Rejwansko-dźiwadłowy projekt „Kamenz Can Dance“ dźěći a młodostnych jenakomjeniteho towarstwa prezentuja jutře a sobotu stajnje w 19.30 hodź. w Kamjenskim měšćanskim dźiwadle. Wón zwjazuje elementy breakdanca a hiphopa z klasiskej jewišćowej reju, dźiwadłom a multimedialnej animaciju k inscenaciji połneje akrobatiki, rytmusa a rjanosće. Foto: Daniel Schäfer

Před 75 lětami so pozběhnyli

štwórtk, 19. apryla 2018 spisane wot:

Waršawa bě w lěće 1939 město z najwjace Židami na swěće. Poł miliona bě tam doma. Nadpad němskeho wójska 1. septembra 1939 na Pólsku bě za nich kaž za dalšich Polakow čas złóstnistwow. Wot lěta 1940 dyrbjachu wšitcy Židźa pólskeje stolicy w štyri kwadratne kilometry wulkim ghetće wusko hromadźe stłóčeni bydlić. Něhdźe 100 000 z nich špatnych poměrow dla zahiny. 1942 započachu esesacy Židow deportować, zwjetša do sto kilometrow zdaleneho koncentraciskeho lěhwa Treblinka. Něhdźe 323 000 Židow z Waršawy bu tam z płunom morjenych. Hač do­srjedź lěta 1944 přisadźi w Treblince dohromady na 900 000 Židow swoje žiwjenje. Wot lěta 1964 dopomina tam wopomnišćo z hoberskim kamjenjom z napismom „Nigdy wiecej“ (Nihdy wjace) a ze 17 000 narownymi platami na tamniše wopory fa­šizma.

Wódny muž kaž braška

srjeda, 18. apryla 2018 spisane wot:

Dwěsćě lět łužiskich stawiznow w špihelu swětoweje politiki

Stawizny regiona, haj samo stawizny swójby wotbłyšćuja stajnje tež stawizny swěta. Spočatk měrca dožiwi kruch „Łužiske kwartěry abo Rus w pincy“ swoju prapremjeru na hłownym jewišću Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła. Inscenacija saha wot Napoleoniskich wójnow hač do přitomnosće. Koło wosobow, kotrež hru njese, je přehladne. Wona wuńdźe z dźewjeć hrajerjemi. W srjedźišću steja swójba – mać, nan a dźowka –, potencielny serbski nawoženja a Rus kaž tež tři pódlanske aktery, kotrež wšelake róle hraja. Přihladowarjo sćěhuja wosobam w změnje časow a k prěčišćam stawiznow, kotrež zdobom jednotliwe akty postajeja: 1813/15, 1918, 1945, politiskemu přewrótej w Němskej a – w epilogu – přitomnosći.

Hudźbno-literarny wječor „Moja archa Horni Hajnk“ Serbskeho ludoweho ansambla dožiwi spočatk měrca swoju premjeru w Budyskej Röhrscheidtowej bašće. Pod titulom „Bratr štom a sotra škowronc“ bě SLA w minjenej hrajnej dobje podobny, nic pak identiski program z tekstami Jurja Brězana w němskej rěči pokazał. W lěću planuje ansambl předstajenje pod hołym njebjom w Hornim Hajnku.

Trio con moto – komorna wobsadka instrumentalistow SLA – wobrubi hudźbnje sceniske čitanje hrajerja Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła Měrka Brankačka. Mjez tekstami ze zarjadowanju mjeno spožčaceje knihi Jurja Brězana wusahowachu wosebje stawiznički wo wušparanjach lyriskeho ja ze šeršenjemi, nócnym koncertowanju rjechtacych žabow a swójbje kołpjow, kotraž nowe haty za swój dorost pyta.

Brankačk interpretowaše swoje přinoški raz po wašnju rěčnika dokumentarneho filma, raz poetisce, stajnje powažliwje a přitulnje w duktusu. Waha mjez słowom a zynkom bě wuběrna, hdys ­a hdys napodobnichu hudźbnicy zwuki přirody, kotrež Brězan w swojich wobkedźbowanjach wopisuje.

Zejlerjowe myto 2018 do Slepjanskich kónčin

srjeda, 18. apryla 2018 spisane wot:

Drježdźany (SN/at). Juliana Kaulfürstowa a Dieter Redo staj lawreataj Zejlerjoweho myta 2018. Wo tym je sakska ministerka za wědomosć a wuměłstwo dr. Eva-Maria Stange (SPD) dźensa informowała. Sydomwosobowa jury je wobeju jeju wusahowaceho přinoška k wozrodźenju Slepjanskeje serbšćiny dla za wuznamjenjenje z mytom za serbsku rěč poručiła.

