržba přećiwo załožbje – pak Domowina a Serbski sejm pak nichtó?
Najnowši spis Drježdźanskeje kenclije prawiznika Baumanna-Hasske je zarjadniske sudnistwo w sakskej stolicy njedawno hakle dóstało. W rozestajenju towarstwa „Smy z.t.“ ze Załožbu za serbski lud ma 65lětny Harald Baumann-Hasske, něhdyši zapósłanc SPD w Sakskim krajnym sejmje a sobuzałožer syće europskich socialdemokratiskich juristow, zaso wuznamny nadawk na starosći. Serbski sejm widźi so jako „serbske ludowe zastupnistwo“ a chce jako tajke institucionelne spěchowanje dóstać. Tak cyle chětř pak Drježdźanske sudnistwo wo tym njerozsudźi, kaž su Serbske Nowiny wot rěčnika sudnistwa zhonili. Přetož zamołwita 7. komora tuchwilu prěnjotnje pady z lětow 2020 a 2021 terminěruje. Najebać to je wotwidźeć, zo budźe znajmjeńša prěni wusud hač do přichodnych wólbow Serbskeho sejma předležeć. Z dotal nazběranych podłožkow wobeju stron móžeš wučitać, zo je wěcka dosć łoskoćiwa. Wo čo konkretnje dźe?
Dobry zazběh diskusije
Wojerecy (SN/at). Dwanaće zajimcow je so na prěnjej diskusiji wo nowym programje Domowiny minjeny pjatk na zahrodźe Zejlerjoweje bróžnje we Wojerecach wobdźěliło. Přeprošenje wuběrka za nutřkownu demokratiju a serbsku ciwilnu towaršnosć zwjazkoweho předsydstwa běchu mjez druhimi tež studeńca z Drježdźan a Lipska sćěhowali, kaž serbski třěšny zwjazk dźensa informuje.
Pod nawodom Damiana Dyrlicha, wón wuběrkej předsydari, a předsydy Dawida Statnika zaběrachu so přitomni z třomi zakładnymi hesłami aktualneho programa ,,Zwjazanosć – wotewrjenosć – zamołwitosć“ a što wone po jich měnjenju wobsahuja. Woni zwuraznichu swoje mysle wo róli Domowiny w přichodnym narodnym a politiskim wuwiću Serbow. We wotewrjenej diskusiji su wšelake temy rozjimali, kaž su to młodźinske dźěło, podpěra župam, towarstwam a cyłkam, skrućenje rěčnych rumow, na přikład zwonka swójby a šule.
Tuchwilny program Domowiny, kiž płaći hač do 2025, běše hłowna zhromadźizna 2015 schwaliła. Dalše dźěłowe zetkanje budźe w pózdnim lěću.
Nowy program a kak nětko dale?
Frizow a naš lud zwjazuje dołhe přećelstwo
Kulturny zwjazk Frizow w Schleswigsko-Holsteinskej Friisk Foriining wobsteji lětsa sto lět. Jubilejej bě přijeće organizacije minjenu sobotu w Risumje-Lindholmje wěnowane, na kotrymž je so předsyda Domowiny Dawid Statnik jako tuchwilny předsyda Mjeńšinoweje rady štyrjoch awtochtonych narodnych mjeńšin w Němskej wobdźělił.
Risum-Lindholm (SN/at). Wotpohlad sewjerofriziskich narodnych prócowarjow před sto lětami běše podobny tomu załožerjow Domowiny. Tuž wutworichu w meji 1923 Frizisko-Schleswigske towarstwo jako přećiwny pol k němsko-nacionalistisce wusměrjenemu Sewjerofriziskemu towarstwu. Nowozałoženy cyłk měješe Frizow za samostatny lud a sej připóznaće jako narodna mjeńšina žadaše. Zdobom je mjeno towarstwa na bliskosć k třěšnemu zwjazkej danskich Južnoschleswigčanow pokazało. Wot lěta 2004 rěkaja tutomu kulturnemu zwjazkej Friisk Foriining.
Čłonstwo župy w Delnjej Łužicy dale rosće
Na 31. hłownu zhromadźiznu wot lěta 1990 je předsydstwo župy Delnja Łužica zastupjerjow skupin a towarstwow minjeny pjatk do Tšupca (Straupitz) přeprosyło. Při tym měješe so po zasadźe, zo wotměwa so „hłowna“ wotměnjejo w teritoriju jedneje z prjedawšich štyrjoch župow w Delnjej Łužicy. Tšupc bě słušał do župy Kalawa/Lubin.
