Kósć, měnjaca stawizny Słowjanow
Praha. „Za 300 milionow ludźi, dorozumjacych so w někajkej słowjanskej rěči, je to wězo zajimawe“. K tomule njewšědnemu spomnjenju je nawodu Instituta archeologije a muzeologije Brnjanskeje Masarykoweje uniwersity Jiřija Macháčeka pohnuje unikatna namakanka, kotraž wobsahuje runjewon sensacionelnu powěsć: „Před hlaholicu znajachu Słowjenjo germanske runy.“ Pismo hlaholicu, hłownje na zakładźe grjekskeho alfabeta stworjene, běštaj w 9. lětstotku bratraj Cyril a Metod na Morawu přinjesłoj.
Zo su Słowjenjo hižo wjele prjedy wo runach Germanow zdaća měli, sćěhuja wědomostnicy-specialisća z wurjadnje žadneje namakanki w podobje zwěrjaceho hrjebła. Kósć běchu archeologojo hromadźe ze wšelkej keramiku Praskeho typa lěta 2017 pola južnomorawskeho sydlišća Lány wuryli. Po dokładnym wučisćenju kosće studentka Alena Slamová zwěsći, zo bywaja na njej spodźiwne znamjenja. Tute zidentifikowachu eksperća njenadźicy jako germanske runy. Namakanka ma tuž tajki fundamentalny wuznam, zo pišu nowiny wo trěbnosći přepisanja stawiznow Słowjanow.
Zeman: Pandemija hač do septembra
Praha (dpa/SN). Čěski prezident Miloš Zeman do toho wěri, zo budźe koronapandemija w kraju najpozdźišo w septembru přetrata. Wšitcy, kotřiž chcedźa přećiwo koronawirusej šćěpjeni być, budu hač do toho šćěpjeni“, rjekny Zeman telewizijnemu sćelakej CNN Prima News, kaž powěsćernja ČTK rozprawja. Nimo toho Zeman wěri, zo „trochu wobłudnjena skupina“, kotraž nochce so šćěpić dać, hač do toho swoje nastajenje změni.
Čěska bědźi so tuchwilu z dale přiběracej ličbu natyknjenjow. Wot wčerawšeho płaća tam po cyłym kraju razne wobmjezowanja. Tak smědźa ludźo swój bydlenski wobwod jenož hišće we wuwzaćnych padach wopušćić. Čěske wobwody wotpowěduja w swojej wulkosći němskim wokrjesam. Tež přechodźowanje a sportowe aktiwity su na swójske město abo gmejnu wobmjezowane. Naprawy płaća tři tydźenje. 26 000 policistow a 5 000 wojakow chce dodźerženje wukazow přepruwować.
Skóržba zapodata
„Škitamy prawo na žiwjenje“
W Brüsselu z pólskimi zapósłancami wo wotehnaću dźěći debatowali
Waršawa. Přiwótřeny pólski zakoń wo wotehnaću dźěći mjeztym Europsku uniju zaběra. Noworjadowanje, po kotrymž dyrbja žony dźěćo tež potom porodźić, hdyž je w maćernym žiwoće zbrašene, wotnětka płaći, po tym zo su je oficialnje wozjewili. Najwyše sudnistwo bě přiwótřenje loni w oktobrje na iniciatiwu wjacorych zapósłancow knježaceje narodnokonserwatiwneje strony PiS schwaliło. Wótrych protestow po cyłym kraju dla je knježerstwo na to dlěje hač tři měsacy wahało zakoń zeskutkownić.
Babiš za razniše naprawy
Praha (dpa/SN). Čěski ministerski prezident Andrej Babiš je jasne přiwótřenje naprawow přećiwo koronawirusej připowědźił. „Je wažne dospołnej katastrofje w chorownjach“ zadźěwać, rjekny 66lětny wčera w Praze. Nadrobnosće chcyše wón dźensa ze zastupnikami opozicije, dźěłodawarjow a dźěłarnistwow rozjimać. Konkretne naprawy Babiš žane njemjenowaše, rjekny pak: „Hdźež njeje žadyn kontakt, njemóže so wirus dale dawać.“ Załožer populistiskeje strony ANO warnowaše: „Tónle wirus je woprawdźe killer, tež młodźi ludźo wuměraja.“
Nimo britiskeje warianty koronawirusa su w Čěskej nětko tež pad južnoafriskeje mutacije zwěsćili.
