Budyšin (SN/CoR). Myto Ćišinskeho 2017 spožči so serbskemu komponistej Jurej Mětškej za jeho wusahowace kompozitoriske tworjenje a slědźerske dźěło we wobłuku serbskeje hudźby, kaž Załožba za serbski lud zdźěli. Tole rozsudźi kuratorij k spožčenju myta na swojim wčerawšim zetkanju.

Juro Mětsk (lětnik 1954), syn serbskeho wědomostnika a publicista Frida Mě­tška studowaše na Berlinskej wysokej šuli za hudźbu „Hanns Eisler“. Wot 1986 skutkuje Budyšan jako samostatny komponist. Wosebje na polu tak mjenowaneje noweje hudźby je Juro Mětšk znaty.

Za spěchowanske myto k Mytu Ćišinskeho 2017 bu namjetowana 41lětna spisowaćelka Lubina Hajduk-Veljkovićowa (rodźena Šěnec) za jeje wusahowacy přinošk k wuwiću moderneje serbskeje literatury a načasnych rěčnokubłanskich srědkow. Dźensa w Lipsku swobodnje skutokowaca je rodźena Budyšanka.

Wobě myće přepoda sakski ministerski prezident Stanisław Tilich 21. oktobra w Pančicach-Kukowje.

Złota doba Energije

srjeda, 07. junija 2017 spisane wot:
W Choćebuskim Stadionje přećelstwa knježeše 5. junija 1997 wulka zahoritosć: Koparjo Energije běchu sej z dobyćom 3:1 nad Hannoverom 96 postup do druheje zwjazkoweje ligi zawěsćili. Tydźeń do toho při prěnjej hrě w Hannoveru běchu chowancy trenarja Eduarda Geyera bjezwrotowe 0:0 docpěli a sej dobre wuchadźišćo stworili. Před dwaceći lětami za­haji so tak złota doba kopańcy w stolicy Delnjeje­ Łužicy. Energija hraješe tři sezony w 2. zwjazkowej lize, potom zešlachći so jej samo postup do prěnjeje ligi. Po poražkach na prěnich třoch hrajnych dnjach poradźi so 10. septembra 2000 w domjacej hrě přećiwo Frankfurtej z 2:0 prěnje dobyće. Wulka euforija knježeše w měsće, wokolinje a drje tež druhdźe nawječor 14. oktobra 2000, jako poradźi so wuspěch 1:0 nad Bayern Mnichowom. Po třoch sezonach dyrbješe Energija zaso zestupić. W znowa třoch sezonach w druhej zwjazkowej lize přisłušeše Choćebuz wot 2006 do 2009 hišće raz k najwyšej hrajnej klasy, potom bě złota doba Energije ke kóncej, dokelž wjedźeše puć dele hač do regio­nalneje ligi. Mikławš Krawc

We wobłuku akcije „Kunst offen“ budu swjatki najwšelakoriše wuměłstwowe ateljeje a dźěłarnje přistupne. Jutře, sobotu, přeproša­ Jasčanski kowar Michael Kaczmar (na wobrazu), sej wot 10 do 18 hodź. jeho wustajeńcu a kowarnju wobhladać. Njedźelu, 4. junija, móža zajimcy wot 10 hodź. galeriju a blidarnju Alojsa Šołty w Žuricach wopytać. Foto: Feliks Haza

Prěni raz wotměje so lětne zetkanje sakskich šulerskich dźiwadłow (STTS) w Budyskim Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle, a to 14. do 16. junija.

