Wuknyć z mróčelu

pjatk, 29. januara 2021 spisane wot:
Dźe-li po předstawach młodeju wučerkow, bychmy wjele wjace serbskorěčnych wučbnych a wuwučowanskich srědkow měli, hač jich dotal mamy. Móhli sej je z pomocu mróčele abo – kaž fachowc praji – cloud, to rěka składowaka datow, na swój ličak, tablet abo šmóratko dele sćahnyć. Tak móhli tele srědki za wuwučowanje swojich šulerjow cyle tradicio­nalnje analognje, dźensa pak wo wjele aktual­nišo – digitalnje – wužiwać. Mjez němskimi wučerjemi je to dawno z wašnjom, a serbscy maja z toho swój wužitk. Tež w Serbach to někotři wučerjo prak­tikuja, nažel pak wšitcy serbskorěčne wu­wu­čowanske srědki, kotrež su sami zdźěłali, na te wašnje nješěrja. Z kotreje přičiny, to njewěm. Snadź so boja, zo so jich ideje druhim njelubja. Snano pak tež hišće njewědźa, kak spodobne je, hdyž móže wučer w Choćebuzu wužiwać material kole­gi z Budyšina a nawopak. To mjenuje so dźělenje dźěła a je nastork k mjezsobnej wuměnje ... Milenka Rječcyna

Akciski dźeń

srjeda, 27. januara 2021 spisane wot:
Budyšin (SN/MiR). Online-akciski dźeń za wjace wěstoty w interneće ma so 3. februara we wuchodnej Sakskej wotměć. Ze stron EU iniciěrowany mjezynarodny projekt wusměrja so na staršich, kotřiž maja dźěći we wšěch šulskich družinach. Přinoški za šulerjow samych njehodźa so doprědkasćehnjenych zymskich prózdnin dla wotměć. Akciski dźeń za šule wokrjesa Budyšin přewjedźe tudyša wotnožka Sakskeho zarjada za šulu a kubłanje w kooperaciji z fachowej słužbu za prewenciju ze Zhorjelskeje policajskeje direkcije, z wotnožkomaj Sakskeho wukubłanskeho a wupruwowanskeho kanala w Budyšinje a Zhorjelcu kaž tež z eksternymi referentkami a referentami. Starši móža přinoški doma online sćěhować. Na temu „Online być – kompetentnje & wěsće w zakładnošulskej starobje“ přednošuje Ines Pröhl z mobilneho škita za młodostnych Syće za dźěło z dźěćimi a młodźinu Biskopicy. Za šulerjow wot 5. lětnika rěka poskitk „Njehladaj preč – cybermobbing. Referentka je Kira ­Carstens z towarstwa Juuuport.

Maja so po wukazu knježerstwa

pjatk, 22. januara 2021 spisane wot:

Dźěćace dnjowe zarjadnišća, žłobiki, pěstowarnje a horty, su za nuzowe zastaranje wotewrjene. Tuchwilu njeje wotwidźeć, hdy so połoženje změni. Wšako je swobodne pohibowanje najprjedy raz dale wobmjezowane.

Chrósćicy/Miłoćicy (SN/MiR). Nošerjo dźěćacych dnjowych přebywanišćow dźerža so na wukazy sakskeho knježerstwa a sakskeho ministerstwa za kultus. Knježerstwo je postajiło, štó smě swoje dźěćo na přikład do pěstowarnje dać. Předsydka Serbskeho šulskeho towarstwa Ludmila Budarjowa na naprašowanje SN, hač maja wosebite rjadowanja, zdźěli, zo su so nimo postajenjow knježerstwa na konkretne dypki dojednali. Te su přiměrjene wuměnjenjam w dźěćacych přebywanišćach. Rěčnik Miłočanskeho Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka (CSB) Markus Schuster zdźěli, zo „CSB předpisy Swobodneho stata Sakskeje wotpowědnje wukazej dodźerži“.

Wěsće po digitalnych šćežkach so hibać

štwórtk, 21. januara 2021 spisane wot:

Budyšin (SN/bn). Rěčny centrum WITAJ (RCW) a Budyska wotnožka Sakskeho wukubłanskeho a wupruwowanskeho kanala (SAEK) wuhotujetej wot jutřišeho prawidłownje zhromadny webinar „Online-kubłanje medijowych skawtow“. Hač do spočatka apryla chcetaj šulska socialna dźěłaćerka Claudia Kilankec a nawoda studija SAEK w sprjewinym měsće Michał Cyž stajnje pjatk wot 13 do 15 hodź. zajimcam wšelakore aspekty digitalneho swěta rozłožić a tak medijowu kompetencu wužiwarjow rozšěrić. „Poskitk měri so předewšěm na šulerki a šulerjow 5. a wyšich lětnikow, kotřiž hižo wěsty poćah k nowym medijam maja. Wjetšina dźěći a młodostnych dźě mjeztym šmóratko a/abo tablet wobsedźi a wě z tajkimi nastrojemi wěcywustojnje wobchadźeć. Na tym zakładźe chcemoj jich dale wukmanić“, Kilankec rozjimuje.

Slepo/Budyšin (CK/SN/MiR). Wot wčerawšeho su wotchadne lětniki w Sakskej zaso w šuli. Na Wyšej šuli „Dr. Marja Grólmusec“ Slepo je jich 46 šulerjow w dwěmaj rjadownjomaj dźesateho kaž tež w jednej rjadowni 9. lětnika. Jich wuwučuja w pjeć skupinach. Prěnju hodźinu měješe Marcel Rjelka w předmjeće towaršnowěda z dźesać šulerjemi rjadownjow 10 a / 10 b. Fachowy wučer wšak zwěsći, zo dyrbi wšitkich porjadnje motiwować. Tak wón wuknjacym připowědźi, zo změja po tydźenjach domjaceho wuknjenja bórze wukonowu kontrolu pisać.

