Studentam w nuzy pomhać

póndźela, 27. apryla 2020 spisane wot:

Tysacy studentow žadaja sej njekomplikowanu podpěru stata w formje nuzoweho fondsa. Mnozy su koronapandemije dla swój studentski job zhubili. W Sakskej je tuchwilu 108 000 studowacych, z kotrychž je wulki dźěl peticiju wo hnydomnu pomoc podpisało.

Podstupim/Drježdźany (SN/MiR). Internetna peticija měri so na zwjazkowy sejm. Tak žadaja sej na studenta jónkrótnje 3 000 eurow, zo bychu nuzowy staw přichodne štwórć lěta přetrali. Dotal je peticiju wjace hač 54 000 studowacych a podpěraćelow podpisało. Studenća so jara starosća, dokelž su swój studentski job zhubili a tak hižo pjenjezy nimaja swoje wšědne wudawki zarunać.

We wulkej nuzy

póndźela, 27. apryla 2020 spisane wot:
Studenća skorža. Mnozy tuchwilu njewědźa, kak maja swoje wšědne wudawki zapłaćić, kaž su to podruž za bydlenje, zličbowanka za milinu abo zrěčenje za wužiwanje interneta a handyja. Mnozy samo njewědźa, kak sej wšědny chlěb zawěsćić. Tež hdyž su wuhlady na wožiwjenje hospodarstwa date, to dawno hišće njerěka, zo budźe wšitko spěšnje zaso tak kaž do koronakrizy – mjenujcy, zo studenća tu abo tam zaso mjeńši abo wjetši job wukonjeja. Předewzaća, wosebje te, kotrež njesłušeja do nawjedowacych němskeho hospodarstwa, budu dokładnje pruwować, hač zaruča spjelnjenje nadawkow dale z pomocnikami-studentami abo ze swójskeje mocy. Prašam so tuž, hač změjemy perspektiwisce zaso zjaw, zo jeničce tón studuje, kiž móže sej to dowolić abo komuž něchtó pjenježnje pomha? Toho nochcu so nadźijeć. Tak budźe trjeba chutnje wo tym rozmyslować, kak móhli Zwjazk a kraje studentow podpěrać. Milenka Rječcyna

Dopominaš so hišće?

wutora, 21. apryla 2020 spisane wot:
Wotchadnicy šulskeho lěta 2019/2020 dyrbja so wotnamakać – wotchadne jězby lětsa žane njebudu. Ale runje te wjetšinje wotchadnikow 9., 10., 12. a 13. lětnika hišće lěta po wuchodźenju šule w pomjatku wostanu a su na rjadowniskich zetkanjach tema rozmołwow pod hesłom „Dopominaš so hišće?“. Koronawirus a z nim zwjazane naprawy škita a hygieny tomu zadźěwaja. Tak drje wostanje tele městno w rjadowniskej chronice swobodne. Jasne tež njeje, hač so wotchadny bal wotměje. Wšako su wšitke wulke zarjadowanja hač do kónca awgusta zakazane. Što pak rěka to nětko za wotchadnikow? Woni měli tuž kreatiwni być. Snano zarjaduja něhdźe piknik, hdźež sedźa swójby stajnje po dwěmaj metromaj wot so zdalene. Abo wšitcy zhromadnje – wězo z wotstawkom – pućuja. Swjedźensku drastu doma wostaja, za to pak móhli sej na poslednjej stronje šulskeje chroniki njewšědne zakónčace dožiwjenje zapisać. Milenka Rječcyna

Poskitk rozdźělnje wužiwany

srjeda, 08. apryla 2020 spisane wot:

Wot 18. měrca su wšitke šule w Sakskej zawrjene. Wukaz płaći najprjedy raz hač do kónca jutrownych prózdnin. Wo wuknjacych zakładnych a spěchowanskich šulow, kotrychž starši w systemorelewantnych powołanjach skutkuja, staraja so wučerjo w šuli. Wjetšinu ­dźěći pak starši doma hladaja.

