Politiska prominenca w Hochožanskim publikumje
Hochoza (HA/SN). Festiwal „Łužica“ je tež za Delnju Łužicu rjeńši a pisaniši a zdobywa sej tak dale a wjace přihladowarjow, lubowarjow a sympatizantow. To bě měnjenje mnohich z něhdźe 2 500 wobdźělnikow ze wšěch kónčin braniborskeho serbskeho sydlenskeho ruma, kotřiž móžachu minjeny pjatk hižo šesty raz mjezynarodny folklorny swjedźeń dožiwić. Na centralnym jewišću a na třoch burskich statokach su ludowi wuměłcy z dohromady 22 ansamblow z dźesać krajow, z Łužicy a Durinskeje nonstop zawjeselili publikum, w kotrymž běchu tež mmozy młodźi ludźo a swójby z dźěćimi. Tež delnjołužiske skupiny k pisanemu programej přinošowachu, mjez druhim dźěći z Witaj-pěstowarnje w Hochozy, cyłk Słowjańske barwy kaž tež rejwarjo z Choćebuza. Wosebje woblubowani mjez přihladowarjemi běchu wuměłcy z Egyptowskeje, USA a Kolumbiskeje ze swojimi temperamentnymi rejemi a jara pisanymi drastami.
Na festiwal zwučeni
Bój Krabata nětko w rozsudnej inscenaciji
Přewodźane wot wulkich wočakowanjow ze stron přihladowarjow a znajerjow Krabatowych swjedźenskich hrow zahajichu so srjedu wječor w Čornym Chołmcu lětuše Krabatowe swjedźenske hry. Režiser Peter Siebecke inscenowaše za nje z powołanskimi a lajskimi hrajerjemi šestu a zdobom poslednju hru cyłka wojowanjow mjez Krabatom a Čornym młynkom.
Čorny Chołmc (JK/SN). Wjac hač 800 přihladowarjow dožiwi na prěnim dnju lětušeho dźiwadłoweho lěća před impozantnej kulisu Čornochołmčanskeho Krabatoweho młyna generalku inscenacije „Krabat – na křižowanišću wosuda“ jako předpremjeru. Po słowach režisera ma tale inscenacija zakónčić cyklus, złožowacy so na powědki wyška Šadowica swojemu hosćej, sakskemu kralej Awgustej. Cyłkownje pjatnaće předstajenjow je planowanych. Hižo loni bě nawal na kartki tak přemóžacy, zo běchu te w běhu krótkeho časa rozpředate. Wšitke wječorne předstajenja hač do 9. julija su tež lětsa zaso wupředate.
Wo knihach a kniharni (23.06.17)
Před dwěmaj njedźelomaj běchu w Smolerjec kniharni tři talentowane młode serbske awtorki z hosćom. Wšitke tři dobychu lěta 2015 myto Literarneho wubědźowanja Ludoweho nakładnistwa Domowina a Załožby za serbski lud. Alena Belkotec, Annamaria Hadankec a Rejzka Delenkowa čitachu swoje mytowane twórby, kotrež su mjeztym w rjedźe Paternoster wozjewjene, a žnějachu připóznawacy přiklesk přitomnych. Zahorjeni běchu wot žortneho powědančka Rejzki Delenkoweje „Kermušny wobjed“, wosebje wušikneho zaplećenja ludoweje serbšćiny dla, kotrež wuwabi wutrobne smjeće.
Čitanje mytowanych wobdźělnicow minjeneho wubědźowanja bě zdobom zazběh do noweho, lětsa wotměwaceho so wubědźowanja, kotrež stej zarjadowarjej tónle měsac zjawnje wupisałoj. Wupisanje namakaja zajimcy na webstronomaj nakładnistwa a załožby.
Wulki coup so znowa poradźił
Budyske lětnje dźiwadło „Olsenowa cwólba wupućuje“ wuspěšne
Zaso je so intendantej Budyskeho NSLDź Lutzej Hillmannej wulki coup poradźił: Druhi nakład jeho inscenacije lětnjeho dźiwadła k Olsenowej cwólbje wšitke rekordy spowala. Wjetšina kartkow za kruch „Olsenowa cwólba wupućuje“ bě hižo w předpředani rozebrana. To pokazuje, kak jara so wosebje ludźo z wuchodneje Němskeje za dansku padušnu trójku horja. Wočiwidna přičina za to je sympatija za nju. Štó dźě nochce raz, njestonać pod płaćenjom dawkow, kotrež předewšěm „tych małych“ jara trjechja? A zawěsće tež rezignatiwne wuprajenja wupruwowaneho kriminalneho komisara Jensena k „wulkej politice“ dźensa hišće načasnje myslaceho wobwliwuja.
