Krótkopowěsće (21.11.24)
Klětu dóstanu wjace mzdy
Radebeul. Sakska metalowa a elektroindustrija přewozmje Hamburgske tarifowe wobzamknjenje. Na to dojednachu so dźěłarnistwo IG metal a dźěłodawarjo zawčerawšim w Radebeulu. Z tym změje 160 000 přistajenych branše w Swobodnym staće wjace mzdy. W februaru dóstanu woni jónkrótnje 600 eurow. Wot apryla budźe mzda wo 2 proc. stupać. Dalše zwyšenje je w aprylu 2026 planowane.
Łopjena z trutami rozdźěla
Wjelcej. Hladajo na rozšěrjenje nawěškowych łopjenow dale a wjac roznošowarjow pobrachuje. Towaršnosć za roznošowanje Łužica chce w přichodźe truty zasadźić, kotrež maja wot lětanišća we Wjelcej sem domjacnosće w regionje posłužeć. Lětanske objekty towaršnosć za logistiku Morpheus w sewjerorynsko-westfalskim Lüdenscheidźe wodźi. Najprjedy raz maja truty „Lausitzer Woche“ a „LR Tipps“ rozdźělić.
Wjerški minjeneju lětdźesatkow
Gmejnska rada w Chrósćicach
Chrósćicy. Wjesnjanosta Chróšćanskeje gmejny Marko Kliman přeprošuje wutrobnje na zjawne posedźenje gmejnskich radźićelow, kotrež wotměje so štwórtk, dnja 21. nowembra, w 19 hodź. w sydarni „Łužica“ w gmejnskim a kulturnym centrumje. Na dnjowym porjedźe stejitej mjez druhim schwalenje wustawkow wo postajenju sadźbow ležownostneho dawka a diskusija wo wustawkach za psyči dawk.
Informuje wo monitoringu
Dołha Boršć. Přirodoškitna stacija Wuchodna Hornja Łužica přeprošuje wšitkich zajimcow sobotu, 23. nowembra, w 17 hodź. na přednošk swobodneho wodźerja po přirodźe Stephana Kaasche do Wódneho młyna na Młynskim puću 3 w Dołhej Boršći (Förstgen). Wón rozprawja wo nazhonjenjach ze swojej přewodźerku, psycu Animu, z kotrejž je w zwisku z monitoringom wjelkow w lěsach Zhorjelskeho wokrjesa po puću.
Na wopory wójnow spominać
Zhromadnje wědu wo pčołkach šěrić
Lejno (SN). Towarstwo Serbska pčólnica je wčera na přednošk k temje „Pčołka – wužadanja a perspektiwy“ do hosćenca w Lejnje přeprosyło. Nimo serbskich pčołarjow towarstwa běše tež tójšto hosći z dohromady pjeć susodnych towarstwow wot Kamjenca hač do Budyšinka kaž tež dalšich zajimcow přichwatało. To zdźěli předsydka Serbskeje pčólnicy Katrin Matkec.
Fachowy referent na zarjadowanju běše dr. Jens Radtke z Krajneho instituta za pčołowědu w Hohen Neuendorfje. Wón podšmórny mjez druhim, kak wažne dźěło pčołarske towarstwa hladajo na přichod přirody kaž tež na šěrjenje wědy wo wužitku pčołkow wukonjeja. „Jenož w mjezsobnej kooperaciji a podpěrje budźemy kmani, dźensniše a přichodne wužadanja pčołarjow a přirody zmištrować“, wón wuzběhny. Na to pokazachu tež pčołarjo-jednotliwcy mjez hosćimi, kotřiž prošachu wo zawjazanje do informaciskeje syće pčołarskich towarstwow.
Změna generacije so poradźiła
Rakečanske předewzaće so nahladnje wuwiło
Rakecy (UM/SN). Jako so srjedź septembra lisćina za myto „Sakski měznik 2024“ nominowanych předewzaćow wozjewi, steješe na njej tež mjeno Rakečanskeje Purtec Engineering twzr. Firma drje na kóncu mjez wuznamjenjenymi njebě, „zasłužili pak sej to zawěsće bychmy. Ale hižo ryzy nominowanje bě wulki wuspěch“, měni Markus Scheithauer.