Tšupc (HA/SN). Župan dr. Pětš Šurman je w swojej rozprawje na skutkowanje župy Delnja Łužica a lěće 2022 zhladował. To je so po koronje krok po kroku stabilizowało. Jako wosebite wjerški mjenowaše wón zarjadowanje za počesćenje najstaršich čłonow Domowiny, superkokot w Nowej Niwje (Neuzauche) a wobdźělenje Delnjeje Łužicy na Europeadźe w Korutanskej. Šurman je nowe zarjadowanje Serbskeje kulturneje akademije mały jutry w Choćebuzu chwalił. W tym zwisku wón na to pokaza, zo měli w Domowinskim dźěle přeco za nowymi formami a móžnosćemi pytać.
Prawicarske njedostatki na Bórkowskej šuli „Mina Witkojc“ je župan w rozprawje zasudźił. „To nas wuči, zo měli so w Domowinskich skupinach a towarstwach nimo rěče a kultury tež z aktualnymi politiskimi problemami zaběrać.“
Dobyćerski naćisk Mnichowscy architekća zdźěłali
Budyšin (SN/at). Naćisk Mnichowskeho běrowa architektow bogevischs buero je po rozsudźe fachoweje jury wubědźowanje architektow za přichodny Serbski centrum wědy na Lawskim arealu dobył. Wo tym je Załožba za serbski lud dźensa informowała.
Jury bě wo tymle přinošku předewšěm tohodla přeswědčena, dokelž su Mnichowscy architekća twarjenje na Lawskich hrjebjach zachowali, kotrež pod pomnikoškitom njesteji. Tak je jenož mało požadarjow postupowało. Přitwar přemosći dźěru k zapadnej mjezy ležownosće, hodźi so do městotwarskeho wobłuka a skutkuje najebać to načasne. Na wobłukojtym přechodźe wužiwaja typiski motiw Budyskeho stareho města. To je hódna adresa za Serbski forum wědy, jury měni. Naćisk funguje nětko, ale tež, hdyž budźe susodna ležownosć na Lawskich hrjebjach wobtwarjena. Jurorow je nutřkowna organizacija runje tak přeswědčiła kaž kwalita nastatych nutřkownych dworow.
Myslička ma swój špak
Serbski sejm chce „Arte-wuchod“
Němsko-francoski kulturny sćelak „arte“ płaći tróšku jako zdźěłany konik ludźi, kotřiž hewak telewiziju njehladaja. Serbski sejm so wo dalši tajki poskitk prócuje: „Arte-wuchod“.
Drježdźany (SN/mb). Druhi raz lětsa je zjednoćenstwo Serbski sejm do žurle krajneje nowinarskeje konferency přeprosyło, zo by swoje rozestajenje wo připóznaće serbskeho ludu jako „indigeny“ dale wjedło. Prěni raz běchu zwjazkowemu knježerstwu „ultimatum“ hač do 23. smažnika stajili, tutomu žadanju wotpowědować. Serbski sejm sam drje naš lud hižo předlońšim jako indigeny deklarowaše, to pak njeje ani w serbskej ani w němskej zjawnosći wulku kedźbnosć nadešło. Dźensa běchu nimo Tomaša Čornaka a Měrćina Krawca z wonkowneho wuběrka Serbskeho sejma wjacori partnerojo z wukraja připowědźeni. Jako prěni měješe David Chmelík, prezident załožby „Slavonic Europe“ cyłkowny koncept projekta „Arte-wuchod“ předstajić.
Dalši poskitk serbšćiny trěbny
Budyšin (kl/SN). Wo serbskim přinošku za dźeń narodnosćow, kiž budźe 17. septembra w Budyšinje, su čłonojo předsydstwa župy „Jan Arnošt Smoler“ na swojim posedźenju wčera w tudyšim Serbskim domje rozmyslowali. Tak chce rěčny motiwator Lucian Kaulfürst swój runje nastawacy memory wo dudach a druhich instrumentach z wopytowarjemi hrać.
Znowa zaběraše so předsydstwo z tematiku kubłanja. Hižo dlěje traje diskusija wo poskitku serbšćiny na dalšej zakładnej šuli w Budyšinje. Pozadk toho je, zo dyrbjachu na tudyšej Serbskej zakładnej šuli napjateje rumnostneje situacije dla dźěći z Witaj-skupin wospjet wotpokazać. Nuznje trěbne je tuž rozrisanje z dalšej šulu w sprjewinym měsće.
Rěčne zmylki na taflach Šěrachoweho kołopuća w Budyšinku nastupajo županka Leńka Thomasowa přilubi spěšnje móžnosć namakać, tute skorigować.
Župne předsydstwo wjeseli so wo namjetach z Domowinskich skupin a towarstwow za wuznamjenjenja narodneje organizacije, kiž maja so hač do 30. junija zarjadej Domowiny zapodać.
