Gütersloh (dpa/SN). Chudoba dźěći w Němskej wostanje po najnowšim přepytowanju z njezměnjenymi wulkimi ličbami dale „njewobdźěłane wulkotwarnišćo“. Něhdźe 2,8 milionow dźěći a młodostnych wotrostuje w chudobje – 21,3 procenty wšěch młódšich hač 18 lět, Bertelsmannowa załožba wčera rozprawješe. „Hižo wjele lět je bój přećiwo chudobje dźěći jedne z najwjetšich towaršnostnych wužadanjow w Němskej.“ Najebać to su wot 2014 w cyłoněmskim přerězku lědma polěpšenja spóznajomne. Wjace hač kóždy pjaty wotrostowacy je potrjecheny – z wulkimi regionalnymi rozdźělemi. Koronapandemija hrozy problem hišće přiwótřić, załožba zwěsća.
Zmužitosć słuša ke kóždemu spočatkej. „Wšo dalše slěduje. Je wažne nowotarstwo njewotpokazać, ale je wuhotować“, wopisuje Karsten Herden w Běłej Wodźe swoje wašnje žiwjenja. Na namjet Zwjazka 90/Zelenych přisłuša wón přiradźe za serbske naležnosće Zhorjelskeho wokrjesneho sejmika.
Wotrostł je Herden w Radojzu (Radeweise) pola Grodka. 1986 bu jeho ródna wjes wotbagrowana. Něhdźe 200 wobydlerjow su přesydlili. „Naša swójba drje nima serbske korjenje“, praji 40lětny, kiž je mjeztym Běłowodźan. „Tradicije a nałožki, kaž debjenje jutrownych jejkow a mejestajenje a -mjetanje, pak słušeja stajnje hižo k mojemu žiwjenju. Za mnje jako dźěćo na wsy bě to normalita.“ Jeho dźěd Heinz Koalick bě hač do lěta 1985 wjesnjanosta w Radojzu, wowka Charlotte nawjedowaše konsumowu předawarnju. Po přeću staršeju nawukny Karsten Herden po wuchodźenju šule w Grodku powołanje kachlicarja. Žiwidłowa branša pak jeho bóle wabješe. Tak sta so z kucharjom a wukubła so pozdźišo na fachoweho hospodarja. Dwě lěće nawjedowaše w Běłej Wodźe kuchnju. Wot lěta 2018 dźěła wón jako hospodarski nawoda Budyskeje hladarnje na Židowje.
Wustawowa medalja Ermerej
Njedźichow. Prezident Sakskeho krajneho sejma je Njedźichowskeho pjekarskeho mištra Rolanda Ermera wčera ze sakskej wustawowej medalju počesćił. Z njej wuznamjenjeja wosoby, kotrež so wosebje wo swobodne demokratiske wuwiće Sakskeje prócuja. Ermer je krajny wyši mišter pjekarskeho zjednoćenstwa Saxonia a prezident Sakskeho rjemjeslniskeho zwjazka.
Mjezynarodni hudźbnicy pytani
Zhorjelc. Składnostnje 80. róčnica prapremjery twórby „Kwartet za kónc časa“ Oliviera Messiaena januar 2021 wupisa Zhorjelske towarstwo Meetingpoint Messiaen wubědźowanje. Pytaja ansambl, kotryž twórbu we wobłuku klětušich 5. mjezynarodnych dnjow Messiaena Zhorjelc-Zgorzelec předstaji. Hudźbnicy maja ze znajmjeńša dweju krajow, najlěpje z Pólskeje, Francoskeje a Němskeje być.
Pokazuja film wo Havelu
Šěsć hodźin filmoweho materiala je sej Njebjelčanski wjesny chronist Ulli Schorcht wobhladał. Zestajiwši z nich tři hodźinski wurězk, předstaji jón njedawno w Njebjelčicach. Wobsah filmow je wuměna mjez gmejnu Njebjelčicy a jeje partnerskim regionom w afriskim Beninje.
Na zarjadowanje do Njebjelčanskeho gmejnskeho centruma přijěła je njedawno mjez druhim kralowska majestosć Maurice princ Dah Bokpe D’Allada zhromadnje ze swojej mandźelskej Tah Noutché Daho. Kaž dobrych přećelow přijachu jeju Njebjelčenjo, kotřiž běchu na filmowy wječork přichwatali.
