Waršawa. Pady reprewatizacije Pólsku tuchwilu chětro zaběraja. Zjaw je jedyn wuskutk Druheje swětoweje wójny, kotraž njeje sej jenož wjele woporow w ludnosći žadała, ale tež tójšto ruinow zawostajiła. Pólski stat bě po wójnje z dekretami spytał wšitko zrjadować. Hłowny stołp změnow bě cyłkowne zestat- njenje, k čemuž słušachu mjez druhim ležownosće a twarjenja. Priwatnosć njeje hižo eksistowała. Hakle ze změnu po lěće 1989 počinaše přestrukturowanje. Takrjec kóždy, kotremuž bě do zestatnjenja ležownosć abo twarjenje słušało, móžeše je wróćo dóstać. Přizjewili pak njejsu so jenož mějićeljo abo jich namrěwcy, ale kaž so dale a bóle wujewja tež tójšto wobšudnikow. Z pomocu swojich překlepanych prawiznikow su puće našli so z imobilijemi wobohaćić. Zakonje, kotrež repriwatizaciju w Pólskej rjaduja, dźě tam tak prawje nimaja. Tuž móžachu so wobšudnicy aktiwnje posłužować. Ze zdźěla jara drastiskimi metodami spytachu potom wobydlerjow z bydlenjow wuhnać. Na přikład zwyšichu wjacekróć podruž bydlenjow.
WJETŠINA čěskich dźěći, cyłkownje 66 procentow – najwjace w rjedźe krajow – skutkuje we wólnym času w najwšelakorišich kružkach. Tole zwěsća agentura IPSOS, kotraž je staw w tymle nastupanju zdobom w Słowakskej, Bołharskej a Pólskej přepytowała. W Słowakskej zaběra so w kružkach runje połojca dźěćiny, w tamnymaj krajomaj hišće mjenje. W Čěskej wšak starši swoje dźěći po šuli do zajimawych kružkow sćelu. Najwjace z nich je přeswědčenych, zo su kružki wažny wobstatk kubłanja a zdźěłowanja. Eksperća maja bjeztoho za to, zo hraje zaběra w kružkach wuznamnu rólu při formowanju wosobiny. Najpopularniše su sportowe a wuměłstwowe kružki, na přikład hudźbne, tworićelske, rěčne a dźiwadłowe. Hudźbne a druhe muziske skutkowanje poskićeja zakładne wuměłstwowe šule. Aktiwity w kružkach zmóžnjeja tež mnohe šulske kubłanišća, dźěćace a młodźinske domy a nimale dwě třećinje pěstowarnjow. Kružki tam słuža hłownje tomu, wuknyć cuze rěče abo hrać na pišćałce resp. hajić ludowe reje. W pěstowarnjach je wobdźělenje darmotne, šule zběraja zwjetša skromny přinošk.
Praha (ČŽ/K/SN). Dosłužacemu knježerstwu ministerskeho prezidenta Bohuslava Sobotki (ČSSD) njewustaja prezident Miloš Zeman žane dobre wuswědčenje. „Sobotkowy kabinet móžu hódnoćić jako kabinet zapasenych składnosćow“, Zeman zwurazni. K tajkemu posudkej dóńdźe wón tohodla, „dokelž žane reformy njezwoprawdźi“. Po słowach hłowy stata je knježerstwo, kotrež cyły čas jeno za wobchowanje towaršnosće dźěła a skutkowne reformy njepřewjeduje, špatne knježerstwo. Tak pokaza Zeman na to, zo je knježerstwo, kotrež bě wón jako šef ČSSD wot 1998 do 2002 jako premier nawjedował, tři reformy zeskutkowniło – přerjadowało je zjawne zarjadnistwo, sprofesionalizowało wójsko a spriwatizowało banki.
Sobotka wšak porno tomu měni, zo je jeho knježerstwo minjene štyri lěta aktiwne było – w Europskej uniji.
Bratislava. Před někotrymi dnjemi běchmy so překwapjaceho wuprajenja statistiki WHO dowědźeli. To dźě swětowa organizacija za strowotnistwo Słowakskej wuswědča, zo jeje wobydlerjo hižo přez měru njetutkaja. Hdyž bě lěta 1990 kóždy Słowak wob lěto 168 litrow alkoholiskich napojow – piwa, wina, palenca – konsumował, „spokoja“ so wón mjeztym z 50 litrami mjenje. Něžna rewolucija 1989 je zwučenosće ludźi w tym nastupanju změniła. Dźensa popřewa sej Słowak najčasćišo piwo, „wutrubiwši“ wob lěto 86 litrow chmjeloweje brěčki. Přetrjeba wina wučinja lětnje 21 litrow na hłowu. Eksperća zwěsćeja, zo Słowakojo přeco hišće přewjele alkohola konsumuja a zo načinja to strowotniske kaž tež towaršnostne problemy. Jedna z přičin spada přetrjeby alkohola je zestarjenje ludnosće.
Waršawa. Wólby Němskeho zwjazkoweho sejma su medije w susodnej Pólskej minjene tydźenje a nětko tež po wozjewjenju wuslědkow zaběrali. Zo sta so Angela Merkel mjeztym hižo štwórty raz ze zwjazkowej kanclerku, ludźi njepřekwapja. Wšako njemějachu Němcy žanu prawu alternatiwu. Polacy běchu sej wěsći, zo móžeše „Angela IV. do wólbow woměrje spać a zo ćah z njej njewotjědźe“.
Jako njedźelu wječor wólbne wuslědki w Berlinje wozjewichu, su to w Pólskej wězo sćěhowali. Njezadźiwa tuž, zo běchu nowiny prěnje dny po wólbach połne analyzow. Tak wone čitarjam rozkładowachu, kajke koalicije su nětko móžne a kak móhli so na susodny kraj wuskutkować.