Zahorjeny lajski dźiwadźelnik na prawdu Božu wotešoł
Zrudźacu powěsć dóstachmy my čłonojo Serbskeje lajskeje dźiwadłoweje skupiny Chrósćicy. Jan Pjech, naš čestny čłon a wjelelětny hrajer, je na prawdu Božu wotešoł.
Štóž jeho znaješe, tón wě, zo steješe mnohe lěta na jewišćach cyłeje Hornjeje Łužicy. Hač běchu to wjeselohry, kaž na přikład 1985 hra z pjera Jana Wornarja „Při cyganskej ławce“ abo lěta 2012 „Hdyž rentnarjo zapřimnu“. Runje tak zahoriće je wón w nabožno-duchownych a historiskich kruchach sobu hrał. Njezapomnite su předstajenje k 750. jubilejej klóštra Marijineje hwězdy „Hwězda jasna“ a pasionske hry Chróšćanskeje wosady.
Hižo zahe je so Jan za dźiwadźelenje horił. Jeho prěni wustup bě 1956 w inscenaciji „Hrodźišćo“ składnostnje 100. posmjertnych narodnin Jakuba Barta-Ćišinskeho. Pod nawodom Chróšćana Pawoła Kmjeća wustupowaše wón tež w dalšich hrach. Wjeršk tutych prěnich lět drje bě předstajenje hry „Hańža Hernaštec“, z kotrejž poda so skupina samo do Słowakskeje. Tule dramu pokaza naša lajska dźiwadłowa skupina, znowa w lěće 2003, hdyž je wón přeswědčiwje Ždźarowskeho knjeza předstajał.
Stajnje wo perfektne koncerty so prócowała
Spočatk februara rozšěrješe so zrudźaca powěsć po Łužicy, zo je 28. januara 57lětna spěwarka a dirigentna Marika Matthes-Hartmannowa cyle njenadźicy na prawdu Božu wotešła. Křesćanski po-hrjeb bě 6. februara w Oberbobritzschu w kruhu přiwuznych a znatych. Z Muskeho spěwneho towarstwa Hornja Hórka, kotrehož wjelelětna dirigentka njeboćička bě, wobdźěli so pjeć čłonow.
Marika Matthes-Hartmannowa narodźi so 6. junija 1962 Göbelec swójbje w Biskopicach. Wuchodźiwši zakładnu šulu dźěše wona na gymnazij ze spěwnym wukubłanjom we Wernigerodźe a złoži tam maturu. Po tym skutkowaše 30 lět w Serbskim ludowym ansamblu: hač do 1999 jako spěwarka, dramaturgowka a režijna asistentka, wot 2000 do 2012 je archiw SLA rjadowała.
Lěta 2017 zabsolwowa Marika Matthes-Hartmannowa rjemjeslniske wukubłanje na kucharku a dźěłaše wot 2018 w małym hotelu w Freibergu.
Wušikny debjer jejkow był
Minjeny tydźeń je z Dieterom Redom zemrěł njesměrny prócowar za serbskosć w Slepjanskim regionje. Njeboćički bě jedyn ze sobuzałožerjow Slepjanskeho towarstwa Kólesko, kotrež so ze slědowacym spominanjom ze swojim dobrym přećelom rozžohnuje. Z česćownosće před zemrětym smy so rozsudźili spominanje w originalnej rěči – w slepjanšćinje – wozjewić:
Dyž jo pcołaŕ humrěł, da se ći nas w Slěpjańskej wósadźe do kuždego kólca tśi raz zaklapa a se praji: „Pcołki, wy njedrićo forthyć, waš góspodaŕ dźo fort.“
Dieter Reddo jo wótejšeł. Njebudźo wěc swóje lubowane pcoły widźeć, a tež my jogo wěcej njehuglědamy. Jogo pćijaćelske naradźenja budźeje nam felować a tež jogo krute procowanje ho zdźeržanje serbskich tradicijow. Kritika a chwalba stej z jogo guby wažyłej jenak wjele.
