Sćěhi katastrofy widźomne
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Dnja 28. februara, krótko po napoł dwanaćich, bě w Hustopečach nad Bečvou nakładny ćah z kolijow wuskočił. 15 z 17 kotołowych wagonow je so dospołnje wotpaliło. Na zbožo so při njezbožu nichtó njezrani, za to pak wuběžachu sta tonow jědojteho bencola do wobswěta. Štwórtk tydźenja zdźěli Miriam Loužecká, rěčnica Čěskeje wobswětoweje inspekcije (ČIŽP), zo bě tuta katastrofa w Hustopečach nad Bečvou podawk, kotryž nima w swěće swojeho runjeća. Do dźensnišeho wotstronjeja fachowcy jěd z wokoliny dwórnišća. To woznamjenja, zo je přeco hišće zakazane, zo so městnu njezboža bližiš. Znajmjeńša hač do 24. septembra płaća tam krute wěstotne prawidła.
Trump: Pytajće sej nowy job!
Wopyt prezidenta Karola Nawrockeho w USA hłowna tema pólskich medijow
Waršawa. Jara wobšěrnje wěnuja so medije Pólskeje wopytej prezidenta kraja Karola Nawrockeho předwčerawšim, srjedu, we Washingtonje. Tam so tež pokaza, zo je w stolicy USA – cyle po ameriskim wašnju – něštožkuli na zwjeršnej runinje wostało. Pólske knježerstwo ministerskeho prezidenta Donalda Tuska ma tohorunja swoje wobmyslenja.
Wulke baterije za nowe energije
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. W Čěskej republice wotměja so 3. a 4. oktobra wólby Doma zapósłancow. Na čěskich wulkopósłanstwach a konsulatach je so hač dotal něhdźe 27 500 wolerjow přizjewiło, kotřiž chcedźa swój hłós we wukraju wotedać. Prěni króć móža so Češa lětsa mjenujcy tež z listom na wólbach wobdźělić. Tola ličba registrowanych wólbokmanych je niša hač běchu zastojnicy wonkowneho ministerstwa wočakowali.
Po najaktualnišim powobličenju woprašowarnje Stem by 32,7 procentow Čechow stronje Ano (Haj) swój hłós dało. Wolerske zjednoćenstwo Spolu (Hromadźe) knježerstwowych stronow ODS, Top 09 a KDU-ČSL (Křesćanscy demokraća) by z 21,3 procentami druhe městno docpěło. Třeća najwoblubowaniša strona by prawicarska strona SPD (Swoboda a direktna demokratija) z jědnaće procentami była.
Pjenjezy a podpěra faluja
Pomoc za Ukrainu towaršnosć a politiku w Pólskej wužaduje
Waršawa (dpa/SN). Wulka wjetšina Polakow je po najnowšim woprašowanju přećiwo tomu, zo so jich kraj w móžnej skupinje wobdźěli, kiž móhła so wo měr w Ukrainje postarać. Za wupósłanje pólskich wojakow so jeničce 17,3 procenty woprašowanych wuprajichu. 61,1 procent wupraji so přećiwo tomu. Zbytnym 21,6 procentam je to smorže. Tole je wuslědk aktualneho woprašowanja agentury za slědźenje za měnjenjemi SW Research w nadawku nowiny Rzeczpospolita. We woprašowanju je wjace muži hač žonow přećiwo tomu, zo so pólske wójsko na tute wašnje zasadźuje. Tež woprašowani, kiž su młódši a we wjetšich městach bydla, zasadźenje skerje wotpokazuja. 19. a 20. awgusta běchu so dohromady 800 Polakow woprašeli. Mjeza Pólskeje a Ukrainy je dlěša hač 500 kilometrow. Hižo wjacore měsacy wšelke europske kraje wo tym diskutuja, hač dyrbjeli wosebitu skupinu wojakow zarjadować, kiž po kóncu wójny měr w Ukrainje zaruči. W februarje hižo bě ministerski prezident Donald Tusk rjeknył, zo so Pólska na tajkej operaciji njewobdźěli.
Miliony lět stare eksponaty
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Minjenu póndźelu zahajichu w Praze wustajeńcu „Člověk a jeho předchůdci“ (čłowjek a jeho prjedownicy). W Narodnym muzeju móža sej zajimowani fosilije předčłowjekow wobhladać, kotrež su wjace hač tři miliony lět stare. Jedna z wosebitosćow přehladki je kosćowc, kotryž mjenuja wědomostnicy Lucy. Je to jedyn z najstaršich zastupjerjow čłowječich wopicow, kotrehož zbytki bě ameriski paleoantropologa Donald Johanson z Clevelandskeho přirodowědneho muzeja ze swojim studentom Tomom Grayom 1974 w Etiopiskej nadešoł. Druha wosebitosć su kosćowe powostanki Australopitheca afarensis z mjenom Selam. Je to wobchowany fosil małeho dźěsća, kotryž je hišće wo sto tysac lět starši hač Lucy. Wobaj kosćowcaj stej najdrohotnišej eksponataj narodneho kulturneho herbstwa Etiopiskeje a požčonce tamnišeho Narodneho muzeja. Nimo toho jej prěni króć w Europje wustaja. „Poprawom stej tajke něšto kaž krónowe juwele Etiopiskeje.
