Na šuli budu dale twarić

štwórtk, 27. junija 2019 spisane wot:

Pančicy-Kukow (SN/MiR). Šula Ćišinskeho w Pančicach-Kukowje budźe dale přetwarjena a saněrowana. Sakski statny sekretar za kultus Herbert Wolff je wčera Pančičansko-Kukowskemu wjesnjanosće Markusej Kreuzej (CDU) a nawodnicy šule Jadwize Čižankowej přepodał přizwolenje wo spěchowanju nimale 1,1 miliona eurow. Pjenjezy su z programa Zwjazka „Mosty za přichod“ a z programa za twar šulow Sakskeje, kotryž ma swój zakład w etaće swobodneho stata.

Srědki zasadźić chcedźa na kubłanišću za nowu wohnjoškitnu připrawu, do kotrejež słušeja wuchowanske a ćěkanske puće. Dale budźe šulska awla powjetšena. Muzej Ćišinskeho ma so na druhim městnje w přizemju zarjadować, a nastać ma rumnosć za mjeńše zarjadowanja.

Trochu kaž za čas Indianow w Americe čuješ so při kolesowanskej šćežce z Njebjelčic do Němskich Pazlic. Tam plahuje wobsedźer pjeć bizonow, kajkež hewak w našich kónčinach jeno zwěrjency maja. Za nje je pastwu z masiwnym płotom wobhrodźił. Nimojěducych plahowar na tafličce informuje, zo nimaja bizony picować, dokelž wone jenož trawu žeru a znjesu. Foto: SN/Maćij Bulank

Sobudźěłaćerjo hladarnjow maja tež w ćopłym počasu wosebitu zamołwitosć za swojich wobydlerjow. Kursana-domicil w Běłej Wodźe je na horce dny derje nastajeny a poskića k wobjedu mjez druhim tež zymne jědźe. Popołdnju přijědźe lodowe awto. Wčera su wuměnkarjam samo mały bazenk ze zymnej wodu spřihotowali a jim wočerstwjace napoje poskićili. Foto: Joachim Rjela

Wěcowne dźěło w srjedźišću stało

štwórtk, 27. junija 2019 spisane wot:

W mnohich městach a gmejnach schadźu­ja so tele dny komunalne parlamen­ty k swojemu poslednjemu posedźenju w aktualnej wólbnej dobje. Wčera bě tomu­ tak w Kulowje.

Kulow (AK/SN). Wólbna doba 2014– 2019 so nachila. W tym času přewažowaše w Kulowskej měšćanskej radźe konstruktiwne wěcowne dźěło. Tole podšmórny měšćanosta Markus Posch (CDU) na wčerawšim posedźenju měšćanskich radźićelow. „Dohromady přewjedźechmy 34 posedźenjow, na kotrychž mějachmy 205 wobzamknjenjow na blidźe, 193 z nich bě jednohłósnych. Radźićeljo wšěch frakcijow su na dobro města hromadźe dźěłali“, bilancowaše Markus Posch, kiž je wot lěta 2014 w zastojnstwje.

Radźićeljo njejsu so jenož w Kulowje schadźowali. Jednotliwe posedźenja zarjadowachu tež w Du­brjenku, Mučowje a Kulowcu. To chcedźa tež přichodnje wobchować. Na te wašnje wot wobydlerjow we wsy a wo jich starosćach wjace zhonja.

Krótkopowěsće (27.06.19)

štwórtk, 27. junija 2019 spisane wot:

Srědki za strukturnu změnu

Berlin. Na swojim posedźenju je eta­towy wuběrk zwjazkoweho sejma wčera mjez druhim wobzamknył, přidatnje 57,4 miliony eurow za zaměstnjenje wotnožkow Němskeho centruma za lětarstwo a astronawtiku (DLR) we Łužicy nałožić. To zdźěla zapósłanc Thomas Jurk (SPD) na swojej internetnej stronje.

Młodownje přewšo powabne

Kamjenica. 22 młodownjow w Sakskej je dźeń a woblubowanišich. Loni je tam cyłkownje 142 400 dźěći a dorosćenych přenoco­wało. Lěta 2017 bě Krajny zwjazk skutka młodownjow Sakskeje něhdźe 141 000 hosći zličił. Rozrost přenocowanjow złožuje so předewšěm na poskitki swójbam, wuzběhny rěčnica skutka młodownjow Julia Nadler powěsćerni dpa. Najwjace přenocowarjow měješe Drježdźanski młodźinski hóstny dom.

Tež Łužica testowy region

Policija (26.06.19)

srjeda, 26. junija 2019 spisane wot:

W bydlenju tójšto namakali

Wojerecy. Kabl na kolesowym připowěšaku młodeho muža je předwčerawšim kedźbnosć policije we Wojerecach zbudźił. Kaž so wukopa, bě młody Syričan kabl pokradnył. Nimo toho namakachu pola njeho titku z drogami. Jako sej zastojnicy na to hišće bydlenje 19lětneho bliže wobhladachu, wuhladachu w nim dalše titki z drogami, wšelake dźěle kolesow a hrajnych awtomatow kaž tež pistolu. To bě přičiny dosć, zo młodeho Syričana zajachu.

