Je-li rěč wo časowych swědkach, mysla mnozy hnydom na čas nacionalsociali­zma, na Druhu swětowu wójnu a na holocaust. 84lětny Günther Rehbein pak je spisał knihu „Gulag und Genossen. Aufzeichnungen eines Überlebenden“ wo swojim dóńće w NDRskim času. Na kóncu stalinizma 1953 započa so dołhi ćmowy wotrězk w jeho žiwjenju. Rehbein bě njedawno hósć na Radworskej wyšej šuli „Dr. Marja Grólmusec“.

Młody muž z města Gery, 19lětny mandźelski a nan swarješe w kruhu přećelow na wašnje płaćenja reparacijow Sowjetskemu­ zwjazkej. Njetraješe dołho a hižo jeho z tekstilneje firmy, hdźež dźěłaše, wotwjedźechu a zajachu. Surowje bu wón nocy dołho w Berlinje-Karlshorsće wot sobustawow NKWD přesłyšowany a čwělowany, dokelž nochcyše přesłyšowanske protokole w ruskej rěči pod­pisać. Poł lěta pozdźišo zasudźichu jeho na 25 lět chłostarnje. Te pak njeměješe w NDR wotsedźeć, ale w Sibirskej, w dźěłowym lěhwje Workuta, tak mjenowanym gulagu.

Budyski Serbski institut (SI) přihotuje zahajensku dźěłarničku pod hesłom „Historiske mjeńšinowe slědźenja“. Sobudźěłaćerjo hotuja so na prěnje tajke zarjadowanje pod hesłom „Mjeńšina a rum“.

Budyšin (SN). Wutworić ma so nadre­gionalny a interdisciplinarny diskusijny a komunikaciski forum, zdźěli dr. Theresa Jacobsowa, zamołwita za dźěło z medijemi w SI. Forum wusměrja so na akterow a akterki ze šěrokeho wobłuka historiskeho mjeńšinoweho slědźenja. Syć ma tomu słužić, wobsahowe, metodiske a zapřijećowe aspekty slědźenja w němskorěčnym rumje a zwonka njeho sylnišo profilować.

Zamołwitaj za projekt staj sobudźěłaćerjej SI a wědomostnikaj slědźerskeho ćežišća „poćahi a splećenosće“ dr. Pětš Šurman w Choćebuzu a dr. Edmund Pjech w Budyšinje. „Prěnja dźěłarnička orientuje so předewšěm na wědomostnikow a w naležnosći mjeńšin wědomostnje skutkowacych. Chcemy na prěnjej dźěłarničce zwěsćić, što su temy, wo kotrychž měli rěčeć, a kotre wotewrjene prašenja su“, rozjasni dr. Pětš Šurman na naprašowanje SN, „pozdźiše zarjadowanja su potom za wjetši kruh zajimcow myslene.“