Pozitiwnje myslić!

štwórtk, 29. junija 2017 spisane wot:
Z tajkim zajimom za serbsku tematiku njeje Mišnjanska ewangelska akademija ličiła. 20 přizjewjenjow bě wuměnjenje, zo konferencu „Serbske zetkawanja“ tónle kónc tydźenja scyła přewjedu – a potom bě trójce telko zajimcow, zo dyrbjachu wjacorych wotpokazać. Studijnu nawodnicu dr. Kerstin Schimmel bě přemóžacy zajim w prěnim wokomiku překwapił. Nazhonjenja­ na tym polu wona hišće njeměješe, dokelž je to prěnja konferenca akademije, kotraž so jenož Serbam wěnuje. Ma pak nazhonjenja z narodnymi mjeńšinami ze sewjera. „Ludźo su dźeń a sensitiwniši, štož mjeńšiny nastupa“, je dr. Schimmel přeswědčena. Je to jenož wid wotdaloka, kotryž łužiske poměry nje­znaje? Abo přiběra tež pola nas akceptanca? Snano mjezsobnemu zrozumjenju tyje,­ jeli tež my pozitiwnje wo tamnych myslimy! Psychologojo znajmjeńša efekt znaja. Cordula Ratajczakowa

Jurij Žur

štwórtk, 29. junija 2017 spisane wot:
25. junija 1967 zemrě w Ralbicach Sokoł a Domowinjan Jurij Žur. W delanskej wsy 10. apryla 1900 rodźeny ćehnješe po wuchodźenju ludoweje šule k buram. Hižo jako młodostny bu spěwar Lilije. W lěće 1923 załoži sobu wjesnu jednotu Serbskeho Sokoła. Jako bě duchowna wyšnosć 1926 jeho katolskim čłonam wobdźělenje na wšosokołskim zlěće w Praze zakazała, zwoła Žur 29. junija do Ralbic zhromadźiznu, na kotrejž so raznje za wobdźělenje zasadźowaše – a to z wuspěchom. (Do Prahi poda so potom w juliju 150 Sokołow!) Samsny kruty rjap měješe w lěće 1933, jako na wuradźowanju w Budyšinje wotšćěpjenje katolskich jednotow a wotpołoženje mjena Sokoł wotpokaza. W poslednich dnjach wójny bu Žurec statok zničeny, ale to wolu Jurja za natwar noweho žiwjenja a wozrodźenje Domowinskeho dźěła njezlemi. Wot 1954 do 1957 bě župan župy „Michał Hórnik“, a dźesać lět (1955–1965) přisłušeše Zwjazkowemu předsydstwu Domowiny. Za zajimy Delan zasadźowaše so tež w Kamjenskim wo­krjesnym sejmiku (1954–1964). Mikławš Krawc

Njedawno wotmě so mjezynarodne zetkanje Syće młodych akademikarjow- sorabistow w Budyskim Serbskim instituće. 21 referentow je tam wo swojich slědźenjach rozprawjało. Někotre z nich chcemy w małym serialu předstajić.

Wot lońšeho skutkuje dr. Lubina Malinkowa jako wědomostna sobudźěłaćerka Drježdźanskeje techniskeje uniwersity ze Serbskim institutom w zhromadnym projekće „Serbowěda“. Zaměr jeje slědźenja je, žórła z archiwow Ochranowskeje bratskeje jednoty sorabistice spřistupnić a jich potencial za serbske stawizny pokazać. Su to dźeniki, listy, rozprawy a po ličbje wjace hač 500 žiwjenjoběhow Serbowkow a Serbow.