Budyšin (SN/MiR). „Potrjechene dźěći, kotrychž starši dyrbja dźěłać, tuchwilu wšědnje na šulach nuzowje zastaruja. To chcemy tež w jutrownych prózdninach činić“, rozłožuje rěčnik Budyskeje regionalneje wotnožki Krajneho zarjada za šulu a kubłanje (LaSuB) dr. Jens Drummer. Wučerjo zakładnych kaž tež spěchowanskich šulow nětko wšědnje dale na swojich šulach dźěłaja, tež hdyž nic wšitcy nadobo, ale wotměnjejo so a wot doma, to rěka w homeofficu. „Zasadźenje wotpowěduje normalnemu postupowanju. Tež hdyž sej to přeco hišće wjele ludźi mysli, wučerjo nimaja kaž šulerjo prózdniny, ale dyrbja dźěłać – hač na tón čas, hdyž maja dowol“, dr. Drummer wuswětla. To rěka, zo njebudu wučerjo, kotřiž su za tydźeń po jutrach wo dowol prosyli, do nuzoweho zastaranja kaž tež do homeoffica zapřijeći.

Wot spočatka serbšćinu wuknył

srjeda, 08. apryla 2020 spisane wot:

Rozsudźić so za praktikum w Ludowym nakładnistwje Domowina njebě Janoshej Kluze ćežko. Wšako zajimuje so 21lětny student za rěče, wosebje słowjanske. Wón je w redakciji Serbskich Nowin – wjacore jeho přinoški smy w serbskim dźeniku wozjewili – kaž tež w lektoraće LND skutkował. Tam je wšelake manuskripty přełožił. „Za mój studij njeběše dźěło w LND jenož dobre nazhonjenje, ale pohon, sej swoje přeće wo pozdźišim skutkowanju jako žurnalist abo lektor pohłubšić“, wón powěda.

We wobłuku swojeho wědomostneho studija na Uniwersiće Greifswald studuje Janosh Kluga slawistiku a anglistiku. Za oxfordsku abo amerisku jendźelšćinu so wón hišće doskónčnje rozsudźił njeje. We wobłuku slawistiki studuje mjeztym w štwórtym semestrje čěšćinu a ukrainšćinu. „Mjez docentami tón abo tamny tež stawizny serbskeje rěče a jeje wosebitosće do studija zapletuje. Wjacori wědźa, zo ma Greifswald słowjanske korjenje“, Janosh Kluga rozłožuje, „přichodny čas chcu tam dale za swědkami słowjanskeje doby pytać, kaž je to na přikład rěka Ryck, kotraž po Greifswaldźe čeće.“

Poskitk SŠT tež delnjoserbsce

srjeda, 08. apryla 2020 spisane wot:

Choćebuz (SN/MiR). Serbske šulske towarstwo je wčera prěni delnjołužiski internetny poskitk za dźěći online stajiło. Su to serbskorěčne materialije a ideje za praktiske dźěło kubłarkow z chowancami dźěćacych dnjowych přebywanišćow. Projekt orientuje so na před njecyłymaj lětomaj zawjedźenym hornjoserbskim poskitku www.dyrdomdej.de. „Internetna strona www.dyrdakojstwo.de pak měri so tež na dźěći a swójby“, wuswětla předsydka Serbskeho šulskeho towarstwa Ludmila Budarjowa. Nětko su wćipni na reakciju tych, kotřiž so z prěnim poskitkom zaběraja. A chcedźa jón krok po kroku rozšěrić. Partnerka za Delnju Łužicu a za wšitkich, kiž maja prašenja abo chcedźa stronu z dalšimi idejemi wobohaćić, je Mila Zachariasowa.

Załožba za serbski lud zwoprawdźenje projekta spěchuje. Ze spěwami, powědančkami a pohibowanjom chcedźa wužiwarjow pohonjeć, delnjoserbsku rěč nałožować a so w njej dale wukmanić. Dźěćom, staršim, kubłarkam a kubłarjam kaž tež dźědam a wowkam pomhaja při tym Majka, Flori, Lenka a Karlo – figury, kotrež po poskitku wjedu.

Prěni serbski webinar wotměli

wutora, 07. apryla 2020 spisane wot:

Diskusija wučerjow wo tym, hač scyła a w kotrej měrje z nowymi medijemi dźěłaja, je po wšěm zdaću zakónčena. Wčera dopołdnja je prěni serbski web-seminar (skrótka webinar) wulku ličbu wučerjow hromadu wjedł.

