Aromatiski a pikantny klasiski štomowy tykanc słodźi. Pječwo změšeja pjekarjo z jejkow, butry, cokora, muki, marcipanoweje masy, korjeninow a dalšich přidawkow. „Pječemy wšelake warianty. Předewšěm rokotnik (Sanddorn) a cymt stej za słód charakteristiskej. Štomowy tykanc přihotujemy tu hižo w pjatej generaciji“, wuswětla konditorska mišterka Marie Läser ze Stareje Darbnje. We wubědźowanju wo łužiske myto załožerjow eksistency (LEX), kiž bu loni spožčene, wudoby sej jeje koncept „Załoženje dožiwjenskeje kofejownje z manufakturu“ druhe městno. Za to přepoda jej Łužiska hospodarska iniciatiwa (WiL) myto we wysokosći 2 500 eurow. „Tole mje jara zmuži a chětro zwjeseli. Jury je mi po tym hišće drohotne pokiwy hladajo na załoženje firmy, zwičnjenje a turizm dała“, młoda konditorka wuswětli.
Bjez rybarjow kulturna krajina Hornjołužiska hola a haty hižo njeeksistuje. Runje ći pak maja so dźeń a ćešo. Wjedrowe kapriole, njepřipóznawace hódnoćenje jich dźěła, stupace kóšty atd. jich poćežuja. Minjeny pjatk zahajeny projekt ma nětko pomhać.
Rakecy (SN/BŠe). Łužiska ryba je marka, ale nima po wšěm zdaću tajku hódnotu, kaž sej to rybarjo, turistikarjo a hosćencarjo přeja. Minjeny pjatk su tuž w Rakecach zahajenske zarjadowanje wosebiteho projekta přewjedli, při čimž chcedźa iniciatorojo – Marketingowa towaršnosć Hornja Łužica-Delnja Šleska (MGO) kaž tež Leaderowa kónčina Hornjołužiska hola a haty – za nowymi pućemi a idejemi pytać, zo móhli image łužiskeje ryby zesylnić. „Nimamy-li hižo dosć rybarjow, njeje tež škit přirody w hatnej kónčinje zaručeny“, wuzběhny Zhorjelski krajny rada, prezident krajneho rybarskeho zarjadnistwa Bernd Lange (CDU), a skedźbni na wažnosć projekta. Ludźo měli sej wuwědomić, zo wobhospodarjene haty kulturnu krajinu zachowuja a zawěsćeja. Łužiska ryba je tuž trěbna a bytostna.
Drježdźany (dpa/SN). Sakska je tež chinskim turistam powabna kónčina. Hač na Bastaju w Sakskej Šwicy, w krajnej stolicy abo w Lipsku, wšudźe zetkawaš wćipnych ludźi z wulkeho kraja srjedźizny. Aktualne wuwiće nastupajo rozšěrjacy so corona-wirus pak sakskej turistiskej branši strach načinja. Hotelownicy, gastronomojo a dalši posłužbnicy branše boja so pobrachowacych dochodow, njepřipućuja-li chinscy hosćo, kaž su knihowani.
„Zakaz wupućowanja a šmórnjene lěty wězo tež turistikarjam škodźa“, zdźěli Ines Nebelung, rěčnica Towarstwa turizm-marketing Sakskeje, na naprašowanje powěsćernje dpa. Dokładne wuskutki pak njehodźa so dotal w jasnych ličbach zwuraznić. Januar a februar njejstej měsacaj z jara wjele turistami w swobodnym staće. Hač do hłowneho pućowanskeho časa w lěću so sakscy turistikarjo nadźijeja, zo so połoženje zaso změruje.
W lěće 2018 mějachu w Sakskej přibližnje 71 400 přenocowanjow chinskich hosći. Hač do lońšeho nowembra bě jich 69 200. Cyłkownje widźane pak su woni jeno snadny dźěl turistow z wukraja.
Drježdźany (miz/SN). Statny zawod Sakski lěs je njedawno mjeztym hižo 21. submisiju drohotneho drjewa přewjedł. Za nju dowjezechu zdónki dobreje kwality ze sakskeho lěsa do Drježdźanskeje hole, zo bychu tam kupca namakali. To je wosebje za wobsedźerja lěsa dobra móžnosć, swój zdónk za maksimalnu płaćiznu na wikach wotbyć. Wězo dyrbja wone wotpowědnu wulkosć a drjewowe kajkosće měć. Ze wšelakich družin drjewa zhotowjeja fachowcy furněry, hudźbne instrumenty abo meble.