Krabat z kapsy

srjeda, 18. apryla 2018 spisane wot:
Budyšin (SN/JaW). Kompjuterowa hra „KRABAT a potajnstwo serbskeho krala“ předleži nětko tež za smartphony. Wo tym informowaše wčera Załožba za serbski lud. „Časy so měnjeja a Krabat je dźeń a mobilniši“, w pismje mjez druhim rěka. Hru poskićeja we wersijomaj za Apple a Google w online-kupnicach za 5,99 ­eurow. Hač do prěnjeho stawa pak móža zajimcy hru darmotnje hrać. W lěće 2015 wušłu serbsku kompjuterowu hru je skupina Rapaki w nadawku Załožby za serbski lud zdźěłała a ju nětko tohorunja na mobilnu wersiju dale wuwiła.

Hudźbne dnyz nowej fanfaru

wutora, 17. apryla 2018 spisane wot:
Wojerecy (SiR/SN). Ze swjatočnym koncertom Noweje Łužiskeje filharmonije su minjenu njedźelu 53. „Wojerowske swjedźenske dny hudźby“ w tamnišej Łužiskej hali zahajili. Pod nawodom Johannesa Pella předstajichu Zhorjelscy hudźbnicy wot Jana Cyža skomponowanu nowu fanfaru zarjadowanja. „Z tymle motiwom chcemy přichodnje naše zarjadowanje wotewrić. Dźakuju so Dorje Gebauerowej z Ćiska za nastork“, rjekny ­Wojerowski wyši měšćanosta Stefan ­Skora (CDU) a wuzběhny, zo „su hudźbne dny mjeztym kruty kulturny wjeršk. Štož bě před wjace hač 50 lětami z jeno štyri zarjadowanjemi započinało, je dźensa ­pisana měšeńca wšelakich žanrow hudźby, tworjaceho wuměłstwa ­a dźiwadła. Na to směmy jara hordźi być. Z 225 hudźbnikow, kotřiž so lětsa wobdźěleja, je 212 z Wojerec a wokoliny. Dny hudźby su k tomu na najdlěšu tradiciju złožowace so zarjadowanje tohole razu we Łužicy.“ Po witanju přepoda Skora Bukečanej Gustavej Hentgesej Čestne myto města Wojerecy. Trompetar bě sej wuznamjenjenje z najlěpšim wukonom lětušeho regionalneho wubědźowanja rjada „Młodźina hudźi“ zasłužił.

Lyrika, proza a hudźba w barace

wutora, 17. apryla 2018 spisane wot:

Nuknica (SN/bn). Prěnje wot towarstwa barakka zarjadowane čitanje přiwabi minjenu sobotu něhdźe 30 zajimcow – někotři wonka stejo a přez wupójsnjenjej woknje připosłuchajo a hladajo – do Nukničanskeje baraki. Nimo stajnych wopytowarjow běchu tež wobliča widźeć, kotrež skerje zrědka w barace wuhladaš. Třo hosćo běchu z Waršawy přijěli.

Wosebitosć wječora njebě jenož, zo su předstajacy so kaž tež předstajane awtorki a awtorojo na někajkežkuli wašnje z klubom-towarstwom zwjazani, ale tež, zo njeměli jednotliwe přinoški dlěje hač sydom mjeńšin trać.

Wulke připóznaće žnjeli

póndźela, 16. apryla 2018 spisane wot:
Prěni raz je Němsko-Serbske ludowe dźiwadło sobotu wječor inscenaciju w delnjoserbskej rěči „Wjelika wutšoba/Das Herz eines Boxers“ w Hochozy předstajiło. Kruch, kotryž wobjednawa aktualne žiwjenske prašenja – dwě generaciji, bywši wuspěšny pjasćowar a młodostny, zastupujetej nahlady cyle napřećiwneju swětow – je wulke připóznaće publikuma žnjał. Akteraj na jewišću běštaj Jan Mikan a Jurij Šiman (wotlěwa). Wo delnjoserbski tekst je so Ingrid Hustetowa postarała. Wčera předstajichu hru w Dešnje, jutře w 17 hodź. pokazaja ju w Choćebuskim komornym jewišću a 29. apryla w Turjeju. Foto: NSLDź/Mirosław Nowotny

Serbski ludowy ansambl je minjenu sobotu zaso za młodymi hudźbnymi talentami pytał. Ćežišćo hudźbneho wubědźowanja, kotrež wotmě so w rumnosćach Choćebuskeje „Academy of Music“, bě předstajenje twórbow serbskich komponistow. Swoje wukony předstajichu młodźi wuměłcy w starobje mjez šěsć a 23 lětami, mjez nimi spěwarka Valerie Hering. Najlěpšich chcedźa na koncert wuznamjenjenych 3. junija do Budyšina přeprosyć. Foto: Michael Helbig

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND