Budyšin (SN/CoR). Jeho wuswjećenje na diakona dla dyrbjachu planowany přednošk w Budyskim Serbskim muzeju dr. Jensa Buliša wo tydźeń přesunyć. Tuž zahaji muzejowa direktorka Christina Boguszowa wčerawši wječor z gratulaciju a dobrymi přećemi jemu za nowy žiwjenski puć. Kak su nadawki diakona serbske kulturne stawizny wobwliwowali, to rozłoži pilnje publikowacy teologa a historikar z Chrósćic něhdźe 30 připosłucharjam na to w referaće „Trotz Warichius und Wendenpapst – Die verblassenden Bilder des sorbischen Göda“.

Ze skutkowanjom fararjow Wjacława Warichiusa (1589–1618) a Jaroměra Hendricha Imiša (1858–1897) wopisowaše referent wažnej cezurje w serbskich stawi­znach Hodźijskeje wosady. Warichius bě prěnju ćišćanu hornjoserbsku knihu spisał a steji na započatku serbskich lite­rarnych stawiznow a runje tak cyrkwinskeho porjada w Hodźiju. Z Imišom, kotrehož „Wendenpapst“ mjenowachu, je serbske žiwjenje w Hodźiju hišće raz rozkćěło, prjedy hač tam nimale zańdźe.

Njebě lochko, dóstać na dnju po dźiwa­dłowym festiwalu „Witajće druhdźe III“ stejišćo Theresy Henning, nawodnicy młodźinskeho kluba Akcionist*ki w Berlinskim Maxima Gorkowym dźiwadle. Chcych dźě wědźeć, što běchu młodostni ze stolicy minjenu sobotu wječor w Budyšinje dožiwili, zo bych jich reakciju na zakónčacej podijowej diskusiji lěpje rozumił. Na naprašowanje je wotmołwa nětko e-mailnje došła.

Čłonojo Akcionist*kow běchu wot Dźiwadła na hrodźe po puću na party w Kamjentnym domje. Skupina přeprěči Žitne wiki, kotrež su wot rozestajenjow loni nazymu po wšej Němskej dalši zahubny synonym Budyšina. A runje tam so to sta: „Na ławkach sedźachu někotři młodźi ludźo. Wot nich běchu zwuki wopicow słyšeć kaž ,uga-uga‘, a nimo toho ,ih, phi, wohidne, wukrajnicy won‘ a dalše hanjenja“, wopisuje Theresa Henning wone ranjace wokomiki. „Smy so rozsudźili, to policiji njepřizjewić. Werbalne ranjenja běchu nam přiležnosć, wuchadźejo z toho na zakónčacym zarjadowanju dźiwadłoweho festiwala rozprawjeć wo rasizmje w našej towaršnosći, ke kotrejž tež dźiwadło słuša.“

Budyšin (SN/CoR). Wosebita přehladka Budyskeho Serbskeho muzeja „Pjeć lětstotkow – Serbja a reformacija“ ma połčas při wustajenju najdrohotnišich požčonkow. Po předpisach Statneje biblioteki w Berlinje ma so titulna strona rukopisa prěnjeho přełožka Noweho zakonja Mikławša Jakubicy wobroćić. Wotnětka skići so wšěm znaty pohlad na poslednju stronu z podpisom Mikławša Jakubicy a z lětoličbu 1548, kaž muzej zdźěli.

Byrnjež wustajeńca hišće hač do 27. awgusta trała, maja so wupožčowarjam z Berlina (Statna biblioteka), Zwickauwa (Radna šulska biblioteka) a Budyšina (Serbska centralna biblioteka) originale z konserwatoriskich přičin kónc junija wróćić. Su to mjenowany rukopis Mikławša Jakubicy, prěnja ćišćana serbska kniha – Albina Mollerowe delnjoserbske spěwarske z lěta 1574 –, prěnja hornjoserbska kniha – Wjacława Warichiusowy katechizm z lěta 1597 – a prěnja hornjoserbska biblija z lěta 1728. Potom­ połoža faksimile resp. bibliju z priwatneho wobsydstwa do witrinow.

Kajki wulkotny ramik Budyska Röhrscheidtowa bašta Serbskeho ludoweho ansambla hudźbno-literarnym programam małeho formata skići, to dopokaza 26. jutrownika Trio con moto. Třo hudźbnicy Helfried Knopsmeier (cello), Bettina Witke (husle) a Hanka Tiedemann (prěčna fleta) spřihotowachu program, kotryž hudźbu wjacorych lětstotkow a komponistow – mjez druhim tež Jana Cyža – z tekstami Jurja Brězana (1916–2006) na najrjeńše wašnje zwjazuje.

Kniha „Bruder Baum und Schwester Lerche“, serbsce „Moja archa Horni Hajnk“, wěnuje so wobkedźbowanjam přirody, kotrež pak na žadyn pad tak njepolitiske njejsu, kaž so być zdadźa. Přeco zaso zabłyskujetej za poetiskimi pohladnjenjemi warnowanje a napominanje. Tak wujewjatej so chójna a młody kołp słabej a zranitej, přiwšěm matej krutu přežiwjensku wolu. „Wobchowamy-li zwěrinu a rostliny, wobchowamy sebje samych“, da Brězan k rozmyslowanju. Jara lyrisce wón tež wopisuje, kak měrnje a mócnje w paslach tčace šeršenje wo žiwjenje wojuja.