Cyłkownje přesadźowachu lětsa 456 drohotnych zdónkow za 225 944 eurow. Z 20 družin drjewa z priwatneho, komunalneho, cyrkwinskeho a krajneho lěsa bě dub najbóle požadany. Kupcy mějachu wot spočatka decembra hač dosrjedź januara móžnosć, sej zdónki wobhladać a poskitki wotedać. Po tym wuslědki wuhódnoćichu, a kupc z najlěpšim poskitkom dósta přiražku. Lětsa wobdźěli so na přesadźowanju dohromady 25 kupcow z Němskeje, Čěskeje a Nižozemskeje.
Zawěsće sej kóždy w zymje přijomnje zwohrěwanu stwu z ćopłymi kachlemi abo kaminom chwali. Zo njewostanu to za ludźi jeno sony, wo to stara so Handrij Krawčik z Njebjelčic. Po swojich słowach ma wón najrjeńše powołanje swěta. Nawuknył je rjemjesło w Kamjenskej firmje Ernsta Hentschela. Srjedź lěta 1997 je firmu bywšeho šefa přewzał, a ju wot toho časa w jeho zmysle nawjeduje. Za to trěbne mišterske wotzamknjenje bě Njebjelčan hižo do toho wuspěšnje złožił.
Spočatnje bě stejnišćo hišće w Kamjencu, doniž w lěće 2000 do Njebjelčic njepřećahny, hdźež bě Handrij Krawčik swójsku bróžeń přetwarił. Tež nastupajo sobudźěłaćerjow je so tójšto změniło. Bě-li jich spočatnje 16, staj to dźensa jenož hišće dwaj. „Přičina toho je, zo bě saněrowanska faza po přewróće nimo, čehoždla njebě hižo telko nadawkow. Sobudźěłaćerjow na montažu do zapadneje Němskeje pósłać tež nochcych. W běhu lět sym firmu kusk po kusku přetworił“, 51lětny rozkładuje.
Budyšin (SN/BŠe). Na kónctydźenskich pućowanskich wikach w Drježdźanach budźe tež Hornja Łužica zastupjena. Pod hesłom „Won ze wšědneho dnja“ chcedźa tam mnoho fasetow kónčiny pokazać, hdźež móžeš rjany dowol přežiwić a sej wólny čas wuhotować. Markentingowa towaršnosć Hornja Łužica-Delnja Šleska (MGO) prezentuje so na stejnišću „dowol w sakskich wjesnych kónčinach“, kotrež je w hali 3 wikow zaměstnjene.
Zhromadnje z turistiskimi zjednoćenstwami Nysowy kraj, Zapadna Łužica, Hornjołužiske hory, Žitawski přirodny park kaž tež Towarstwom za wuwiće hornjołužiskeje hole a haty, městom Budyšinom a europskim městom Zhorjelcom-Zgorzelecom kaž tež ze załožbu Chěže ze stołom chce MGO region předstajić. Předewšěm za krótkodowole a dnjowe wulěty budu w Drježdźanach wabić.
Ćežišćo lětušich wikow je wuchod, hdźež skedźbnja wjac hač 50 posłužbnikow na wšelakorosć a rjanosć krajow na wuchodźe Europy. Mjez druhim informuja wo poskitkach w Čěskej, Słowakskej, Pólskej, Słowjenskej, na Baltikumje, w Bołharskej, Rumunskej a Georgiskej.
Budyšin (CS/SN). Zo byštej šulerjam powołanja w gastronomiskim wobłuku zbližiłoj, stej Drježdźanski regionalny zwjazk Dehoga a Industrijna a wikowanska komora na prěnje kulinariske přechodźowanje z powołanskej orientaciju po Budyšinje přeprosyłoj. Jědnaće wuknjacych wyšeju šulow z Wjelećina (Wilthen) a Nowosólca-Hródka (Neusalza-Spremberg) je srjedowny poskitk wužiwało. W hotelu „Best Western“, w Budyskej žonopowej stwě a w hosćencu „Mniši dwór“ dóstachu woni dohlad do wšědneho powołanskeho dnja gastronomow. Na te wašnje zhonichu tójšto wo rjanych, ale tež wo njerjanych stronkach tohole powołanja.