Wulke wužadanje lěsnistwu
Njeje lochko prawu družinu štomow za klimowu změnu namakać
Njeswačidło (JK/SN). Klimowa změna njewuskutkuje so jenož na wjedro a wotběhi počasow, ale ma drastiske wuskutki na wegetaciju, wosebje na lěsy. Tež sakske a tak łužiske lěsy su potrjechene.
Kak hodźi so na změny w lěsach a na nowu a njezwučenu situaciju reagować, bě wobsah póndźelneho zarjadowanja w Njeswačanskej přirodoškitnej staciji. Wotrjadnik w statnym lěsniskim zawodźe Sachsenforst Sven Mertens spyta wulkej ličbje zajimcow, předewšěm wobsedźerjow lěsow, pokazać, kak móhli wuskutki njedosahacych spadkow wurunać a kak hodźi so lěsnistwo do přichoda wukmanić, hdyž budźe lěs dyrbjeć wo eksistencu wojować.
Direkcija hišće njerozsudźiła
Bjerwałdski jězor ma hladajo na přirodoškit nadregionalny wuznam
Budyšin (SN/BŠe). Wosrjedź Bjerwałdskeho jězora ma přirodoškitne pasmo nastać, kaž z naćiska krajneje direkcije Sakskeje wuchadźa. Gmejna Hamor a turistiski zwjazk Łužiska jězorina wšak warnujetej, zo je potom na turistiku wusměrjene hospodarstwo wohrožene. „Najprjedy chcedźa wudobywanje brunicy zakónčić, a nětko zniča dalšu hospodarsku hałzu při Bjerwałdskim jězorje“, wobžaruje sakski předsyda FDP Frank Müller-Rosentritt. Budu-li wodowy sport, čołmikowanje a wudźenje zakazane, tež turisća njepřijědu. „Město toho zo so krajna direkcija z tajkimi naležnosćemi zaběra, měła přeća wobydlerjow gmejny wobkedźbować a jim nowu perspektiwu dać“, Müller-Rosentritt wuswětla.
Alstom dotalne spekulacije wobkrućił
Nětko njejsu to hižo žane spekulacije, ale wobkrućene informacije. Francoski koncern Alstom je wčera wozjewił, zo jednaja tuchwilu z kanadiskim koncernom Bombardier wo tym, jeho železnisku spartu přewzać.
Budyšin (SN/BŠe). Němska hospodarska nowina Handelsblatt bě minjeny tydźeń informowała, zo chce předewzaće Bombardier swój železniski wobłuk za něhdźe sydom miliardow eurow zhotowjerjej železniskeje techniki Alstom předać. Hač do wčerawšeje póndźele běchu to hišće ryzy spekulacije, doniž njeje francoske předewzaće informacije wobkrućiło. Přiwšěm Alstom zdźěli, zo hišće ničo doskónčnje rozsudźene njeje.
Štomowy tykanc a lód z manufaktury
Marie Läser sej són wo swójskim předewzaću spjelnja a zawěsća zdobom zachowanje staršiskeho zawoda
Aromatiski a pikantny klasiski štomowy tykanc słodźi. Pječwo změšeja pjekarjo z jejkow, butry, cokora, muki, marcipanoweje masy, korjeninow a dalšich přidawkow. „Pječemy wšelake warianty. Předewšěm rokotnik (Sanddorn) a cymt stej za słód charakteristiskej. Štomowy tykanc přihotujemy tu hižo w pjatej generaciji“, wuswětla konditorska mišterka Marie Läser ze Stareje Darbnje. We wubědźowanju wo łužiske myto załožerjow eksistency (LEX), kiž bu loni spožčene, wudoby sej jeje koncept „Załoženje dožiwjenskeje kofejownje z manufakturu“ druhe městno. Za to přepoda jej Łužiska hospodarska iniciatiwa (WiL) myto we wysokosći 2 500 eurow. „Tole mje jara zmuži a chětro zwjeseli. Jury je mi po tym hišće drohotne pokiwy hladajo na załoženje firmy, zwičnjenje a turizm dała“, młoda konditorka wuswětli.
Image łužiskeje ryby polěpšić
Bjez rybarjow kulturna krajina Hornjołužiska hola a haty hižo njeeksistuje. Runje ći pak maja so dźeń a ćešo. Wjedrowe kapriole, njepřipóznawace hódnoćenje jich dźěła, stupace kóšty atd. jich poćežuja. Minjeny pjatk zahajeny projekt ma nětko pomhać.