Budyšin (SN/CoR). Tradicionelnje krótko do kónca šulskeho lěta skići festiwal STTS dorostej, hrajnym nawodam a wučerjam w Sakskej móžnosć, so wo dźiwadle rozmołwjeć a w dźěłarničkach nowe estetiske dźěłowe wašnje wuspytać. Hinak hač swětowy šulerski dźeń dźiwadła, kotryž NSLDź kóžde lěto z nimale tysac wobdźělnikami zarjaduje a na kotrymž spytaja po móžnosći wšitke za­jimowane šulske dźiwadłowe skupiny zapřijeć, je centralne sakske zetkanje wobmjezowane. Tu předstaja jenož wuzwo­lene produkcije. Organizaciju ma Koope­- racija šula a dźiwadło w Sakskej (KOST) na starosći, iniciatiwa za kulturne kubłanje na sakskich šulach w nošerstwje Sakskich krajnych jewišćow. Patronat tohole zet­kanja ma direktor Sakskeje kubłanskeje agentury Ralf Berger. Zahajić chce je sakska­ statna ministerka za wědo­mosć a wuměłstwo dr. Eva-Maria Stange­ (SPD).

Připóznate zetkanišćo

pjatk, 02. junija 2017 spisane wot:
Před měsacom poda so sakska kultusowa ministerka Brunhild Kurth (CDU) do Budyšina, zo by festiwal „Witajće druhdźe III“ ze sydom dźiwadłami z cyłeje Němskeje w NSLDź wotewrěła. W juniju chce jeje kolegina, ministerka za wědomosć a wuměłstwo dr. Eva-Maria Stange (SPD), na samsnym městnje wobdźělnikow 16. zetkanja sakskich šulerskich dźiwadłow witać. Loni wopyta wona Budyske jewišćo, jako pohosćichu tam wšitke jědnaće sakskich dźiwadłow na jich 9. zetkanju. Z europskich krajow přińdźechu hosćo lěta 2014 na 1. dźiwadłowy festiwal narodnych mjeńšin Odyseja do NSLDź. Njehodźi so hižo prěć, Němsko-Serbske ludowe dźiwadło je so z připóznatym wuhotowarjom wjetšich zetkanjow stało. To dyrbiš jako jewišćo zboka wulkich kulturnych centrow najprjedy raz docpěć. Rjany efekt z toho je, zo móža so hosćo tu tež wědy wo Serbach nasrěbać. Cordula Ratajczakowa

Wo knihach a kniharni (02.06.17)

pjatk, 02. junija 2017 spisane wot:

„Sylzy tu, tam wjeselo ...“, rěka w znatym spěwje Měrćina Weclicha – a podobnje budźe­ za dźěći, šulerjow a studentow, kotřiž w přichodnych tydźenjach a měsacach pěstowarnju, šulu a uniwersitu wopušća. Za nich, ale zawěrno tež za toho abo tamneho­ dorosćeneho, započnje so potom nowy žiwjenski wotrězk. Wony přechod do noweho leži w najrjeńšim času lěta.­ Čehodla tónle čas tuž njewužić, prjed hač kiwa prěni dźeń na nowym wukubłanskim městnje, z čerstwym napojom, ze słónčnymi nawočemi na nosu a z rjanej knihu w rukomaj? Móžnosće su runje tak mnohostronske kaž wuběr knihow.

Wo sylzy a wjeselo, kónc a započatk dźe tež w někotrych knihach LND. Małym a wulkim lubowarjam bajow, kotřiž so rady do starych časow zanurjeja, poručam třeći nakład „Serbskich powěsćow“. Hač Pumpot, Krabat, lutki, błudnički, připołdnica abo zmij – žana ze znatych bajowych postawow njesmě w zběrce falować. Erich Krawc bě před lětdźesatkami wjele znatych a mjenje znatych powěsćow wupytał a zestajił, Kurt Bałcar je wobdźěła a přełoži. Teksty wudospołnjeja woblubowane rysowanki Měrćina Nowaka-Njechorńskeho.