Nućeni přestać

wutora, 27. junija 2017 spisane wot:

Drježdźany (SN/JaW). Załožba Brücke| Most je nućena dźěłać přestać. Hižo kónc awgusta dyrbja załožbowy centrum w Drježdźanach zawrěć a kónc decembra rozpušća tež towaršnosć Brücke-Institut, kaž załožba w nowinskej informaciji zdźěla. Jako přičinu mjenuje předsydstwo załožby přesnadnu dań ze swojeho kapitala. Kaž ze zdźělenki dale wuchadźa, „njeje na zakładźe niskodanjoweje poli­tiki Europskeje centralneje banki hižo móžno operatiwne skutkowanje dale wjesć. Tež nadźija na institucionelne spěchowanje njebu spjelnjena.“

Wot 1997 je so Załožba Brücke | Most za dorozumjenje a zhromadne dźěło Němskeje ze srjedźowuchodnej Europu zasadźała. Wažne zarjadowanja běchu mjez druhim wot 1998 wotměwace so čěsko-němske kulturne dny w Drježdźanach, Ústíju nad Labem a w euroregionje Łobjo kaž tež politiske kubłanje młodostnych a dorosćenych. Załožba Brücke| Most je jedyn z mało připóznatych nošerjow zwjazkoweje centrale za politiske kubłanje w Sakskej. Ze swojim Praskim běrowom zbliža zajimcam předewšěm stawizny Čěskeje a jeje wobydlerjow.

Štwórty raz poda so minjeny kónc tydźenja­ wuměłstwowy bus na wotkrywansku jězbu po kulturnych zarjadnišćach Hornjeje Łužicy. Tónraz wusměrješe so tura na zapad Budyskeho wokrjesa.

Pančicy-Kukow (CS/SN). Jedne ze zastanišćow akcije wuměłstwoweho busa bě klóšter Marijina hwězda w Pančicach-Kukowje. Lubowarjo wuměłstwa dožiwichu tam njezwučenu rejohru. Sobuskutkowacy běchu sobudźěłaćerjo klóšterskeje dźěłarnje za zbrašenych swj. Michała. Nawoda projekta Andreas Ošika rjekny, zo su sej narok stajili wuměłstwo wot dorosćenych za dorosćenych činić. Přečasto dźě zapřijimuja zbrašenych do hrow a předstajenjow, kotrež předźěćace skutkuja. W tymle projekće pak předstajeja woni rejwarsce a pantomimisce woprawdźitu situaciju: Čakaja na něšto, na přikład na bus. Tón pak prosće njepřijědźe. Hra je wobhladowarja k rozmyslowanju pohnuła. Su ludźo hižo swoje prawe městno namakali abo čakaja hišće na něšto?

Politiska prominenca w Hochožanskim publikumje

póndźela, 26. junija 2017 spisane wot:

Hochoza (HA/SN). Festiwal „Łužica“ je tež za Delnju Łužicu rjeńši a pisaniši a zdo­bywa sej tak dale a wjace přihladowarjow, lubowarjow a sympatizantow. To bě měnjenje mnohich z něhdźe 2 500 wobdźělnikow ze wšěch kónčin braniborskeho serbskeho sydlenskeho ruma, kotřiž móžachu minjeny pjatk hižo šesty raz mjezynarodny folklorny swjedźeń dožiwić. Na centralnym jewišću a na třoch burskich statokach su ludowi wuměłcy z dohromady 22 ansamblow z dźesać krajow, z Łužicy a Durinskeje nonstop zawjeselili publikum, w kotrymž běchu tež mmozy młodźi ludźo a swójby z dźěćimi. Tež delnjołužiske skupiny k pisanemu programej přinošowachu, mjez druhim dźěći z Witaj-pěstowarnje w Hochozy, cyłk Słowjańske barwy kaž tež rejwarjo z Choćebuza. Wosebje woblubowani mjez přihladowarjemi běchu wuměłcy z Egyptowskeje, USA a Kolumbiskeje ze swojimi temperamentnymi rejemi a jara pisanymi drastami.

Na festiwal zwučeni

póndźela, 26. junija 2017 spisane wot:
Někak smy so mjeztym na to zwučili: Kóždej­ dwě lěće smy jedyn kónc tydźenja na folklornym festiwalu w Chrósćicach: sobotu na statokach a njedźelu na swjedźenišću pod Fulkec hórku. Runje tak samozrozumliwe nam je, zo so tójšto pilnych pomocnikow, kotrychž zwjetša ani njewidźiš, wo poradźenje najwjetšeho serbskeho ludoweho swjedźenja z mjezynarodnymi hosćimi staraja. Tež lětsa bě wothłós wopytowarjow nade wšo pozi­tiwny, wšako Chróšćenjo kóždy króć z nazhonjenjow wuknu, zo by přichodny swjedźeń hišće lěpši a hišće perfektniši był hač předchadźacy. To móžeš jenož kłobuk zejmować.­ Na kromje swjedźenja sym pak tež druhe hłosy słyšał: Njeby mudrišo było tajki wusahowacy­ wjeršk kóžde tři abo štyri­ lěta přewjesć, kaž to na přikład z koparskej europeadu­ činja. To njebychu Chróšćenjo telko dźěła měli a nichtó njemóhł rjec, zo je so na festiwal mjeztym zwučił. Marko Wjeńka