Rakecy (SN/BŠe). Łužiska ryba je marka, ale nima po wšěm zdaću tajku hódnotu, kaž sej to rybarjo, turistikarjo a hosćencarjo přeja. Minjeny pjatk su tuž w Rakecach zahajenske zarjadowanje wosebiteho projekta přewjedli, při čimž chcedźa iniciatorojo – Marketingowa towaršnosć Hornja Łužica-Delnja Šleska (MGO) kaž tež Leaderowa kónčina Hornjołužiska hola a haty – za nowymi pućemi a idejemi pytać, zo móhli image łužiskeje ryby zesylnić. „Nimamy-li hižo dosć rybarjow, njeje tež škit přirody w hatnej kónčinje zaručeny“, wuzběhny Zhorjelski krajny rada, prezident krajneho rybarskeho zarjadnistwa Bernd Lange (CDU), a skedźbni na wažnosć projekta. Ludźo měli sej wuwědomić, zo wobhospodarjene haty kulturnu krajinu zachowuja a zawěsćeja. Łužiska ryba je tuž trěbna a bytostna.
Boja so mjenje hosći z Chiny
Drježdźany (dpa/SN). Sakska je tež chinskim turistam powabna kónčina. Hač na Bastaju w Sakskej Šwicy, w krajnej stolicy abo w Lipsku, wšudźe zetkawaš wćipnych ludźi z wulkeho kraja srjedźizny. Aktualne wuwiće nastupajo rozšěrjacy so corona-wirus pak sakskej turistiskej branši strach načinja. Hotelownicy, gastronomojo a dalši posłužbnicy branše boja so pobrachowacych dochodow, njepřipućuja-li chinscy hosćo, kaž su knihowani.
„Zakaz wupućowanja a šmórnjene lěty wězo tež turistikarjam škodźa“, zdźěli Ines Nebelung, rěčnica Towarstwa turizm-marketing Sakskeje, na naprašowanje powěsćernje dpa. Dokładne wuskutki pak njehodźa so dotal w jasnych ličbach zwuraznić. Januar a februar njejstej měsacaj z jara wjele turistami w swobodnym staće. Hač do hłowneho pućowanskeho časa w lěću so sakscy turistikarjo nadźijeja, zo so połoženje zaso změruje.
W lěće 2018 mějachu w Sakskej přibližnje 71 400 přenocowanjow chinskich hosći. Hač do lońšeho nowembra bě jich 69 200. Cyłkownje widźane pak su woni jeno snadny dźěl turistow z wukraja.
Klimowi aktiwisća su dźensa z plakatami a transparentami do ...
Najlěpši zdónk z Hornjeje Łužicy
Drježdźany (miz/SN). Statny zawod Sakski lěs je njedawno mjeztym hižo 21. submisiju drohotneho drjewa přewjedł. Za nju dowjezechu zdónki dobreje kwality ze sakskeho lěsa do Drježdźanskeje hole, zo bychu tam kupca namakali. To je wosebje za wobsedźerja lěsa dobra móžnosć, swój zdónk za maksimalnu płaćiznu na wikach wotbyć. Wězo dyrbja wone wotpowědnu wulkosć a drjewowe kajkosće měć. Ze wšelakich družin drjewa zhotowjeja fachowcy furněry, hudźbne instrumenty abo meble.
Cyłkownje přesadźowachu lětsa 456 drohotnych zdónkow za 225 944 eurow. Z 20 družin drjewa z priwatneho, komunalneho, cyrkwinskeho a krajneho lěsa bě dub najbóle požadany. Kupcy mějachu wot spočatka decembra hač dosrjedź januara móžnosć, sej zdónki wobhladać a poskitki wotedać. Po tym wuslědki wuhódnoćichu, a kupc z najlěpšim poskitkom dósta přiražku. Lětsa wobdźěli so na přesadźowanju dohromady 25 kupcow z Němskeje, Čěskeje a Nižozemskeje.
Na kónctydźenskich Drježdźanskich pućowanskich wikach móžachu ...
Moderne abo historiske – wšitke su unikaty
Handrij Krawčik z Njebjelčic kaminy a kachle staja a ludźom přijomnu ćopłu stwu wobradźa
Zawěsće sej kóždy w zymje přijomnje zwohrěwanu stwu z ćopłymi kachlemi abo kaminom chwali. Zo njewostanu to za ludźi jeno sony, wo to stara so Handrij Krawčik z Njebjelčic. Po swojich słowach ma wón najrjeńše powołanje swěta. Nawuknył je rjemjesło w Kamjenskej firmje Ernsta Hentschela. Srjedź lěta 1997 je firmu bywšeho šefa přewzał, a ju wot toho časa w jeho zmysle nawjeduje. Za to trěbne mišterske wotzamknjenje bě Njebjelčan hižo do toho wuspěšnje złožił.
Spočatnje bě stejnišćo hišće w Kamjencu, doniž w lěće 2000 do Njebjelčic njepřećahny, hdźež bě Handrij Krawčik swójsku bróžeń přetwarił. Tež nastupajo sobudźěłaćerjow je so tójšto změniło. Bě-li jich spočatnje 16, staj to dźensa jenož hišće dwaj. „Přičina toho je, zo bě saněrowanska faza po přewróće nimo, čehoždla njebě hižo telko nadawkow. Sobudźěłaćerjow na montažu do zapadneje Němskeje pósłać tež nochcych. W běhu lět sym firmu kusk po kusku přetworił“, 51lětny rozkładuje.
