„Maći, my njechamy hišće wumrěć!“
Swoje dopomnjenki na frontu a na čas bjezposrědnje po Druhej swětowej wójnje w Róžeńće spisała je nam Budyšanka Chrysta Meškankowa. Nastawk jeje staršeje sotry Angele „Kónc wójny w Róžeńće“ bě ju k tomu pohnuł.
Fronta so bliži
Na čas před 75 lětami so hišće poměrnje derje dopominam. To njebě tohorunja moja ródna wjes před wójnskimi wojowanjemi zalutowana wostała. Mjeztym wšak njeje wjace wjele Róžeńčanskich wočiswědkow žiwych. My Rječkecy běchmy štyri dźěći a same z maćerju. Našeho nana, młodeho wučerja, běchu hižo 1939 do wójny sćahnyli. Najmłódša sotřička běše w nalětnich dnjach 1945 runje swoje prěnje narodniny docpěła. Ja běch tehdy šěsćlětna šulerka 1. lětnika w Róžeńće. Šulu wjace žanu njemějachmy. Nimo běše tež čas, zo so dopołdnja w bydlenskej stwě na woknowu ławku čapnych a na póstowe awto čakach. Hdyž je wuhladach, běžach do wsy ke Glawšec ćeće, zo bych so za listom wot nanka prašała. W awgusće 1945 pak přińdźechu maćerne listy na njeho do pola wróćo z přispomnjenjom „Unzustellbar“. Wot toho časa płaćeše jako zhubjeny.
Kónc wójny w Róžeńće
Tehdy wosomlětna šulerka Angela Rječkec, sotra Chrysty Meškankoweje, napisa nastawk wo wonych dnjach:
Je 20. apryla 1945, dźeń Hitlerowych narodnin.
Rano w pjećich přińdźe Pjekarjec Madlenka k nam do lěhanskeje stwy k našej maćeri. Šulska chěža, w kotrejž mějachmy na hornim poschodźe bydlenje, njebě zamknjena, dokelž běchu w šulskich rumnosćach němscy wojacy zakwartěrowani. Wona wołaše cyle rozhorjena: „Rusojo tu su. Pancery jězdźa hižo nimo wsy po hornim puću do Kamjenskeho směra.“ Někotre hodźiny pozdźišo přińdźe naš susod, we wójnje zbrašeny němski wučer ze swojej swójbu k nam. Běchmy runje při wobjedźe. Je dźiwne, ale móžu so hišće derje dopomnić, zo sydaše čerwjena rěpa. Wón měješe strach a chcyše z Róžanta ćeknyć.
Žana zahrodowa nóc
Pančicy-Kukow. Nóc „W swěcy 1 000 swěčkow“, kotraž měješe so 18. julija na zahrodźe klóštra Marijineje hwězdy w Pančicach-Kukowje wotměć, dyrbi Křesćansko-socialny kubłanski skutk Miłoćicy (CSB) nažel wotprajić. Přičina su powšitkowne wukazy Sakskeje we wobłuku škita před infekcijemi kaž tež aktualny korona-wukaz. CSB pak hižo nětko na klětušu zahrodowu nóc w zežiwjenskim a zelowym centrumje přeproša, kotraž budźe potom 17. julija. Za lětsa kupjene lisćiki wobchowaja płaćiwosć.
Dom biskopa Bena wotewrjeny
Smochćicy. Dom biskopa Bena w Smochćicach je wotnětka zaso za Bože słužby a zarjadowanja kaž tež dowolnikam přistupny. Tam skutkowacy chcedźa ludźom zaso bliscy być a jich z Bohom do zwiska přinjesć. Po dźewjeć tydźenjach nanućeneje přestawki smědźa tam nětko zaso hosći witać, tež hdyž pod wosebitymi hygieniskimi wuměnjenjemi a konceptom škita před infekcijemi. Při wšěch naprawach je sobudźěłaćerkam a sobudźěłaćerjam Domu biskopa Bena wažne zaručić, zo so kóždy derje čuje, kiž do Smochćic přijědźe.
CDU kmótřistwo přewzała
Kapplerowy młyn nětko zaso drohoćinka
Historiski Kapplerowy młyn w Budyskim Židowje je wjele lět chuduški wupadał. Hrožeše samo so sypnyć. Za historiski twarski kompleks při Młynskej hasy běštej tuž jenož hišće dwě opciji.
Židow (ES/SN). Jedna opcija rěkaše rozpad akceptować a jemu přihladować. Druha móžnosć pak bě nańć za ležownosć priwatneho inwestora. Tajki bu na zbožo namakany. W meji 2018 běchu planowanja za podźělny přetwar a kompletny wutwar na komfortabelny bydlenski doma hotowe. Mjeztym stej dwě lěće intensiwneho dźěła zašłoj. Na brjoze Budyskeje Sprjewje nasta krasne domske ze šěsć bydlenjemi, kotrež su mjez 78 a 147 kwadratnymi metrami wulke. Minjeny štwórtk je Budyski restawrator Uwe Konjen zhromadnje ze swojim synom ponowjenej a wjace hač centnar ćežkej kartuši z pěskowca nad portalomaj připrawił. Dezolatneho stawa kartušow dla dyrbjachu jej zdźěla wudospołnić a kruće přičinić. Zdobom staj restawratoraj podstawkowej kamjenjej a historisce wuznamnej lětoličbje přičiniłoj.