Wosebite časy a wosebite naprawy
Serbskej domaj w Budyšinje a Choćebuzu stej za wopytowarstwo zawrjenej. Domowina je wšitke zarjadowanja wotprajiła. W běrowach třěšneho zwjazka přiwšěm dźěłaja.
Budyšin/Choćebuz (SN/JaW). Třěšny zwjazk serbskich towarstwow Domowina je wšitke swoje zarjadowanja a wuradźowanja, kotrež běchu hač do jutrow planowane, wotprajił. Wo tym informuje nowinski rěčnik Domowiny Marcel Brauman we wčerawšej w nowinskej zdźělence. Přičina rozsuda je aktualne połoženje nastupajo rozpřestrěwacy so coronawirus.
Nětko je na nami, jeho dźěło dale wjesć
Zrudźaca powěsć njeje so hišće do kóždeho kućika Łužicy dóstała: Dieter Redo, nošer Zejlerjoweho myta 2018, je 10. měrca po ćežkej chorosći zemrěł.
W Slepjanskej wosadźe je sej njeboćički trajne zasłužby při zachowanju serbskeje rěče, nałožkow a tradicijow zdobył. Dieterej Redej, rodźenemu 12. februara 1942, je wosebje slepjanšćina na wutrobje ležała. Dźakować so jemu předewšěm mamy, zo je ze swojimi zběrkami a zapiskami kurs tudyšeje narěče iniciěrował. To bě zakład za to, zo ju zachowujemy a znowa hajimy.
Lajkojo přihotuja hižo za lětsa nowu komediju
Chrósćicy (ZC/SN). Lajscy dźiwadźelnicy z Chrósćic chcedźa hišće lětsa nowu inscenaciju nazwučować. To su čłonojo skupiny na swojej hłownej zhromadźiznje tydźenja w Chrósćicach rozsudźili. „Wězo chcemy našich přihladowarjow znowa z komediju zawjeselić. W přichodnych tydźenjach prěnje přihoty za nju zahajimy“, zdźěli čłonka Zala Cyžowa.
Přihoty zaběželi su porno tomu hižo za lětušu nowu inscenaciju w zamołwitosći Towarstwa Cyrila a Metoda (TCM) pod hołym njebjom. Titul krucha rěka „Mór a lubosć“ a předstajić chcedźa ju w septembru w Chrósćicach. Samozrozumliwje w njej nimo dalšich ludźi z wosady tohorunja wjacori dźiwadźelnicy Chróšćanskeje skupiny sobu skutkuja. „Na zakładźe toho, zo njejsmy z tekstom hry přejara wućeženi, smy so rozsudźili so hižo lětsa na nowu inscenaciju zwažić“, rěka ze stron skupiny hladajo na přidatne dźěło z kruchom „Mór a lubosć“.
Tež ewangelsku narěčzapřijeć
Bukecy (lm/SN). Zajim na sobotnej dźěłarničce Bjesadow Serbskeho ewangelskeho towarstwa a Bukečanskeje Bjesady bě wulki. Stólcy w rjadowni ewangelskeje šule běchu hač na poslednje městno wobsadźene. Mjez hosćimi běchu skupiny Bjesadow z Rakec, Hodźija a Horow, ale tež zajimcy z wokoliny.
Dźěłarničku nawjedował je Michał Cyž z Budyskeho studija Sakskeho wukubłanskeho a wupruwowanskeho kanala. Jemu poboku bě Daniel Zoba. Wobdźělnicy zbližichu sej najaktualniše serbske digitalne poskitki a móžachu je nałožować. Dźesaćlětny Filip Malink z Rakec rozłoži přitomnym funkciju słuchopisaka BOOKiija na zakładźe knihi Ludoweho nakładnistwa Domowina. Tež zabawne appy kaž Serbski spěwnik, QuizSerb a Serbsce lochko su přitomnym rozłožili. Daniel Zoba předstaji projekt commonvoice, internetnu stronu, z kotrejž nahrawanja serbskich sadow zběraja a wuhódnoćeja. Tak chcedźa krok po kroku datowu banku pjelnić a kompjuterej serbsku rěč přiwučić, a tak tež ewangelsku narěč.