Koncertuja na druhim městnje

srjeda, 26. junija 2019 spisane wot:

Radwor. Swój lětni koncert přewjedźe Radworski chór Meja njedźelu, 30. junija, w chłódku štomow na farskej zahrodźe při Radworskej cyrkwi, nic kaž hewak před Starej cyrkwičku. Wot 15.30 hodź. poskića swačinu. Koncert započnje so w 16 hodź. Nimo Mejanow wuhotuje program chór Svatobor z čěskeho městačka Sušice južnje Plzenja. Wón přijědźe prěni raz do Łužicy. Wječor wuklinči ze zhromadnym spěwom a bjesadu.

Twarja parkowanišćo

Wojerecy. Při tak mjenowanym zarjadniskim parku na Pforzheimskim naměsće we Wojerecach su tele dny parkowanišćo wutwarjeć započeli. Hač do kónca oktobra maja tam 104 městna za wosobowe awta, tři městna za awta zbrašenych, šěsć městnow za caravany a dwě městnje za busy nastać. Dale nastaja tam 17 sćežorow za wobswětlenje a nasadźa 30 štomow. Dohromady nałoža za parkowanišćo wjace hač 580 000 eurow.

Z Afriki na wopyće w Hornjej Łužicy

srjeda, 26. junija 2019 spisane wot:

Stróža (SN). Wobydlerjam a hosćom biosferoweho rezerwata Hornjołužiska hola a haty je minjene dny snano wulka ličba wulkich pisanych mjetelow napadnyła. Su to wóstowe kadźency abo wóstowe mjetele (Distelfalter), kotrež wot Afriki hač do Skandinawiskeje leća a w Hornjej Łužicy pozastanu. „Tajku wulku ličbu wóstowych mjetelow hižo dźesać lět wobkedźbował njejsym“, rozprawja ranger a znajer insektow w biosferowym rezerwaće Mario Trampenau.

Je to dyrdomdejske pućowanje, na kotrež so překasancy nastajeja. Wone startuja w zymje w Sudanje abo Etiopiskej, zo bychu na arabsku połkupu lećeli. Tam je lětsa nalěto skrótka pusćina kćěła, dokelž bě dosć dešća. Mjetele móžachu tam tuž swoje jejka njesć, a nowa generacija je so wuwiła. Ta lećeše dale na Bliski wuchod, Turkowsku a na Balkan a dósta so skónčnje k nam.

Boršć kulturne herbstwo?

srjeda, 26. junija 2019 spisane wot:

Město Kamjenc prócuje so wo wosebity titl za swój najznaćiši swjedźeń

Kamjenc (UM/SN). Za něšto tydźenjow budźe zaso tak daloko, zo wotměje so w Kamjencu tradicionalna Boršć. Po historiskich podawkach w 15. lětstotku, jako po legendźe běłe zdrasćene dźěći husitske wójsko pohnuchu Kamjenc zalutować, wuwi so měšćanski swjedźeń, kotryž drje je ze swojej tradicionalnosću a ze swojimi krutymi ritualemi jónkrótny. To je po měnjenju měšćanskeho zarjadnistwa dosć přičiny, zo měli Boršć na lisćinu imaterielneho kulturneho herbstwa přiwzać.

Załožili su nětko dźěłowu skupinu, wobstejacu ze zastupjerjow swjedźenskeho komiteja a měšćanskeho zarjadnistwa, kotraž ma wotpowědnu próstwu zdźěłać a ju hač do kónca oktobra sakskemu ministerstwu za wědomosć a wuměłstwo zapodać. Nimo historiskich pozadkow a dźensnišeje praksy dyrbja fachowej posudkaj wot njewobdźěleneju wosobinow přidać. Na to zaběraja so z tym konferenca kultusowych ministrow, němska komisija UNESCO a zwjazkowy społnomócnjeny za kulturu. W najlěpšim padźe móhli Boršć hižo kónc lěta na lisćinu přiwzać.

Wjedro wšěm wulke wužadanje

srjeda, 26. junija 2019 spisane wot:

Štóž runje dowol nima, tón ma tele dny chětro horce wjedro znjesć. Hač w běrowje, nakładnym awće abo na twarnišću – čłowjek so lědma wjeseli, hdyž je hižo dopołdnja 30 stopnjow a wjace.

Rakecy (aha/SN). Horcoće wosebje wustajeni su twarscy dźěłaćerjo, kotřiž maja nimo toho hišće ćežke ćělne dźěło zmištrować. Dźěłaćerjo Hórčanskeje Weh­nertec firmy mějachu předwidźane, parkowanišćo před Rakečanskim nakupowanišćom asfaltować. To pak při tuchwilnych temperaturach móžno njeje. Tohodla so najprjedy hinašim hłuboko­twarskim dźěłam wěnuja, kaž nawoda zawoda Ronald Thote rozłoži. Po jeho słowach smědźa dźěłaćerjo hižo připoł­dnju dźěłać přestać a nadhodźiny brać.

Kulowski ćěsla Milan Šefer swojim dźěłaćerjam do transportera kašćik wody staji, prjedy hač na twarnišća wotjědu. Woni drje su jara rozdźělne wjedro zwučeni, přiwšěm spytaja na třěchach nic runje tam dźěłać, hdźež so słónco staja.

nowostki LND