Měli wušo hromadźe dźěłać
Rakecy (AK/SN). Hospodarstwo a wědomosć měłoj wušo hromadźe dźěłać. Na to wusměrja so Łužiske wědomostne transferne myto. „Tu dźe wo woprawdźity idejowy transfer. Wobě stronje – hospodarstwo a wědomosć – měłoj přinošować a z toho profitować“, wuzběhny předsyda jury dr. Karl-Heinz Tebel minjeny pjatk w Rakecach. Tam je Łužiska hospodarska iniciatiwa myto za lěto 2017 mjeztym šesty raz wupisała.
Chcedźa kulturnu krajinu po jamje wobchować
Vattenfall so mnohostronsce prócuje bywše brunicowe jamy rekultiwować. Wo tym móžachu so zajimcy minjenu wutoru na ekskursiji do Wochožanskeje jamy přeswědčić.
Běła Woda (AK/SN). „Smy z dźěłom derje pokročowali“, podšmórny nawodnica fachoweho wobłuka rekultiwowanje a přirodoškit Franziska Uhlig-May na wuprawje. „Dotal trjebachmy za Wochožansku brunicowu jamu cyłkownje 5 600 hektarow přestrjenje. Z toho je 2 300 hektarow hižo zaso wužiwajomnych. 1 300 hektarow je lěsna płonina. 33 hektarow blisko Wochoz je samo ratarska płonina.“ Zbywaca přestrjeń ma přichodnje přirodoškitna wostać. Na kóncu wudobywanja wuhla we Wochožanskej jamje budźe tomu tak, zo je koncern Vattenfall cyłkownje 7 300 hektarow wotbagrował a zaso wužiwajomne sčinił.
„Chcemy staru syć pućow wobchować“, wujasni Franziska Uhlig-May. Při tym orientuje so Vattenfall na historiskich dokumentach. „Krajina bě kulturna krajina, z rekultiwowanjom spytamy znajmjeńša dźěle z toho wuchować, wožiwić a přichodnym generacijam za znowawužiwanje spřistupnić.“
Serbska firma nominowana
Budyšin (SN). Štó budźe lětsa z Hornjołužiskim mytom předewzaćela wuznamjenjeny, je jury wčera rozsudźiła. Šesćo předewzaćeljo z Budyskeho a třo ze Zhorjelskeho wokrjesa su nominowani, kaž Marketingowa towaršnosć Hornja Łužica-Delnja Šleska (MGO) zdźěli. Mjez nimi je tež firma Rječka-Čornak z Kamjeneje.
Mjez jurorami su zastupjerjo Industrijoweje a rjemjeslniskeje komory Drježdźany, tamnišeje rjemjeslniskeje komory, sakskeho hospodarskeho spěchowanja, Budyskeje agentury za dźěło kaž tež MGO. Kriterije za kandidatow Hornjołužiskeho myta předewzaćela su profil firmy, wu- a dalekubłanje dorosta a sobudźěłaćerjow kaž tež angažement w regionje. „Njebě runje lochko, z nominowanych třoch dobyćerjow wuzwolić, wšako bychu sej wšitcy wuznamjenjenje zasłužili. Smy hižo rozsudźili. Štó pak Hornjołužiske myto předewzaćela dóstanje, hišće njepřeradźimy“, praji čłon jury a jednaćel MGO Olaf Franke. Wuznamjenjenje budźe 20. oktobra we wobłuku Budyskeho dnja předewzaćela.
Swójbna tradicija traje hižo 100 lět
Składnostnje 100. róčnicy załoženja transportneje firmy přez Hórčana Jakuba Šustera, kotraž je mjeztym w štwórtej generaciji swój nadawkowy profil rozšěriła a změniła, móžeše minjenu sobotu mějićel firmy UBN Njeswačidło ze sydłom w Ralbicach Rafael Vcelich w swjedźenskim stanje wjace hač 150 hosći witać.
Ralbicy (aha/SN). Nimo něhdyšich a nětčišich sobudźěłaćerjow, přiwuznych a přećelow běchu na jubilejny swjedźeń tež firmownicy dróhotwarstwa, wotstronjenja zemskich a twarskich wotpadkow, keramikoweje industrije a twarstwa z připóznatymi a chwalobnymi wuprajenjemi přišli. Rafael Vcelich předstaji přihotowanu fotowu dokumentaciju a někotre originalne jězdźidła a dopomni na njelochke spočatki transportneje firmy, kotraž je swójbnu tradiciju hač do dźensnišeho zachowała.