Swěrny přećel Serbow a lubowar Łužicy był
Zrudźaca powěsć ze sewjerneje Čěskeje je Łužicu docpěła – swěrny přećel Serbow dr. František Vydra je 29. februara w starobje 86 lět zemrěł.
František Vydra narodźi so 4. nowembra 1933 w čěskej wsy Branov. 1949 přesydli so swójba do Benešova nad Ploučnicí njedaloko Děčína. Po wuchodźenju gymnazija w Děčínje, hdźež spřećeli so z tam wuknjacymi młodymi Serbami, předewšěm z Bohumírom Härtelom, z jeho sotru a bratrom, poda so Vydra na studije do Libereca. Tam zezna wón pozdźišo dalšich serbskich studentow, a w běhu jeničkeho šulskeho lěta je serbšćinu nawuknył. Tak započa so jara za Łužicu zajimować.
Dwaj studijej bě František Vydra zmištrował – studij pedagogiki a pozdźišo jendźelšćiny/sorabistiki. 1987 sta so z doktorom filozofije. Přewažnje skutkowaše jako wučer na zakładnej šuli w Chrastavje, dalše lěta na gymnaziju w Frýdlanće a na priwatnej šuli w Liberecu. 1995 započa wón w Chrastavskim měšćanskim muzeju dźěłać, hdźež je nimo dalšich wosebity serbski wotrjad wutworił.
2022 budźe lěto Kocora a Zejlerja
Wojerecy (SN/JaW). Lěto 2022 budźe wosebite lěto, wěnowane Handrijej Zejlerjej Korli Awgustej Kocorej. To je prezidij Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny na swojim wčerawšim wuradźowanju we Wojerowskim Domowinskim domje wobzamknył. Přičina, wosebite lěto wuwołać, stej faktaj, zo spominamy za dwě lěće na „150. posmjertniny Handrija Zejlerja a 200. narodniny Korle Awgusta Kocora. Domowina wšelake aktiwity, na přikład Serbskeho ludoweho ansambla, podpěruje a župy a čłonske towarstwa namołwja, hač do kónca lěta 2020 referentej Domowiny za kulturne naležnosće a wukraj Clemensej Škodźe dalše namjety posrědkować“, zdźěli nowinski rěčnik třěšneho zwjazka Marcel Brauman.
Přihotowali su wčera we Wojerecach tež lětuše posedźenje poradźowaceho wuběrka za prašenja serbskeho ludu, kotrež budźe 13. meje w Berlinskim zwjazkowym ministerstwje za nutřkowne naležnosće. Zakład wuradźowanja je rozprawa předsydy Domowiny wo połoženju našeho naroda, kotruž wón prawidłownje podawa. Zarjad Domowiny tuchwilu na njej dźěła.
Rěčny kurs chcedźa wožiwić
Towarstwo Njepilic dwór pyta dorost, zo móhło so womłodźić
Rowno (AK/SN). 3 900 wopytowarjow su loni na Rownjanskim Njepilic statoku witali. „To bě tójšto wjace hač lěto do toho“, podšmórny předsyda towarstwa Njepilic dwór Manfred Nikel na hłownej zhromadźiznje minjeny pjatk. W běhu lěta přewjedźechu 83 zarjadowanjow a 27 wodźenjow. Kaž Nikel rjekny, bě to dotal najintensiwniše lěto towarstwa.
„Bohužel njeje so nam poradźiło serbskorěčny kurs wožiwić. Tónle nadawk pak z wočow njezhubimy“, praji předsyda, přetož statok je přez serbšćinu žiwy. Dalši nuzny nadawk je za dorostom pytać, zo móhli towarstwo womłodźić. Tuchwilu přisłuša jemu 41 čłonow, kotřiž wukonjachu loni cyłkownje 7 000 dźěłowych hodźin na statoku.