„Sakski měznik“ spožčeja kóžde lěto firmam, kotrymž je so wuspěšna generaciska změna poradźiła. W padźe Purtec staj Markus a Victoria Scheithauer dalše wobstaće předewzaća zaručiłoj, po tym zo bě so Roland Lange z aktiwneho powołanskeho žiwjenja rozžohnował. 27 lět – wot załoženja w lěće 1995 hač do 2022 – je wón předewzaće jako jednaćelski towaršnik nawjedował. Rodźeny Lipšćan Markus Scheithauer bě do toho při twarje milinarnjow a w energijowym hospodarstwje skutkował. Hižo dołho sej wón přeješe, swójske předewzaće nawjedować.
Wustajeńca do Hórnikec „pućowała“
Hórnikecy (KD/SN). „Tu w Hórnikecach wěnujemy so industrijnym stawiznam Łužiskeho brunicoweho rewěra, Budyski Serbski muzej wěnuje so kulturnym stawiznam serbskeho ludu – tak běše wjac hač zmysłapołne, zo smy žiwjenje a skutkowanje za Łužicu tak wuznamneho němsko-serbskeho twarskeho inženjera Eberharda Dučmana zhromadnje přeslědźili“. Z tutymi słowami zahaji nawodnica Hórnikečanskeje Energijoweje fabriki Maria Schöne wernisažu wustajeńcy pod titulom „Twarski inženjer Eberhard Dučman. Mjez łužiskej drjewowej architekturu a industrielnym twarjenjom“. Projekt iniciěrowali běchu jeje předchadnica w zastojnstwje Kirstin Zinke, direktorka Serbskeho muzeja Christina Boguszowa a dr. dr. Betina Kaunowa, kuratorka wustajeńcy. Naposledk mjenowana je dźowka Dučmana (1926 – 2005), kotraž zawostajenstwo nana předźěła a rjaduje. Wona je na derje wopytanym zarjadowanju hosći tež přez dwurěčnu wustajeńcu w Energijowej fabrice wodźiła.
Šulerjo 8. lětnika Serbskeje wyšeje šule Ralbicy su dźensa ...
Krótkopowěsće (19.11.24)
Z domiznu so zaběrali
Kamjenc. Sakske ministerstwo za kultus je dobyćerjow krajneho myta za domizniske slědźenje wozjewiło. Mjez nimi je Hans-Joachim Rühle z Hornjeje Hórki, kotryž je so w swojim dźěle z generalom Michael Lorentzom von Pirchom rozestajał a z tym dobropis za knihi dóstał. Šulerka Kamjenskeho Lessingoweho gymnazija Anna-Luise Schmidt je so z rownišćom při Skaskowskej horje zaběrała a 750 eurow dobyła.
Dar rozhłosa brigadźe
Budyšin. Składnostnje lětušeje 75. róčnicy załoženja 1. serbskeje kulturneje brigady bě Serbski rozhłós ćělesu produkowanje spěwa darił. Wotpowědne nahrawanje z chórom ćělesa wotmě so dźensa w Budyskim Serbskim domje. Zdobom wužichu spěwarki a spěwarjo składnosć, za přichodny wustup na 150. schadźowance zwučować.
Dźěći jatych zastarować
Šupizny na chorej koži
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (58).
Kóžne chorosće su najčasćišo jewjace so choroby. 30 do 70 procentow wšěch ludźi ćerpi znajmjeńša jónu w žiwjenju na schorjenje kože. Mjez kóžnymi chorosćemi je šupiznowa lišawa wosebje w sewjernej Europje jedna z najrelewantnišich. W Němskej njesetej tute brěmjo něhdźe dwaj procentaj ludnosće. Tuž chcemy dźensa skrótka na to pohladnyć, što šupiznowa lišawa scyła je. Jedna so tu wo chronisku chorosć, kotraž zwisuje ze zahorjenjom kože na wěstych blakach ćěła. Su to klasisce zadnja strona łochća a prědnje koleno. Tak da so šupiznowa lišawa derje wot neurodermitis, dalšeje husto wustupowaceje kóžneje chorosće, rozeznawać. Neurodermitis je zahorjenje w normalnym padźe runje na nawopačnym boku wulkich zhibadłow, we łónčku a podkolenu. Wobě chorosći pak móžetej so tež wšudźe druhdźe jewić.