Filmy znaje z dźěćatstwa
Kaž hižo loni je so Julia Klingnerec tež w lětušim lětnim dźiwadle do róle lubozneje, ale njelepeje přećelki Börge z mjenom Fie podała. Wona praji, zo rólu rady hraje, byrnjež jenož mjeńša była. Filmy Olsenoweje cwólby znaje młoda serbska dźiwadźelnica z dźěćatstwa. Tehdy su je hromadźe z cyłej swójbu hladali.
Žiłku za dźiwadło Julia Klingnerec ze swójby nima, hačrunjež mać jako wučerka na Serbskej wyšej šuli Budyšin tamnišu dźiwadłowu skupinu nawjeduje. W Budyšinje je do šule a na gymnazij chodźiła. Za čas zakładneje šule je we Łužičance, dorostowej skupinje SLA, sobu rejwała. Ze 16 přizamkny so Serbskemu młodźinskemu dźiwadłu NSLDź. Wot 2009 do 2011 běše elewka w dźiwadle. Slědowacy studij wuměłskich wědomosćow w Drježdźanach wona přetorhny, zo móhła zaso w Budyskim dźiwadle skutkować. Wot 2013 běše hłownje přistajena jako asistentka režije a sufleza z winowatosću, hrać dźiwadło. Mjez druhim předstaješe wona pěstowarskim dźěćom „Čmjełu Hanu“.
Prakamjeniznao dźiwadła
Z 83 lětami je Křesćan Bart najstarši dźiwadźelnik, kiž w inscenaciji „Olsenowa cwólba wupućuje“ sobu skutkuje. W němej róli hraje pasanta, wobrónjeneho z kameru a statiwom, tankownika, kiž so wot Olsenoweje cwólby truhnyć da, kaž tež senilneho stražnika, kotrehož Egon a jeho kumpanojo tohorunja zjebaja.
Bart je takrjec prakamjenizna Budyskeho dźiwadła. Swoje róle w nimale 60 lětach aktiwneho dźiwadźelenja njeje ženje ličił. Na wuměnk šoł je w starobje 71 lět, to pak njewoznamjenješe ruce do klina złožić. Tež po oficialnym zastupje do rentnarskeje staroby je přeco zaso róle přiwzał. „To dźerži mje młodeho, mam dźěło a sym mjez ludźimi“, wón swoju aktiwitu wopodstatnja. Nimo toho so z kolesowanjom fit dźerži. Měni jenož, zo je po měsće z kolesom jězdźić strašne.
Mikławš Krječmar
Nowy projekt
Budyšin (SN). We wobłuku noweho slědźenskeho projekta na Serbskim instituće (SI) rešeršuja za wažnymi žórłami a dokumentami z doby Weimarskeje republiki a nacionalsocializma w archiwach po wšej Němskej. Kaž SI zdźěla, budu wotkryty material digitalizować. Tak chcedźa hišće wobstejace běłe blaki w serbskim stawiznopisu mjez swětowymaj wójnomaj wotstronić. Nawoda projekta je dr. Clemens Heitmann z Drježdźan, wupokazany fachowc na polu archiwnistwa a nowšich stawiznow.
Z pomocu nawabjenych třećich srědkow wutwori SI přidatnej projektowej městnje. Hač do kónca lěta 2019 nastanje onlineowa datowa banka, kotraž ma wotpowědne slědźenja wolóžić a spěchować. Zdobom budu někotre z najwuznamnišich dokumentow k stawiznam Serbow mjez 1918 a 1945 přez portal zjawnosći prezentować.
„Projekt je dalši modul našich wobšěrnych prócowanjow wo digitalizowanje. Njebudźe jenož wužitny za historiske slědźenje, ale tohorunja za natwar digitalneje slědźenskeje infrastruktury“, rjekny přechodny direktor SI dr. Hauke Bartels.
Telewiziju zmysłapołnje wužiwać
Wojerecy (KD/SN). Telewiziju hladać je dźěćom často chětro wažne, wosebje trikowe filmy a serije, kotrež přećeljo hladaja. Starši, wučerjo a kubłarjo maja tónle telewizijny konsum wodźić a zaručić, zo 14lětni filmy, kiž statny młodźinski škit hakle wot 16. abo 18. žiwjenskeho lěta dowola, njehladaja. „Štóžkuli tele předpisy ignoruje, jedna přećiwo zakonjej a móže za to do jastwa přińć“, warnuje pedagoga za medije Michał Cyž, nawoda Budyskeho studija Sakskeho wukubłanskeho a wupruwowanskeho kanala (SAEK).