Woda, baneraj a wjele drogow
Pólska zjawnosć je so w zašłych dnjach z tójšto skandalemi zaběrała
Waršawa (dpa/SN). Pólske tajne słužby su po informacijach knježerstwa planowanej sabotaži zastaranja z wodu wulkeho pólskeho města zadźěwali. Sabotaža by zawinowała, zo „njeby w jednym z wjetšich městow wody było“, rjekny zastupowacy nawoda knježerstwa Krzysztof Gawkowski onlinowemu portalej Onet. „W poslednim wokomiku je so nam poradźiło tajne słužby informować, a wone su potom wšitko wotšaltowali, jako so pospyt sabotaže započa.“ Po wuprajenjach Gawkowskeho běchu złóstnicy tole srjedu tydźenja spytali. Wo kotre wjetše město so jedna, Gawkowski njerjekny.
Lěpše wobchadne zwiski trěbne
Zastupjer wulkopósłanstwa Pólskeje ma jasne žadanja na Němsku
Berlin/Waršawa (dpa/SN). Zastupjer wulkopósłanstwa Pólskeje w Němskej je tuchwilne kontrole na mjezy tuteju statow kritizował. „Ličby, kotrež sym wot policije na hranicy dóstał, jasnje pokazuja, zo dźensa płaćiwe kontrole předewšěm miliony Polakow a Němcow potrjechja, kotřiž wšědnje dźěła abo turizma dla hranicu překročeja“, zwurazni Jan Tombiński w nowinje „Nordkurier“. Po wjele lětach swobody pućowanja su kontrole wopačny signal.
Njedobre wuskutki su hoberske. „Twory njehodźa so w běhu zwučeneho časa dodawać, dokelž kontrole na mjezy traja. Tohorunja njeje dypkownosć a spušćomnosć móžna.“ Pólska inwestuje hižo lěta do škita wonkownych hranicow EU, tež zo by swobodu za wšěch w Schengenskim rumje wobchowała.
Čěske ćeže z prózdninami
Pola was su prózdniny potajkim hižo nimo a nowe šulske lěto je so započało. Njewěm, hač so wjeseliće abo hač byšće radšo hišće dowol měli. Ale poprawom wam započatk šule zawidźu, dokelž nas w Čěskej wočakujetej hišće dwě jara dołhej njedźeli, doniž so tuta hela za staršich lětsa skónčnje njeskónči. Pola nas mjenujcy traja lěćne prózdniny dwaj měsacaj, štož za wěste lěta (hdyž to kalender tak rozsudźi) rěka, zo je to samo dźewjeć tydźenjow. To derje wupada a za wulkej swobodu klinči, ale po mojim měnjenju to žana lěpšina njeje. Móžu to cyle dokładnje pisać, dokelž to jara derje wěm – wšako tu nětko ze synom sedźu a smój jara mučnaj po wienskich šnyclach k wobjedu a sacherowym tykancu w kofejowni we Wienje.
Law ze zwěrjenca twochnył
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. We wólbach do domu zapósłancow za dwaj měsacaj móža Češa prěni króć swój hłós z listom wotedać. Zajim pak je snadnuški. Jenož 18 000 wolerjow je so za listowe wólby registrować dało, wonkowne ministerstwo bě z 50 000 zajimcami ličił. W susodnej Słowakskej, hdźež móža hižo wot lěta 2006 z listom wolić, bě w lěće 2023 w parlamentnych wólbach wjace hač 58 000 wolerjow swój hłós po tutym puću do urny pósłało.
Bórze naměsto Karela Gotta?
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. W pjatym měšćanskim dźěle čěskeje stolicy nosy małe naměsto mjez dróhami U Mrázovky, U Blaženky a Nad Bertramkou bórze mjeno njeboh Karela Gotta. Jeho wudowa, Ivana Gottová, bě namjet za přemjenowanje zapodała. Ideja lubi so tež zastupjerjam měšćanskeje rady Prahi 5. Wot 1974 hač do swojeje smjerće bydleše znaty spěwar w jednej z wilow njedaloko naměsta. Nimo toho ma swój row na bliskim pohrjebnišću Malvazinky. „Podpěrujemy próstwu Ivany Gottoveje a tohodla smy namjet komisiji za topografiske podaća Praskeho magistrata předpołožili“, zdźěli Lukáš Herold, měšćanosta Prahi 5. „Karel Gott słuša k najwuznamnišim wosobam kulturnych stawiznow našeho kraja a bydleše wjace hač 40 lět w našim měšćanskim dźělu. Zo změje małe naměsto blisko jeho wile mjeno ‚złoteho hłosa z Prahi’ mam za samozrozumliwe. Chcemy po tutym puću jeho dopomnjeće dostojnje pěstować“, podšmórny Herold.