Policija (27.05.20)
Z mopedom njezbožił
Konjecy. Na dróze mjez Konjecami a Koćinu je póndźelu rano napoł dźewjećich 17lětny mopedist znjezbožił. Młodostny běše ze swojej Simson w křiwicy, kotraž doprawa wjedźe, z dotal njeznateje přičiny na lěwym boku z jězdnje na polo zjěł, so tam walił a so při tym ćežko zranił. Wuchowarjo jeho zastarachu a transportowachu znjezboženeho z helikopterom do chorownje. Na mopedźe nasta škoda 500 eurow. Wobchadna słužba nadrobnosće njezboža nětko přepytuje.
Złote rybički spakosćili
Běła Woda. Wobydlerka Puškinoweje hasy w Běłej Wodźe je wčera rano na swojej ležownosći njeznatych wobkedźbowała, kak spytachu rybički z jeje haćika wułójić. Jako to podhladni pytnychu, so z dwaceći złotymi rybami zminychu. Pjenježna škoda wučinja něhdźe 30 eurow. Kriminalna policija z padom so nětko zaběra a pyta dalšich swědkow.
Do zawoda so zadobyli
Leopard San sam zaćahnył
We Wojerowskim zwěrjencu nowu připrawu wotewrěli
Wojerecy (SN). Poprawom měješe so we Wojerowskim zwěrjencu wulki swjedźeń wotměć. Tak pak je leopard San cyle woměrje do swojeje noweje, moderneje připrawy zaćahnył. Dźakowano pjenježnym daram a sponsoringej móžachu tam 200 kwadratnych metrow wulku připrawu twarić. „Boli nas, zo njemóžemy so tuchwilneje situacije dla mnohim darićelam wosobinsce dźakować a jich na wotewrjenje přeprosyć“, praji jednaćel předewzaća ZooKultur Arthur Kusber, „chcemy pak to nachwatać, ručež budźe zaso móžno.“ Póndźelu je chinski leopard San prěni króć do připrawy w chinskim stilu zastupił. Wulke kamjenje skića jemu městno za wuhlad a prózdnjeńcy, hdźež móže wotpočować. Bambus, aziski klon a wšelake trawy dopominaja na chinsku krajinu. Wulka škleńca a čorna syć z wocla zmóžnjatej wopytowarjam wid na wulku kóčku, kaž bychu pódla njeje stali.
Hrjebju zwuporjedźeli a wurjedźili
Stare město dźensa atraktiwniše
Ze srědkami z městotwarskeho spěchowanja Zwjazka a kraja móžachu wot lěta 1993 wobličo Wojerowskeho stareho města wo tójšto polěpšić. Z temu zaběrała je so wčera tamniša měšćanska rada.
Wojerecy (AK/SN). W saněrowanskej kónčinje „Wojerecy – centrum, stare město“ su dohromady 30,3 miliony eurow za projekty saněrowanja, modernizowanja a wobnowjenja nałožili. To je Michael Kroll, teamowy nawoda za planowanje městow a objektow towaršnosće Komunalne wuwiće srjedźna Němska w Drježdźanach, wčera na posedźenju měšćanskeje rady zjimał. Wón komunu wot lěta 2003 při saněrowanju stareho města fachowje přewodźa. „Bytostne zaměry su docpěte, saněrowanje je wotzamknjene“, Kroll podšmórny. Měšćanscy radźićeljo na to jednohłósnje wobzamknychu, z widom na nachilace so spěchowanje wustawki wo postajenju saněrowanskeje kónčiny „Wojerecy – centrum, stare město“ zběhnyć.
Krótkopowěsće (27.05.20)
Dalšej wosobje zemrěłoj
Budyšin/Zhorjelc. W Budyskim wokrjesu stej dalšej wosobje na koronawirus zemrěłoj. Tak rozrosće ličba smjertnych padow na 19. Dale strowotniski zarjad wčera wozjewi, zo su pola třoch wosobow infekciju zwěsćili. W Zhorjelcu so město toho ničo njezměni, tam žanoho na koronu schorjeneho wjac nimaja.
Pomhaja potrěbnym šulerjam
Drježdźany. Swobodny stat Sakska je dźensa zrěčenju ze Zwjazkom wo 500 milionow eurow wopřijacym programje za hnydomne wuhotowanje šulow přihłosował. Tak ma Sakska 25 milionow eurow k dispoziciji, zo móhła mobilne kompjutery za šulerjow kupić, kotřiž tajke nastroje njewobsedźa. Nošerjo šulow maja kompjutery kupić a potrěbnym za přichodne šulske lěto wupožčić.
Nowe čoło frakcije CDU
Budyšin. Rolf-Alexander Scholze předsyduje nětko frakciji CDU Budyskeje měšćanskeje rady, Matthias Knaak je jeho naměstnik. Jeju su měšćanscy radźićeljo CDU předwčerawšim wuzwolili. Wólby běchu trěbne, dokelž bě dotalny frakciski předsyda Karsten Vogt kónc lěta 2019 mandat złožił a měšćansku radu wopušćił.
