Krótkopowěsće (25.07.25)
Čitanska nóc w Drježdźanach
Drježdźany. We wobłuku Dołheje čitanskeje nocy w Nowym měsće je wčera wosom awtorkow a awtorow wurězki ze swójskich powědančkow a lyriku na łuce Drježdźanskeho Japanskeho pawiljona předstajiło. Mjez druhim recitowaštaj Lilly Vostry a René Seim basnje, Benedikt Dyrlich čitaše ze swojeje zběrki „Der Tiger im Pyjama – tiger w nócnej košli“.
Trójce a dosć
Praha. Senat, to je hornja komora čěskeho parlamenta, je wo přiwótřenju prawidłow za azyl a migraciju wothłosował. Mjez druhim su postajili, zo móže so wukrajnikej, kiž w běhu jednoho lěta tři přeńdźenja skući, dowolnosć přebywanja zběhnyć. Skućićel so tež hižo wo azyl požadać njemóže. Nowela, z kotrejž reaguje na migraciski pakt Europskeje unije, chcyła proces mjezynarodneho škita pospěšić a znjewužiwanju zadźěwać.
Narunaja zakuskowe wagony
Krótkopowěsće (24.07.25)
ZVON podróši jězdźenki
Budyšin. Spočatk awgusta zwyši Wobchadny zwjazk Hornja Łužica-Delnja Šleska (ZVON) płaćizny za nimale wšitke družiny jězdźenkow a to přerěznje wo sydom procentow. Podróšenje njepotrjechi tak mjenowane kubłanske tikety, jězdźenki za krótke čary a skupinske jězdźenki za šulerjow.
Jenički kandidat
Njeswačidło. Na lisćinje kandidatow za wólby Njeswačanskeho wjesnjanosty 7. septembra steji jeničke mjeno. Je to Martin Scholze ze susodneje Bóšičanskeje gmejny. Tam skutkuje wón hižo wjacore lěta z mandatom za rjemjesło Bóšicy w gmejnskej radźe. W lěće 1983 rodźeny Martin Scholze je samostatny předewzaćel.
Marka Sturma zasudźili
Krótkopowěsće (23.07.25)
Witschas: Žane problemy z CSD
Budyšin. Budyski krajny rada Udo Witschas (CDU) je tukanje wokrjesneje radźićelki AfD, Nicole Scharpe, wotpokazał. Wona zwurazni, zo dyrbjeli dźěći a młodostnych před CSD škitać. Fetišowe kluby pak njejsu so dotal w Budyšinje wobdźělili a seksualne jednanja a podobne njepřistojne zadźerženje tež wobkedźbowali njejsu. Zašłej lěće su prawicarjo přećiwo CSD demonstrowali.
Kenclija ma noweho partnera
Malešecy. Prawizniska kenclija Hajka Kozela je kooperaciske zrěčenje z pólskej kencliju Olszewski & Dziarski z Waršawy podpisała. Nimo toho ma wona partnerow w Čěskej, Słowakskej, Ukrainje, Ruskej, Letiskej, Chorwatskej a Serbiskej. Mjezynarodna syć je zakład za zaměrne dźěło na dobro mandantow – tež w mjezy překročacych naležnosćach. To piše Kozel w nowinskej zdźělence. Kenclija wobdźěła mandaty we wšěch słowjanskich rěčach.
Zaso na wobjed do Bukec
Krótkopowěsće (22.07.25)
Stroga so distancuje
Hórnikecy. Zarjadowarjo Hórnikečanskeho festiwala Stroga distancuja so raznje wot prawicarskeho wustupowanja wjacorych hosći na lětušim zarjadowanju. Zašłu sobotu běchu někotři na stanowanišću přebywacy hosćo prawicarske parole wołali. Towarstwo je policiju a wěstotnu słužbu informowało. Festiwal Stroga zastupuje demokratisku a solidarisku mjezsobnosć połnu respekta.