Wosow dla so žiwy płót palił
Slepo. Zo dyrbiš přewšo kedźbliwy być, hdyž maš na zahrodźe abo samo w domje hnězdo wosow, dyrbješe předwčerawšim muž w Slepom nazhonić. Zakročejo přećiwo překasancam je wón woheń zamiškrił a při tym njemało škody zawinił. Pječa běchu jeho wosy nadpadnyli, tak zo so ze chemiskim srědkom ze sprayjoweje bleše na nje měrješe. Při tym pak so žiwy płót zapali. Susodźa a wohnjowi wobornicy drje płomjenja podusychu, nastata horcota pak přiwšěm płuwanski basenk wobškodźi. Wěcna škoda wučinja dohromady něhdźe 3 000 eurow.
Na Ralbičanskej wyšej šuli smy so krótko do kónca šulskeho lěta z rjadowniskim wučerjom 8. lětnika Uwe Macku rozžohnowali. Po wjelelětnym skutkowanju na našim kubłanišću je so wón za nowy powołanski puć rozsudźił. Jako dźak nazwučowachu šulerjo 8. lětnika krótki program. Lóštny spěw „Što radosć rjeńšu dawa“ kaž tež přewod Dorotheje Šołćic na pišćałce a Mije Hrjehorjec na gitarje stej wučerja wočiwidnje zawjeseliłoj. To samsne płaći za serbsku baseń Handrija Zejlerja „Ćeža a dobrota“, kotruž je šuler Janek Borška přednjesł.
Jako kónčny dar přepoda rjadowniska rěčnica Dorothea Šołćic rjany hornc w formje čołma, pjelnjeny z kwětkami a zelemi. Mać šulerki 8. lětnika dari mólbu Dorotheje z motiwom Ralbičanskeje šule a wuzběhny wosebje narodnosć a nabožnosć, kotrejž je knjez Macka šulerjam napřećo wšědnje jako přikład zastupował.
Uwe Macka podźakowa so staršiskej rěčnicy Milenje Boršcynej z kwěćelom za wulkotne zhromadne dźěło na dobro dźěći. Přejemy jemu za přichod zmužitosć, wosebje pak wjeselo a rjane nazhonjenja na nowym dźěłowym městnje. Kerstin Šołćina
Rowno (CK/SN). Wjacezaměrowu halu w Rownom su zašłe lěta wobstajnje wobnowjeli abo barbili. Po lětach wužiwanja pak dyrbja to lětsa we wjetšim ramiku zdokonjeć. Za trěbne twarske dźěła je wjesna rada njedawno wotpowědne zaměry postajiła. Radźićeljo saněrowanje jednohłósnje wobkrućichu. Twarjenje ma so přichodnje ze zemskim płunom zastarać. „Chcemy skónčnje elektriske nastroje wotbyć“, rjekny wjesny předstejićel Matthias Jainsch (CDU). Dale chcedźa špundowanje ponowić. Špundowanje je dźěrate, pod nim je ryzy beton. Narunać chcedźa je z parketom, dubjanym špundowanjom abo z kachlicami. Wjerch a snano hišće nuzniki za muži ponowja. Žonjace su před wjacorymi lětami wobnowili. Trěbny je tež druhi nuzowy puć, a młodźina přeje sej za klub přidatne durje do kuchnje.
Hižo dołho je rěč wo tym, kak móhli ratarjo hišće bóle na ekologiske wašnje dźěłać. Na kak wšelakore wašnje je to móžno, bě nětko pola Radworja widźeć. Tam móličke zwěrjata rostlinam derje rosć pomhaja.
Radwor (BHR/SN). Nad polemi wokoło Radworja lětaše tele dny trut, kotryž młody muž z dalokoposłužowakom wodźeše. Jónu hodźeše so to blisko Chelna a nazajtra pola Bronja wobkedźbować. Trut lětaše chětro nisko, a wupadaše to skerje tak, zo tam něchtó wodźenje tajkeho načasneho lětanskeho nastroja zwučuje. Za filmowanje abo fotografowanje krajiny wysokosć lětanskeho aparata na žadyn pad njedosahaše.