Na wopyće pola šefredaktora Noweho Casnika Gregora Wieczoreka w Choćebuzu

Zběłym sportowym kolesom wón přismali. Na chribjeće ma swoju čornu tobołu. Gregor Wieczorek jědźe wot dźěła w redakciji delnjoserbskeho Noweho Casnika. Tydźenik wón wot lěta 2005 jako šefredaktor nawjeduje. Wot bydlenja do něhdźe tři kilometry zdaleneho domu nowiny Lausitzer Rundschau, hdźež je tež jeho redakcija zaměstnjena, kolesować jemu ćělnje a duchownje tyje. Rano do redakcije jěducy ma wón často nowe ideje, na dompuću je jemu jězba na kolesu kaž wočerstwjenje wot wšědneho jara wužadaceho dnja. „Mam tuchwilu stres dlěšeho personalneho wupada dla. Redakcija wšak ma jenož 2,5 redaktorskich městnow. To je za nas wšěch wulke wužadanje. Njepisamy sami jenož přinoški, dyrbimy zwjetša tež wšitke artikle, kotrež nam awtorojo sćelu, do delnjoserbšćiny přełožić“, wón powěda. Dźakowano wšědnemu kolesowanju je wón přeco zaso fit. Zawěsće spožča jemu tónle sport wonu nutřkownu radosć, žiwjenje wobhladować jako wšědne zbožo.

Myske k romanej Dietera Kalki „Sudička“

Serbscy rjekowje a ćim bóle serbske rjekowki su rědkosć w literaturje, w serbskej samej jich/je lědma nadeńdźemy. Tež w němskorěčnej beletristice su serbscy literarni rjekojo rědcy, po­dobnje kaž w serbskorěčnej.

„Bosćij Serbin“ Marje Kubašec w třoch zwjazkach powědany, abo Jurja Wjelowe powědančko „Pětr z Přišec“ – woboje ­wušłe w Ludowym nakładnistwje Domowina – stej serbskemu čitarjej staršeje ­generacije snadź hišće w pomjatku. Před sto lětami zemrěty Jurij Winger jako ­awtor „Hronow“ je lědma hišće znaty. Na čim to zaleži?

Dožiwjamy dźě w našim času runje wonu renesansu literatury wo srjedźowěku abo hišće staršich dobach. Tak su wjacezwjazkowe, na pjeć knihow roz­rostłe stawizny wokoło Freibergskeje ­baby z pjera Sabiny Ebert mjeztym tak mjenowane bestsellery.

Interview z tworjacym wuměłcom Kurtom Cobelu, rodźenym Choćebužanom

Hač do 14. apryla je w Choćebuzu rodźeny 82lětny Kurt Cobela w CLB Berlin, Aufbau Haus, pod titulom „Caprichos“ swoje wobrazy wustajał. Šćěpan Ričel je so z nim rozmołwjał.

Knježe Cobela, poprawom rěkaće oficialnje Schneider. Čehodla sće sej jako wuměłc mjeno Cobela wupytał?

K. Cobela: Je samo mi wěste hódančko, kak sym na te mjeno přišoł. W času, jako so swojeho powołanja jako fyzikar wzdach a so z molerstwom zaběrać počach, přesydlich so do Španiskeje. Došedši do Malagi mějach składnosć, so na wulkej wustajeńcy wobdźělić. Tuž wězo zwučne mjeno trjebach. Cobela je swójbne mjeno mojeje maćerje, a w tym dźělu swójby čujach so stajnje lubosćiwje a jara derje schowany. Swójba Schneider bě skerje małobyrgarska.

Sće so w Choćebuzu narodźił. Wěm, zo bě Waša mać wuznawaca Serbowka. Kak sće to jako dźěćo a młodostny dožiwił?

K. Cobela: W Choćebuzu sym hač do 1947 bydlił. Moja mać je delnjoserbsce rěčała. Poprawom njemějach to za něšto wosebiteho. Za mnje bě normalne, zo mać ze swojej maćerju druhu rěč rěčeše.

Hdźež so Sprjewica wot Sprjewje dźěli, pokazuje so Lichański hród we Wulko­dubrawskej gmejnje, dźakowano wobšěrnej a fachowej restawraciji minjenych dwaceći lět, zaso jako swojorazny pomnik architektury renesansy a baroka. Wo to postarali su so jeho wobsydnik, architekt Paul Wehrle-Nielsen, a dalši pomocnicy. Bywši knježi dom pak njesłuži jenož bydlenju, ale je zdobom zjawne kulturne srjedźišćo. Zhorjelske nakładnistwo Via regia wuda lětsa jara derje zestajanu a wuhotowanu němskorěčnu knižku „Hród Lichań“ z pjera domiznowědneju awtorow Jana Bergmanna-Ahlswedy a dr. Larsa-Arne Dannenberga. W njej podawataj derje spisane informatiwne stawizny wo 1394 prěni raz pisomnje naspomnjenej serbskej wjesce „Lycham“, kotraž rěka w našej maćeršćinje Lichań a kotruž mjenowachu hač do lěta 1911 němsce Leichnam. Po tym bu na Spreewiese přeměnjena.