Na iniciatiwu Europskeje rady w Strasbourgu swjeća hromadźe z Europskej komisiju wot 2001 kóžde lěto 26. septembra Europski dźeń rěčow. Tomu bě wčera ze zhromadnym zarjadowanjom tež w pólskim Wrócławju tak.
Wrócław (JBo/SN) Kompetencny a koordinaciski centrum pólšćina (KoKoPol), zwjazowanski běrow Swobodneho stata Sakskeje, Generalny konsulat Němskeje we Wrócławju kaž tež Sakski krajny zarjad za zažne kubłanje w susodnych rěčach (LaNa) su wčera wosebity dźeń w měsće nad Wódru organizowali.
Slepo (AK/SN) W Slepjanskej parochiji wostanu mnohostronske, jónkrótne dopomnjenki na serbske kwasy wobchowane. Wo tym swědči 150stronska fotowa dokumentacija „Schwarzweiss – Cernoběłe. Serbske swaŕby w Slepjańskej wósadźe 1902–1954“. Wona wopřijima 107 motiwow kwasnych hosćinow. Wudawaćelka je Domowinska župa „Jakub Lorenc-Zalěski“. Wo redakcionelne wobdźěłanje postarachu so Stephanie Bierholdtec, Heidemarie Richter a Wolfgang Kotisek. Dźakowano spěchowanju załožby „Doma w Slepom, Rownom, Mułkecach“ poradźi so financowanje. Nakład wučinja 300 eksemplarow. „Naš zaměr bě, z kóždeje wsy, parochije kwasne wobrazy dokumentować. To smy zdokonjeli“, wjeseleše so Stephanie Bierholdtec na wčerawšej knižnej premjerje w Slepjanskim Serbskim kulturnym centrumje (SKC). Melanie Kotisek a jeje nan Wolfgang přewodźeštaj prezentaciju na serbskich husličkach resp. huslach. Něhdźe 50 zajimcow předstajenje sćěhowaše.
Drježdźany (SN/at). Dr. Andreas Kluge wšitke swoje aktiwity w serbskej politice z wosobinskich přičin „z hnydomnym zeskutkowanjom“ zastaji. To je wuspěšny Drježdźanski předewzaćel a spěchowar serbstwa wčera w sakskej krajny stolicy pisomnje zdźělił. Kaž Kluge piše, „potrjechi to moju dźěławosć jako zapósłanc Serbskeho sejma, moje skutkowanje za projekt Lusatia-Glow kaž tež planowany běrow reprezentancy Lusatia Nova w Drježdźanach“.
Jeho rozsud pak ma hišće dalše sćěhi: „Za lěta 2011 wutworjenu serbskorěčnu dźěćacu dnjowu skupinu w nošerstwje firmy ABX-CRO tzwr na Čěskej droze w Drježdźanskim nowym měsće prócuja so wo přenjesenje do noweho nošerstwa. Za pad, zo so to njeporadźi, zarjadnišćo lětsa k 31. decembrej zawru“, w zdźělence rěka.
W Serbskim sejmje su wosobinsku kročel dr. Klugi „z wulkim wobžarowanjom a respektom před rozsudom přiwzali“, kaž rjekny sejmar dr. Měrćin Krawc našemu wječornikej, „dźakujemy so dr. Kluze za jeho angažowane skutkowanje.“
Předewzaća do kónca lěta je předsydstwo župy „Michał Hórnik“ wčera w Chrósćicach rozjimało. W Malešecach, župa „Jan Arnošt Smoler“, je so tamniša Domowinska skupina po koronje prěni raz zaso zešła.
Chrósćicy/Malešecy (SN/at). W Budyskej župje „Jan Arnošt Smoler“ hotuja so tele dny na tradicionalnu wuprawu zajutřišim po slědach Korle Awgusta Kocora. Tež čłonojo předsydstwa župy „Michał Hórnik“ měrja so na wjeršk w swojej lětnej dźěławosći. Budźe to wutoru, 15. nazymnika, župna kulturna kermuša ze skupinu Poštyrjoch na Smolic statoku w Hórkach. Ju Domowinjenjo hromadźe z tamnišim wjesnym towarstwom „Při skale“ zarjaduja. Kaž přisłušna regionalna rěčnica třěšneho zwjazka Katharina Jurkowa dale zdźěli, je hižo spočatk nowembra přichodne zetkanje hotowarničow w Chrósćicach předwidźane.
Ekspertowy wuběrk za Europsku chartu za regionalne a mjeńšinowe rěče Europskeje rady je minjeny tydźeń sedmu pruwowansku rozprawu wozjewił. Chartu je Němska 1999 ratificěrowała, wona płaći za danšćinu, hornjo- a delnjoserbšćinu, sewjerofrizišćinu, saterfrizišćinu, delnjoněmčinu a romašćinu.
Straßburg (SN/CoR). Pozitiwnje w rozprawje wuzběhnu, zo su so němske zarjady minjene lěto zawjazali, w Schleswigsko-Holsteinskej zarjadniske dokumenty, městnostne mjena a kulturne aktiwity w danšćinje, sewjernofrizišćinje a delnjoněmčinje podpěrać. Zo wučerjo pobrachuja, maja woni za „najwažniše wužadanje“ za regionalne rěče. Tak je w někotrych šulach wučba sewjerofrizišćiny a saterfrizišćiny woteběrała.
Bywšu Wochožansku farsku bróžeń su jako restawrowanu a přesadźenu městnosć kultury a zetkawanja wožiwili. Wona je po serbskim fararju, redaktoru a rěčnym slědźerju Bogumilu Šwjeli (1873–1948) pomjenowana, kiž bě wot 1908 do 1913 farar we Wochozach.
Budyšin (SN). Załožba za serbski lud na to skedźbnja, zo skónči so doba za zapodaće próstwow wo spěchowanje 30. septembra hnydom w dwójnym nastupanju. To potrjechi jónu podpěru předewzaćow, kotrež chcedźa zapodawarjo klětu w prěnim połlěće resp. po cyłym lěće 2023 zeskutkownić. Wobkedźbować maja při tym, zo „leži spěchowanski wolumen załožby pola tutych próstwow pod 10 000 eurami“, kaž ze załožboweho zarjada rěka. Projektowi iniciatorojo njech wužiwaja za to požadanski formular pod .
Dalši wobłuk je program „Serbska rěč a kultura w strukturnej změnje“ za projekty w Sakskej. Tu załožba hač do 2038 za kóžde lěto přewostajene srědki we wysokosći 2,5 milinow eurow wobhospodari. Ze zapodaćom próstwow hač do 30. septembra za sćěhowace lěto, tónkróć za 2023, chcedźa zdobom do prawidłowneho rytmusa za wobdźěłanje požadanskich podłožkow zastupić. Tute spěchowanja maja so w lěće 2023 zahajić, financny wobjim projekta dyrbi znajmjeńša 25 000 eurow wysoki być. Wotpowědny formular je přistupny pod .