Doma wjace dźěła
Nowy zakoń pandemije dla
Marek Krawc rozprawja z čěskeje stolicy za Serbske Nowiny
Praha. Po wulkich šmjatańcach podlěšenja wuwzaćneho stawa dla su zastupnicy nowy krizowy zakoń čěskeho knježerstwa schwalili. Tón ma zamołwitym mjez druhim zawrjenje wobchodow bjez wukaza nuzoweho stawa a financne srědki za bój přećiwo pandemijam zmóžnić. Zakoń rjaduje tohorunja pjenježne pokuty hač do třoch milionow krónow (115 400 eurow) za přeńdźenja přećiwo płaćiwym škitnym naprawam. Hižo kónc małeho róžka, hdyž so podlěšeny wuwzaćny staw skónči, chce knježerstwo nowe rjadowanje prěni raz zeskutkownić. Zastupjerjo opozicije wšak šwikaja, zo wotpowěduje wot kabineta schwaleny namjet cyle tomu, kotryž běchu zapósłancy loni nalěto wotpokazali. Nimo toho pobrachuja w zakonju někotre wažne dypki, kaž na přikład dojednanje wo konkretnych wotškódnjenjach. Tuchwilu bychu Češa swojemu knježerstwu jara špatne wuswědčenje wustajili.
Čěska chce přećiwo Pólskej skoržić
Praha (dpa/SN). Čěska chce planowaneho rozšěrjenja pólskeje brunicoweje jamy Turów w třikrajowym róžku k Sakskej dla na Europskim sudnistwje skoržić. Praske knježerstwo je wčera wotpowědnej skóržbje přećiwo Waršawje přihłosowało, kaž wonkowne ministerstwo w Praze zdźěli. Wonkowny minister Tomáš Petříček na to skedźbni, zo bě so dołho podarmo wo rozrisanje zwonkasudniskeho rozestajenja prócował. Hižo nětko ma brunicowa jama negatiwne sćěhi za dźesaćitysacy wobydlerjow.
Čěska Pólskej wumjetuje, zo rani směrnicy EU k mjezy přesahowacemu pruwowanju wobswětoweje znjesliwosće. Nimo toho nima zjawnosć přistup k wotpowědnym informacijam. Tež sakske krajne knježerstwo liči z wobswětowymi škodami na němskim a čěskim boku. Při tym dźe wosebje wo wuskutki na system wody a na dnownu wodu. Brunicowu jamu wobhospodarja pólski koncern PGE.
Praske knježerstwo chce skóržbu nastupajo nachwilny rozsud hač do spočatka měrca zapodać.
Čěska žada sej wolóženja na mjezy
30 lět wzajomnje
Krakow (ČŽ/K/SN). Składnostnje 30. róčnicy wobstaća zeskupjenja Visegrádska štyrka (V4) wotmě so wčera, srjedu, w Krakowje zetkanje ministerskich prezidentow Čěskeje, Słowakskeje, Pólskeje a Madźarskeje. Premierojo Andrej Babiš, Igor Matovič, Mateusz Morawiecki a Viktor Orban zhódnoćichu tři lětdźesatki spomóžneho zhromadneho dźěła a podpisachu na Wawelu memorandum wo dalšim wusměrjenju V4. Nimo wobjednanja naležnych aktualnych nadawkow kaž stej to na přikład bój přećiwo koronawirusowej pandemiiji a šćěpjenje ludnosće, bě diskusija wo přezmjeznych projektach digitalizacije kaž tež wutwar IT sektora wažnej dypkaj zetkanja. W tym zwisku podpisachu premierojo w přitomnosći předsydy Europskeje rady Charlesa Michela deklaraciju wo zhromadnym dźěle na polu digitalizowanja.
