Serbska zakładna šula Ralbicy je mjez lětušimi dobyćerjemi sakskeho wubědźowanja „Hrać čini šulu“. Iniciatiwa je projekt wědomostnikow a ekspertow we wobłuku dźěćaceje a swójbneje komunikacije.

Ralbicy (SN/MiR). 21 zakładnych šulow z cyłeje Sakskeje bu za swój originelny a přemysleny koncept, kak na šuli hrać wuznamjenjenych. Wučerka Ralbičanskeje zakładneje šule Kerstin Šěnowa je na próstwu šulskeje nawodnicy Andreje Liehnoweje wotpowědnje žadanjam we wupisanju koncept wuwiła a zapodała. „Njejsmy scyła z tym ličili, zo budźemy mjez dobyćerjemi“, Kerstin Šěnowa wuswětla, „wšako mějachmy koncept lětsa w nalěću zapodać, nětko je hižo nazyma a nowe šulske lěto běži. Tuž je wjeselo ćim wjetše.“ Prěnje hry su do šule dóšli. Za to trěbne kamory běchu tam dołho rezerwowali. Te pak su mjeztym ze šulskej potrjebu napjelnjene. „Staršej jednoho šulerja, kotrajž mataj předewzaće, staj nam kamory poskićiłoj, hdźež móhli hry składować“, rozłožuje rjadowniska wučerka 2. lětnika. Nětko rozmyslujemy wo tym, hač je do jeničkeje stwy zestajamy abo na wjacore rjadownje rozdźělimy.“

Němsko-čěski šulerski projekt „Konrad Zuse hlada přez mjezy“ zmóžnja slědźenje, dźěłarnički a mnohe zetkanja młodostnych susodneju krajow. Europski program mjezy takrjec wotwěra.

Wojerecy (AK/SN). Kompjuterowy muzej Konrada Zusy we Wojerecach zahaji zhromadne dźěło ze susodnej Čěskej z projektom „Konrad Zuse hlada přez mjezy“. Zhromadnje z regionalnym dźěłanišćom za kubłanje, demokratiju a žiwjenske perspektiwy z.t. (RAA Wojerecy/wuchodna Sakska), Léona Foucaultowym gymnazijom Wojerecy a Powołanskošulskim centrumom Chomutov (Čěska) traje projekt hač do lěta 2020.

Němscy a čěscy šulerjo podwaja so zhromadnje na slědy wunamakarja kompjutera Konrada Zusy (1910–1995). „Ćežišća su temy ličenje, składowanje a komunikacija“, rozłoži póndźelu Ursula Lau, fachowa nawodnica wobłuka přirodowěda Léona Foucaultoweho gymnazija. „Kóžde lěto wobdźěla so z našeho gymnazija jedyn 9. lětnik.“

Pućowanska wustajeńca „Susod? Rěč! Stawizny z pomjezneho regiona“ rysuje nazhonjenja ze wšelakimi kulturami. Zhorjelski wokrjes staji so temje integracija. Wotwěra so tuž rěči a kulturje susodneju krajow Pólskeje a Čěskeje.

Zhorjelc (HW/SN). Sakski krajny zarjad za zažne susododorěčne kubłanje pokazuje pućowansku wustajeńcu „Susod? Rěč! Stawizny z pomjezneho regiona“ hišće cyły tydźeń w Zhorjelskim powołanskošulskim centrumje na Hasy Carla von Ossietzkyja. Dwanaće stejakow rysuje krótke dožiwjenske rozprawy ludźi w pomjeznym regionje. Krajny rada Bernd Lange (CDU) potwjerdźi na wotewrjenju srjedu tydźenja: „Mam za jara wažne, zo swój wid na susodnej krajej rozšěrimy.“ Wustajeńca wěnuje so předewšěm temam susodstwo, kultura a rěč.

Wo durje kłapać je bjezdwěla trjeba, hdyž wo to dźe, sej zawěsćić wukubłanski dorost. Dyrbiš jako šulske kubłanišćo w zarjadach, kotřiž personal posrědkuja, wobstajnje na so skedźbnjeć. Dźensniši dźeń će hewak njesłyša, lěpje prajene, radšo hnydom přesłyša. Wukubłani a dostudowani wučerjo wšudźe pobrachuja. Tuž je derje, hdyž fachowe towarstwo, w tym padźe Serbske šulske towarstwo, kaž tež druzy­ zastupjerjo zajimow Serbow metodu znaja, njepřestać wo durje kłapać a tak wo swój kubłarski dorost wojować. Zahubne porno tomu je, hdyž kubłanišćo same, kotrež ma nadawk, kubłarjow a kubłarki wukubłać, tole njezamóže. Porno tomu wutroba bóle pukota, hdyž wo tym zhoniš, zo wědźa šulerjo a přichodni kubłarjo dźěło přewodźaceho wukubłanja na Budyskim powołanskošulskim centrumje nětko, komu maja so za swoje wukubłanje dźakować. Su to předewšěm jich serbscy sobušulerjo. Milenka Rječcyna