Bój Krabata nětko w rozsudnej inscenaciji

pjatk, 23. junija 2017 spisane wot:

Přewodźane wot wulkich wočakowanjow ze stron přihladowarjow a znajerjow Krabatowych swjedźenskich hrow zahajichu so srjedu wječor w Čornym Chołmcu lětuše Krabatowe swjedźenske hry. Režiser Peter Siebecke inscenowaše za nje z powołanskimi a lajskimi hrajerjemi šestu a zdobom poslednju hru cyłka wojowanjow mjez Krabatom a Čornym młynkom.

Čorny Chołmc (JK/SN). Wjac hač 800 přihladowarjow dožiwi na prěnim dnju lětušeho dźiwadłoweho lěća před impozantnej kulisu Čornochołmčanskeho Krabatoweho młyna generalku inscenacije „Krabat – na křižowanišću wosuda“ jako předpremjeru. Po słowach režisera ma tale inscenacija zakónčić cyklus, złožowacy so na powědki wyška Šadowica swojemu hosćej, sakskemu kralej Aw­gustej. Cyłkownje pjatnaće předstajenjow je planowanych. Hižo loni bě nawal na kartki tak přemóžacy, zo běchu te w běhu krótkeho časa rozpředate. Wšitke wječorne předstajenja hač do 9. julija su tež lětsa zaso wupředate.

Wo knihach a kniharni (23.06.17)

pjatk, 23. junija 2017 spisane wot:

Před dwěmaj njedźelomaj běchu w Smolerjec kniharni tři talentowane młode serbske awtorki z hosćom. Wšitke tři dobychu lěta 2015 myto Literarneho wubědźowanja Ludoweho nakładnistwa Domowina a Załožby za serbski lud. Alena Belkotec, Annamaria Hadankec a Rejzka Delenkowa čitachu swoje mytowane twórby, kotrež su mjeztym w rjedźe Paternoster wozjewjene, a žnějachu připóznawacy přiklesk přitomnych. Zahorjeni běchu wot žortneho powědančka Rejzki Delenkoweje „Kermušny wobjed“, wosebje wušikneho zaplećenja ludoweje serbšćiny dla, kotrež wuwabi wutrobne smjeće.

Čitanje mytowanych wobdźělnicow minjeneho wubědźowanja bě zdobom za­zběh do noweho, lětsa wotměwaceho so wubědźowanja, kotrež stej zarjadowarjej tónle měsac zjawnje wupisałoj. Wupisanje namakaja zajimcy na webstronomaj nakładnistwa a załožby.

Wulki coup so znowa poradźił

štwórtk, 22. junija 2017 spisane wot:

Budyske lětnje dźiwadło „Olsenowa cwólba wupućuje“ wuspěšne

Zaso je so intendantej Budyskeho NSLDź Lutzej Hillmannej wulki coup poradźił: Druhi nakład jeho inscenacije lětnjeho dźiwadła k Olsenowej cwólbje wšitke rekordy spowala. Wjetšina kartkow za kruch „Olsenowa cwólba wupućuje“ bě hižo w předpředani rozebrana. To pokazuje, kak jara so wosebje ludźo z wuchodneje Němskeje za dansku padušnu trójku horja. Wočiwidna přičina za to je sympatija za nju. Štó dźě nochce raz, njestonać pod płaćenjom dawkow, kotrež přede­wšěm „tych małych“ jara trjechja? A zawěsće tež rezignatiwne wuprajenja wupruwowaneho kriminalneho komisara Jensena k „wulkej politice“ dźensa hišće načasnje myslaceho wobwliwuja.

nowostki LND