Myta přepodali

štwórtk, 01. junija 2017 spisane wot:

Zielona Góra (SN/at). Dobyćerjow we wubědźowanju wo 20. němsko-pólske žurnalistiske myto Tadeusza Mazowieckeho su na swjatočnosći we wobłuku 10. němsko-pólskich medijow dnjow wčera wječor w Górzykowje blisko Zieloneje Góry počesćili. Prěnje městno w kategoriji print zawěsći sej Rainer Schulze za přinošk „Rozłamany špihel“ w nowinje FAZ/Rhein-Main. W kategoriji rozhłós přesadźi so dr. Conrad Lay ze swojim featurom „Město, kotrež njeje sej hižo wjace cuze, Breslau/Wrócław: Tři generacije powědaja“. Jón je sćelak SWR2, literatura a feature wusyłał. Jako najlěpši telewizijny přinošk mytowachu „Jako nućeni dźěłaćerjo na wsach roboćachu“ Dagmary Wittmers, NDR kultura a dokumentacije. Wo­sebite myto „Žurnalizm w pomjeznym regionje“, přewostajene wot hosćićelskeho wojewódstwa Lubuskie, dósta Monika Iłowska-Walkowiak za rozhłosowy přinošk „Chodzą ulicami ludzie …“ Radija Zachod S.A. kultura.

Maršalka wojewódstwa Lubuskie Elżbieta Polak wuzběhny wosebity wuznam žurnalizma za demokratiju, tež nastupajo němsko-pólske stawizny.

22. Budyske lětnje dźiwadło přeproša znowa na woblubowanu dansku kriminalnu komediju, a to pod hesłom „Olsenowa cwólba wupućuje“. Jutře za tydźeń je premjera na Hrodźe planowana.

Tójšto kultury w jednej nocy

srjeda, 31. meje 2017 spisane wot:

Budyšin (CS/SN). Dołhu nóc kulturow w Budyšinje 10. junija wuhotuje lětsa 15 zarjadnišćow, telko kaž hišće nihdy. Poprawom je jich hišće wjace, dokelž na někotrych městnach wjacore institucije zhromadnje wustupuja. Tak maja prěni króć tež zarjadnišća z wokrjesa składnosć, swoje poskitki předstajić. To płaći na přikład za Gersdorffski palais, w kotrymž Korzymska galerija Fox plastiki rězbarja Nanda Kallweita pokazuje. Tam pak je tež cityjowa galerija Brilke zaměstnjena. Nimo­ toho wobsedźer domu wodźenja po objekće poskića, kaž na wčerawšej nowinarskej konferency informowachu.

Kaž před tysac lětami

wutora, 30. meje 2017 spisane wot:

Dešno (mih/SN). Za Dešnjanskim do­mizniskim muzejom wotmě so minjeny kónc tydźenja časowa jězba do słowjanskeho srjedźowěka. Swójby w jednorej rubjanej a wołmjanej drasće, wojacy w brónidle, ale tež zemjenjo běchu tam swoje lěhwo natwarili. Jenož mało kro­čelow wopytowar trjebaše a bě nadobo wjace hač tysac lět wróćo w času, w kotrymž běchu woheń hišće z kamjenjom zakřesali, jako wrjećeno rejwaše, płat na krosnach tkać sej tójšto prócy žadaše a jědźny plan cyle hinaši wupadaše hač w dźensnišej kuchni.

Kaž hižo w minjenych lětach běchu sobuskutkowacy z cyłeje Němskeje, ale tež z Pólskeje, Čěskeje, Běłoruskeje a Danskeje, mjez nimi čěska skupina Skjaldborg kaž tež pólskej Drużyna Wojów Serbo-Łużyckich Bieloboh a Drużyna Byk. Dohromady 60 historiskich rjemjeslnikow je sobotu a njedźelu wopytowarjam srjedźowěkowske wašnje žiwjenja zbližiło.

„Nimale 2 000 ludźi je nas kónc tydźenja wopytało. Tež wjedrowy bóh bě nam přichileny“, wjeseleše so nawodnica Dešnjanskeho muzeja Babette Zenkerowa.

nowostki LND