Zaso mjenje nowonarodźenych
Kamjenc. Kaž hižo w lěće 2023 je ličba nowonarodźenych dźěći w Sakskej loni spadnyła. Statistiski krajny zarjad za statistiku informuje, zo je so w lěće 2024 dohromady 24 697 dźěći narodźiło, to je šěsć procentow mjenje hač lěto do toho. Ličba je najniša w dobje poslednich 20 lět. Přerězna kwota 1,22 dźěsća na žonu je w Sakskej niša hač w cyłoněmskim přerězku (1,35). Z 1,5 dźěsćom na žonu je kwota Budyskeho wokrjesa najwyša w swobodnym staće.
Bičtura wuwzaćnje nutřka
Krótkopowěsće (21.07.25)
Chłódnu šćežku natwarili
Rań. „Chłódna šćežka“ rěka 30 kilometrow dołhi kolesowarski puć njedaloko města Rań (Großräschen) we wokrjesu Hornje Błóta-Łužica, kiž je změnje klimy přiměrjeny. Je to prěni swojeho razu po cyłej Němskej. Hižo wobstejacy puć su wědomostnicy z kameru za ćopłotne wobrazy analyzowali. Na tym zakładźe wjedźe čara k wotpočnišćam, pitnym studnjam a kupanišćam.
Žane spěchowanje za strowotu
Krušwica/Rěčicy. Za prěni mediciniski zastaranski centrum (MVZ) w komunalnym nošerstwje w Hornjej Łužicy, kotryž chcedźa w požnjencu wotewrěć, njejsu spěchowanje ze sakskeho socialneho ministerstwa dóstali. Krušwičanski wjesnjanosta Tristan Mühl (Swobodni wolerjo) praji, zo dyrbja start MVZ tohodla z kreditom znajmjeńša 300 000 eurow financować.
Trojorěčna zběrka lyriki wušła
Krótkopowěsće (18.07.25)
Krajny rada: Kupjel ma přichod
Krušwica. Po insolwency Dožiwjenskeho swěta w Krušwicy je Zhorjelski krajny rady Stephan Meyer (CDU) management zmylkow dla kritizował. Wón gmejny na sewjeru wokrjesa namołwi, wudźeržowanje kupjele podpěrować. Płuwanišćo wostanje najprjedy zawrjene, wellness, sawna a gastronomija maja so bórze zaso wočinić. Po trěbnych inwesticijach změje kupjel přichod, měni Meyer.
Nowy festiwal w Nuknicy
Nuknica. „Lěz mi na pěc“ rěka nowy festiwal pod hołym njebjom, z kotrymž chce towarstwo barakka po dwulětnej přestawce na tradicionalny openair Nukstock nawjazać. Posledni kónc tydźenja awgusta koncertuje dohromady wosom skupinow resp. solistow w Nuknicy. Hudźbny spektrum saha wot dark jazza hač k black metalej. Wustupowacych wuměłcow wozjewi towarstwo krok po kroku na swojich digitalnych kanalach.
Čěske pistole za Němsku
Krótkopowěsće (17.07.25)
Ličby wjelkow wozjewili
Drježdźany. W Sakskej je tuchwilu šěsć wjelčich porikow a 35 wjelčich stadłow. Wo tym informowaše Krajny zarjad za wobswět, ratarstwo a geologiju wčera w swojej rozprawje monitoringa wjelkow. Ze 27 stadłami je Hornja Łužica nadal kónčina z najwjetšej wjelčej populaciju. Nimo toho su so wjelki w třoch nowych teritorijach zasydlili, předewšěm kołowokoło Lipska.
Kak z prawicarjemi wobchadźeć
Radwor. Wčera je so Radworska młodźina we wobłuku projekta „Stabilna serbska młodźina“ ze strategijemi přećiwo anti-serbskim a prawicarskim wuprajenjam kaž tež ze škitom swójskich zarjadowanjow zaběrała. Serbske młodźinske towarstwo Pawk je projekt zhromadnje ze sobudźěłaćerku Domowiny, Melanie Hajnkec, tvBunt a Kulturnym běrowom Sakska w Radworskim Słodeńku wuhotowało.