Skónčnje zaso do šule!

wutora, 19. januara 2021 spisane wot:
Šulerjo wotchadnych lětnikow chodźa zaso do šule. Nětko maja dopokazać, hač a što su doma wuknyli. Prěnje dny wjeselo nad tym přewažuje, zo maja skónčnje direktny zwisk. Nadźijomnje změja nětko trajnu móžnosć, zhromadnje wuknyć. Jednu šansu na to skića šulerjam kaž tež wučerjam dobrowólne testy na koronawirus. Wo wobdźělenju su za nich starši kaž tež šulerjo, hdyž su starši hač 18 lět, rozsudźili. Njetrjebamy tuž wo tym diskutować, hač by trjeba było šulerjow najprjedy testować dać a jim potom hakle dowolić so na wučbje w šuli wobdźělić. Wšako nětko wěmy, zo je so jenož něhdźe třećina šulerjow ze serbskich šulow wčera abo dźensa dobrowólnje na koronu testować dała. Argument, zo měli njetestowani šulerjo dale doma wuknyć, je tuž bjez zmysła. Kelko by jich potom w šuli było? Wostanje nadźija, zo njetrjebaja šulscy wotchadnicy znowa doma wostać, dokelž maja mjez sobušulerjemi na koronu schorjeneho, kiž to ani njewě. Milenka Rječcyna

Wokrjesy maja busy zasadźić

pjatk, 15. januara 2021 spisane wot:

Budyšin (SN/JaW). Přichodnu póndźelu móža so šulerki a šulerjo wotchadnych lětnikow kaž tež jich wučerki a wučerjo serbskich šulow bjezpłatnje na koronawirus testować dać. Kaž sakske ministerstwo za kultus zdźěli, započnu póndźelu na wšitkich sakskich šulskich kubłanišćach wotchadne lětniki zaso wuwučować. „Testy su dobrowólne, winowatosć so testować dać njewobsteji. Při­wšěm bych sej přał, zo so prawje wjele wuknjacych a wučacych testować da – k swójskemu škitej, ale tež k škitej druhich. Testy měli zdobom zaručić, zo po dołhim času lockdowna jeno strowe wosoby do šulow přichadźeja. Jasne pak tohorunja je, zo mamy zakładne prawidła hygieny nuznje dale dodźeržeć“, praji kultusowy minister Christian Piwarz (CDU).

Wuša njeběrokratiska kooperacija trěbna

štwórtk, 14. januara 2021 spisane wot:

Ludmila Budarjowa so po 30 lětach skutkowanja jako předsydka Serbskeho šulskeho towarstwa rozžohnuje

Jedne ze załoženych towarstwow po měrliwej rewoluciji a wot 5. januara 1991 hač do dźensnišeho wuspěšnje skutkowacych je Serbske šulske towarstwo (SŠT). Milenka Rječcyna je so z Ludmilu Budarjowej, kotraž běše tři lětdźesatki jeho­ předsydka, rozmołwjała.

Što su dźensniše ćežišća skutkowanja SŠT? Wšako je towarstwo w zjawnym zrozumjenju často „jenož hišće“ nošer dźěćacych dnjowych přebywanišćow?

L. Budarjowa: W našich kubłanišćach posrědkujemy něhdźe 600 dźěćom serbšćinu. Z nimale telko staršiskimi domami wudźeržujemy běžny kontakt, a tak smy w zjawnosći na tym polu bóle prezentni. Naš hłowny nadawk njeje so wot załoženja towarstwa změnił: serbsku rěč pěstować, zachować a ju dale wuwić. Stara­my so wo dorost kubłarkow/ku­bła­rjow a wučerjow/wučerkow, wo zakonske zaručenje posrědkowanja serbšćiny na šulach a kubłanišćach, wo lěpše wuwučowanske wuměnjenja a dalše. Dźěło ze staršiskimi iniciatiwami a přiradami chce SŠT w přichodźe hišće zesylnić.

Trjebaja dale strukturu

pjatk, 08. januara 2021 spisane wot:

Wažne je sej zwisk mjez wučerjemi, šulerjemi a staršimi wobchować

Budyšin (SN/MiR). Šulerjo maja dale doma wuknyć. Srjedu je sakske ministerstwo za kultus wozjewiło, zo wostanu šule hač do 6. februara zawrjene a zymske prózdniny budu krótše. Za to maja so jutrowne wo něšto dnjow podlěšić. Jeničce za wuknjacych wotchadnych rjadownjow zmóžnja prezencnu wučbu hižo wot 18. januara. Starši su tuž dale wužadani, dokelž maja swojim dźěćom při spjelnjenju nadawkow poboku być, kotrež jim wučerjo sćelu.

Nowa kolenkowa knižka wušła

póndźela, 28. decembera 2020 spisane wot:

Budyšin (SN/JaW). Serbskim pěstowarnjam a Witaj-skupinam pod božodźěsćowy štom je Rěčny centrum WITAJ w Budyšinje nowu kolenkowu knižku „Leonowa nowa pěstowarnja“ wudał. Spisał bě stawiznu Měrćin Wjenk. Ilustrował je ju ­Mathias Butendeich.

„Leonowa nowa pěstowarnja“ jedna wo małym hólčku Leonje, kiž je ze swójbnymi z města na wjes přićahnył. W nowej pěstowarni je za njeho wšitko hinaše, a spočatnje wón scyła do njeje chodźić njecha. Poněčim pak nańdźe tam nowych přećelow, a jemu so w nowej pěstowarni kóždy dźeń trochu lěpje lubi. Nowostku dóstanjeće w Budyskim RCW.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND