Waršawa. Mjez biskopami Pólskeje tele dny njeměr knježi. Minjeny měsac su dóstali namołwu bamža Franciskusa „Ad limina apostolorum“. Hłowa katolskeje cyrkwje žada sej rozprawu wo połoženju w biskopstwach kraja. Vatikan kaza sej tajku rozprawu stajnje po pjeć lětach. Koronapandemije dla je mjeztym sydom lět zašło. W tym času pak je so w pólskej cyrkwi něštožkuli stało.
Andrzej Kobyliński, duchowny a docent na Waršawskej katolskej uniwersiće Kardinala Stefana Wyszyńskeho, je sej wěsty, zo budźe prezentacija rozprawy přez pólskich biskopow w oktobru we Vatikanje wšo druhe hač přijomna. W tydźeniku Polityka wón w rozmołwje rozłožuje, čehodla tomu tak budźe.
Praha (ČŽ/K/SN). Prěnje woprašowanje žonow w Čěskej je wujewiło, zo třećina z nich wita, njetrjebać hižo -ová rěkać, dwě třećinje chcetej wšak uzus ze starodawna wobchować. Čěski parlament bě historisku změnu njedawno wobzamknył. Přewróćacy přisamom je fakt, zo smědźa so žony po zmandźelenju wzdać přidawka -ová k swójbnemu mjenu. To bě dotal jeno wukrajnicam dowolene było, a Čechowkam w tym padźe, hdyž su so na wukrajnika wudali. Starši tež rozsudźa, hač nowonarodźenej dźowčičce kóncowku -ová přidadźa abo nic. Namjet k naprawje bě społnomócnjena knježerstwa za čłowjeske prawa, zapósłanča ANO Helena Válková, hromadźe ze zapósłancom Piratow Ondřejom Profantom zapodała. Namjet Piratow, njezapisać do wupokaza splah wosoby, porno tomu přepadny. Naležnosć nastupajo -ová bě tež nutřkowny minister Jan Hamáčk podpěrał. 91 zapósłancow ze 171 přitomnych namjetej přihłosowaše.
Drježdźany (SN). Sakska a wojewódstwo Dolny Śląsk chcetej wušo hromadźe dźěłać. To wuchadźa z wozjewjenja, kotrež staj sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) a maršal Cezary Przybylski wčera w znowa wotewrjenym delnjošleskim běrowje při Carolininym naměsće w Drježdźanach podpisałoj.
W srjedźišću partnerstwa steji mjezu překročace zhromadne dźěło we wobłukomaj wědomosć a kultura, ale tež nastupajo nutřkownu wěstotu a zmištrowanje ekologiskich wužadanjow inkluziwnje klimoweje změny, kaž statna kenclija informuje.
Dalši zaměr je, zo so wobydlerki a wobydlerjo wobeju regionow dale zbliža a na te wašnje procesej europskeje integracije zaměrnje polěkuja. Kooperaciju w hospodarstwje, energijowej politice a w strukturnej změnje stej sej wobě stronje wosebje předewzałoj. K lěpšej wobchadnej infrastrukturje w pomjeznym rumje zhromadnje přinošować rěka, tam atraktiwny kolijowy blisko-, dalno- a nakładny wobchad zmóžnić. Wutworić maja so programy wuměny w slědźenju, kubłanju, kulturje a za młodźinu.
Praha. „Češi do toho!“, tutu bojowu parolu móžachmy póndźelu zdypkom w třoch po cyłym susodnym kraju słyšeć. Piwowe zahrody běchu kopate połne, tójšto přiwisnikow kulowateje kože je při najrjeńšim wjedrje swojej wubrance palcy dźeržało. Čěscy koparjo nastupichu mjenujcy w swojej prěnjej hrě přećiwo šotiskemu mustwu a su přećiwnika ze Zjednoćeneho kralestwa suwerenje porazyli. Swojich wulkotnych dwojich wrotow dla je 25lětny hrajer Patrik Schick nowy koparski rjek Čěskeje. Tak móžachu tam skónčnje zaso wjesele swjećić.
Bratislava (SŽ/K/SN). W padźe morjenja nowinarja Jána Kuciaka a jeho slubjeneje Martiny Kušniroveje dóńdźe k nowemu sudniskemu jednanju. Słowakske Najwyše sudnistwo (NS) je wčera wusud prěnjeje instancy, wuwinowacy wobskorženeju Mariána Kočnera a Alenu Zsuzsovu, zběhnyło a Wosebitemu chłostanskemu sudnistwu wróćiło. Z tutej naprawu wotpowěduje wone prócowanjam statneho rěčnistwa, kiž bě z nowymi dopokazami wo cyłej měrje „sobuskutkowanja na njeskutku“ do apelacije šło. K tomu móžeše wobsahi telefoniskich rozmołwow mjez Kočnerom a Zsuzsovej předpołožić, přeradźacych jeho jako skazarja mordarstwa a ju jako posrědnicu. Předsyda senata NS Peter Paluba rjekny, zo je niše sudnistwo přechwatnje rozsudźiło a wšelke dopokazy ignorowało.
Nan morjeneho Jána Kuciaka ma rozsud NS za prěnju kročel k dobyću wěrnosće. Mać zamordowaneje njewěsty Zlatica Kušnirová rjekny: „Sym wjesoła, zo je sprawnosć dobyła.“ Słowakska prezidentka Zuzana Čaputová praji, zo je NS ze swojim rozsudom přewšo wažnu kročel k wobnowjenju dowěry do justicy sčiniło.
Praha (dpa/SN). Zastupjerjo židow w Čěskej skorža přiběraceje antisemitiskeje šćuwańcy w interneće dla. W zwisku z koronapandemiju so zapřisahanske teorije rozšěrjeja, rěka we wčera wozjewjenej lětnej rozprawje čěskeje federacije židowskich wosadow. Wot cyłkownje 874 přeńdźenjow su loni 866 blogowych zapiskow, komentarow, karikaturow a dalšich awdiowizuelnych zapisow w interneće zwěsćili, kotrež běchu přećiwo židam wusměrjene. W lěće 2019 bě ličba tajkich nadpadow w interneće hišće 685.
Ličba registrowanych padow fyziskeje namocy přećiwo židam a jich zarjadnišćam zwosta porno tomu w jednocyfrowym wobłuku. Čěska wostanje potajkim kraj, w kotrymž móža so přisłušnicy tejele mjeńšiny wěsći čuć, tež w přirunanju z druhimi krajemi srjedźneje a zapadneje Europy, kaž w mjenowanej rozprawje rěka.
W Čěskej bydli po trochowanjach mjeztym zaso něhdźe 15 000 a 20 000 židow. W lětach wobsadniskeje fašistiskeje Němskeje w Druhej swětowej wójnje bě so nimale 80 000 čěskich židow z woporom holocausta stało.
Zlín. Prěni króć w stawiznach čěskich coologiskich zahrodow je so młodźo afriskeho słona narodźiło. Zašłu njedźelu rano je słonica Kali jeho w Zlínskim zwěrjencu porodźiła, rěčnica coowa zdźěli. Tamne zwěrjata ze słonjaceje skupiny su drohotny dorost bjez wulkich ćežow do swojeho cyłka přiwzali. Plahować afriske elefanty w zwěrjencach je wosebje komplikowane. Hižo před třomi lětami bychu so hladarjo eksotiskich tołstokóžnikow w Zlínskim zwěrjencu nimale nad přirostom wjeselili. Bohužel pak bě so mały elefant tehdy mortwy narodźił.