Čěscy Vietnamjenjo w filmje
Krótkopowěsće (16.07.25)
Wo přesadźenju reformy rěčeli
Berlin. Na posedźenju mjeńšinoweje rady w Berlinje so zastupjerjo tele dny z přesadźenjom reformy prawa mjena zaběrachu. Jako chcychu přisłušni mjeńšinje Danow w Němskej a Frizojo swoje mjeno na zarjedźe změnić dać a je po tradicionalnym wašnju do wupokazow zapisać dać, su problemy nastali. Tamniše zarjady su změnu wotpokazali měnjo, zo dyrbja potrjecheni dopokazać, zo mjeńšinje přisłušeja.
Wjele městnow njewobsadźene
Drježdźany. Po cyłej Sakskej njejsu tuchwilu nimale 8 000 wukubłanskich městnow wobsadźene. Runočasnje je hišće 7 000 młodostnych, kotřiž za wukubłanskim městnom pytaja. W někotrych powołanjach namakaja předewzaće jenož ćežko zajimcow, zdźěli wčera Sakska regionalna direkcija agentury za dźěło. K tomu słušeja wobłuki betonownika abo medijoweho technologu. K najwoblubowanišim wukubłanskim městnam słuša powołanje předawarja.
Sakska na jědnatym městnje
Krótkopowěsće (15.07.25)
Wjace pjenjez za kulturu
Zhorjelc. Cyłkownje pjeć milionow eurow Sakska kulturnym rumam swobodneho stata po schwalenju dwójneho etata 2025/26 přidatnje přewostaja. Nimo toho steji dohromady dodatnych dźesać milionow eurow za sakske dźiwadła a orchestry k dispoziciji. W kulturnym rumje Hornja Łužica-Delnja Šleska chcedźa přidatne pjenjezy mj. dr. za Gerharta Hauptmannowe dźiwadło Zhorjelc-Žitawa a za Wopomnišćo Budyšin nałožować.
Wola noweho prezidenta
Flensburg. Federalistiska unija europskich narodnych mjeńšinow (FUEN) swoju konferencu w oktobrje 2025 w Bozenje w Južnym Tirolu přewjedźe. Na konferency ma so nowy prezident wolić. Kaž Sydslesvigsk Forening e. V. (SSF) dźensa zdźěli, je jedyn z kandidatow Južnoschleswigčan Jens A. Christiansen, kotryž ma hladajo na politiku mjeńšinow wobšěrne nazhonjenja.
Płaćizny imobilijow rozdźělne
Krótkopowěsće (14.07.25)
Intendant woteńdźe
Choćebuz. Po pjeć lětach na čole Statneho dźiwadła Choćebuz so intendant Stephan Märki rozžohnuje. Wčera popołdnju wotmě so w domje poslednje předstajenje pod jeho režiju. Šwicar Märki je dźiwadło wot hrajneje doby 2020/2021 nawjedował. Swoje wobmjezowane zrěčenje njeje po swójskim přeću podlěšił. Nětko přechodnje Hasko Weber nadawki intendanta přewozmje.
Dóstanu wjace mzdy
Choćebuz. Sobudźěłaćerjo a wučomnicy Choćebuskeho klinikuma Carla Thiemeho w přichodźe wjace mzdy dóstanu. Tole je chorownja nětko zdźěliła. W dwěmaj kročelomaj so mzda wo cyłkownje něhdźe sydom procentow powyši. Něhdźe 150 wučomnikow klinikuma dóstanje wob měsac 150 eurow wjace mzdy. Lěkarki a lěkarjo ze zwyšenja mzdow ničo nimaja, dokelž jich separatne dźěłarnistwo zastupuje.
Potrěbnym dobrowólnje pomhali