Rjemjeslnicy so podźakuja
Hospodarski centrum
Sprjewja trjeba wjace škita
Forum w Grodku ze škodami hórnistwa dla so zaběrał
Grodk (AK/SN). Něhdźe 8 000 kilogramow zerzawca Sprjewja wšědnje transportuje. Rěčna zawěra na sewjeru města Grodka skutkuje kaž wulke wotsadźenska žłobina, kaž přirodna čisćernja a zdobom jako škit Błótow.
„Rěčna zawěra ma so bóle škitać. By-li raz k wulkej wodźe dóšło, by wona hoberske wody a błóta mobilizowała, kotrež so potom do směra na Choćebuz wala. To je tikotaca bomba“, žadaše sej Winfried Böhmer, sobustaw akciskeho zwjazkarstwa „Jasna Sprjewja“, skutkowne naprawy za škit rěki a jeje zawěry. Wón słušeše k wjace hač sto wobdźělnikami wčerawšeho wobydlerskeho foruma na temu hórnistwowe škody. Na njón bě město Grodk do wjacegeneraciskeho centruma přeprosyło. „Prjedy hač móžemy přećiwo zerzawcej zakročić, dyrbimy pola přičin započeć“, Böhmer podšmórny.
Što wšo po kupnicach wozymy?
Přepytowanje Marburgskich wědomostnikow z wostrózbjacym wuslědkom
Nakupowanske wozyčki w kupnicach wužiwaja wšědnje syły ludźi. Přimadła tajkeho wozyčka njedótkaja so kupcy jenož wokomik, ale wulki čas nakupowanja. Mnozy činja to wšědnje wjacekróć – scyła wo tym njerozmyslujo, hač je wodźidło wozyčka čiste a kak strašne snano je so tajkeho přimać. Wozy dźě so jeno zrědka rjedźa a hygienisce čisća.
Wědomostnicy Marburgskeje uniwersity su přimadła nakupowanskich wozyčkow dokładnje přepytowali. A wuslědk wostrózbja: Nimo zbytkow nakupowanych tworow kaž zeleniny abo jogurta wozymy pluwanki, pót a fekalne bakterije po kupnicach. Tak su přimadła nakupowanskich wozow bóle zanjerodźene hač lifty, telefonowe budki abo nuzniki.
Z hygienu jednotliwca so wšitko započina
Nakupowanske wozy bjez stracha wužiwać abo so na zjawnych městnach, kotrež ludźo často wopytuja, bjez starosćow pohibować zmóžnja jeničce wosobinska hygiena kóždeho jednotliwca. Zakładne prawidła hygieny abo hladanja ćěła wobkedźbować je wažny krok do tohole směra. W mnohich wobłukach towaršnostneho žiwjenja scyła bjez krutych narokow abo žadanjow na wosobinsku kaž tež wobchadnu hygienu njeńdźe. Wosebje w strowotnistwje a w žiwidłowej industriji płaća krute předpisy za tam dźěłacych runje tak kaž za wotběhi wšědneho dnja.
Tež w zjawnym žiwjenju měło so na hygienu jednotliwca kaž tež towaršnosće dźeń a bóle kedźbować. Němska lěkarska towaršnosć je za to mnohe pokiwy wudała. Pozadk běchu wjacore pady přiběracych schorjenjow pobrachowaceje hygieny dla. Mamy sej wuwědomić, što je zakład strowoty a što nam zaruča bjezstarostne wužiwanje poskitkow wšědneho dnja. Přikład nakupowanskich wozow měł nas sensibilizować, zo so prašenjam hygieny wědomje přiwobroćimy.
Wot Hórnikec hač k pólskej mjezy nastawa železniska ...
Železniska čara – Delnjošleska magistrala – powjedźe z Hórnikec přez Pólsku hač do Ukrainy a – je-li chcyte – samo hač do Chiny. W oktobrje 2018 ma čara technisce wutwarjena być.
Tři kilometry železniskeje čary su nimale hotowe. Z Hórnikečanskeho dwórnišća wjedu kolije hač na přechod při Łazowskej přepinarni (Umspannwerk). „Tu pobrachuja jenož hišće šaltowarnja, zawěry a signalowe taflički. Fundamenty za to hižo steja, wujasnja diplomowy inženjer Ulrich Mölke, wot lěta 2005 projektny nawoda za Delnjošlesku magistralu. Wot jara wažneje přepinarnje zwostawa hišće 55 kilometrow hač k pólskej mjezy. „Łaz je jara dobre stejnišćo“, měni Ulrich Mölke, „produkujemy tu milinu za ćahi.“ Tuchwilu wotnošeja njedaloko Łazowskeje čary kart-jězdźidłow železniski nasyp, wutworjeny w 50tych lětach za čaru Wojerecy–Hórka Łazowskeje brunicoweje jamy dla. Nětko nastawa tam nowy nasyp, kotryž ma nošny a kruty być. Wosebje wodu ma wotdźeržeć.