Budyšin (SN/MiR). Widźeć so wobdźěleni wučerjo njemóžachu, jeničce jedyn tamneho słyšeć bě móžno. Wjetšina pak je chatroom wužiwała, zo by swoje mě­njenje k relewantnym temam posrěd­kowała. Přiwšěm běše seminar wulce wunošny. Takle hódnoćitaj iniciatoraj načasneho medialneho dorozumjenja ­Michał Cyž, nawoda Budyskeho studija Sakskeho wukubłanskeho a wupruwowanskeho kanala (SAEK), a Diana Šoł­ćina, referentka za naležnosće serbskich šulow w Krajnym zarjedźe za šulu a kubłanje (LaSuB) w Radebeulu, dotal jónkrótnu akciju w Serbach. „Na njej wobdźěli so na wšě 30 serbskich wučerkow a wučerjow, kotřiž wuwučuja na wšelakich serbskich a serbšćinu podawacych šulach. Zastupjene běchu wšitke šulske družiny, zakładne a wyše šule kaž tež Budyski Serbski gymnazij.

Nowinka: webinar

wutora, 07. apryla 2020 spisane wot:
Wosebje někotryžkuli starši pedagoga drje sej dotal mysleše, zo njetrjeba so hižo do swěta načasneho digitalneho wuwučowanja zanurić. Wot jednoho dnja na druhi pak dyrbjachu mnozy wašnje swojeho dźěła přestajić, korony dla. Nětko su wšitcy k tomu nuzowani, referendar runje tak kaž wučer a nawoda šule. Kajke to wužadanje! Wuknjacy gymnazija, wyšeje kaž zakładneje šule su swoje domjace nadawki po digitalnym puću posrědkowane dóstali. Wučerjo nadawki tež na te wašnje koriguja a dawaja šulerjam wotpowědny wothłós. Wobchad z digitalnej techniku zda so poněčim hižo wšědny być. A nětko wučerjo samo z pomocu kompjuterowych programow wo sensibelnych temach wuradźuja. Mam webinar, takrjec online wučersku konferencu a dalekubłanje resp. seminar, za wuběrnu ideju so mjez sobu wuměnjeć. Nadźijam so tuž, zo wučerjo tež po koronje webinar za mjezsobnu komunikaciju wužiwaja. Milenka Rječcyna

„Dźiwaj so!“

pjatk, 27. měrca 2020 spisane wot:

Budyšin (SN). Swójbne kubłanje Rěčneho centruma WITAJ a serbska dźiwadłowa pedagogika Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła Budyšin stej na wobćežowacu situaciju za swójby doma reagowałoj a zhromadnu internetnu stronu „dźiwaj so!“załožiłoj. Kóždy wě, zo w słowje dźiwadło tež fenomen dźiwanja nutřka tči. Tak njeje w padźe internetneje strony ­žadyn připad, zo zabawu na wšelakore wašnje poskića. Tuž, hdyž žno njemóžeće do dźiwadła ze swojimi dźěćimi, čińće sej wšědne dźiwadło doma rjeńše.

W přichodnych tydźenjach zběraja na mjenowanej webstronje pokiwy a impulsy za wužadacy wšědny dźeń doma. Starši namakaja tu pod hesłom „dźiwaj so, swójba“ ideje za zabawu zhromadnje z dźěćimi runje tak kaž pod „staršiski konopej“ nastorki a pokiwy, kak móhli sej situaciju wolóžić. Wobłuk za dźěći „dźiwaj so, dźěćo“ budźe z mjeńšimi a wjetšimi idejemi pjelnjeny a skići tež móžnosć, projekty a ideje dźěći pod hesłom „dźěći za dźěći“ doma sobu zaplesć a twórby małych wuměłcow prezentować.

Stipendije lětsa jara požadane

pjatk, 20. měrca 2020 spisane wot:

Budyšin (JKf/SN/MiR). Na wupisanje stipendijow za intensiwny kurs čěšćiny w Čěskej je dźesać zajimcow reagowało, kaž Rěčny centrum WITAJ zdźěla. Tak móža so štyri wosoby na Lětnjej šuli ­Karloweje uniwersity w Praze wobdźělić a jedna na kursu Južnočěskeje uniwersity w Českich Budějovicach. Runje tak wulku ličbu požadarjow je RCW čěskemu ministerstwu za kubłanje, młodźinu a sport za narunanskich kandidatow doporučiło. Porno lětam, hdźež bě mjenje zajimcow, je ličba požadarjow přiběrała. Wšako dyrbješe RCW druhdy tež dlěje za młodostnymi pytać, kotřiž chcyli čěšćinu wuknyć a sej susodny kraj z ludźimi ze wšeho swěta wotkryć.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND