Wučerka a kulturnica z ćěłom a dušu tehdy kaž dźensa
„Bjer sej Kurfürstec Róžu za přikład“, poruči mi w młodych lětach mój dźěd, něhdyši Radworski šulski nawoda Jan Andricki. Što bě jeho k tomu pohnuło?
Do serbskeje pjekarskeje swójby z třomi dźěćimi narodźena běše wona hižo jako šulerka tamnišeje šule njewšědnje zwědawa. Wučer Pawoł Delan podawaše jej tuž priwatnje stenografiju, při čimž jeje spěšnosć w krótkopisu powšitkownje wobdźiwachu. Wona pak njesta so stenotypistka, ale wukubła so w Radworju na pěstowarku. Přichodna etapa jeje studijow bě wučerstwo delnjeho schodźenka w Małym Wjelkowje. Slědowaše uniwersitny studij pedagogiki z kwalifikaciju za wyši schodźenk w předmjetomaj biologija a hudźba w Halle a Berlinje. Jeje dalši zaměr běštej diplom pedagogiki a psychologije na Humboldtowej uniwersiće w Berlinje a naslědna promocija. Jako w praksy nazhonita wučerka chcyše sama tohorunja pedagogow wukubłać. Tola to jej jako njestronjance a přeswědčenej křesćance zapowědźichu.
Angažowani młodźi ludźo prašeni
Łaz (AK/SN). We Łazowskim Domje Zejlerja a Smolerja ma so přichodnje zaso stajna dźěłowa móc wo wopytowarjow starać. „Wot toho časa, zo je wobydlerske dźěło před połdra lětom wuběžało, nimamy hižo žane zjawnje spěchowane městno“, podšmórny předsyda tamnišeho spěchowanskeho towarstwa Reinhardt Schneider na wčerawšej hłownej zhromadźiznje, na kotrejž so tež předsyda Domowiny Dawid Statnik wobdźěli. Woni chcedźa so nětko wo jednoeurowy job prócować. Dołhodobna alternatiwa by była, městno přez naprawu „socialne wobdźělenje“ spěchować dać.
Hordźi na serbskej wubrance
Domowina je horda na wobdźělenje serbskeju koparskeju wubrankow na 3. europeadźe w Južnym Tirolu. Tole zwuraznichu čłonojo prezidija zwjazkoweho předsydstwa wčera w Choćebuzu.
Choćebuz (SN/JaW). Serbske wobdźělenje na koparskich mišterstwach narodnych mjeńšin Europy europeadźe běše wuběrne. Toho běchu sej čłonojo prezidija Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny na swojim wčerawšim zetkanju w Choćebuzu přezjedni. „Sće Serbow hódnje zastupowali. Gratulujemy žónskemu mustwu k ‚fairplay-pokalej‘. Wosebje so wjeselimy, zo je so telko fanow do Južneho Tirola podało – dźěći, swójby a přećeljo. Sće našimaj mustwomaj najlěpši pohon byli“, chwali sej předsyda Dawid Statnik serbsku euforiju w Italskej. W zdźělence Domowiny dale rěka, zo je europeada „wjac hač wubědźowanje w kopańcy. Wona je dźěl kultury a skruća narodnu identitu Serbow.“
Najrjeńša meja w Kokrjowje
Choćebuz (HA/SN). Domowinska župa Delnja Łužica spyta hižo dlěši čas wosebje młodych ludźi z němsko-serbskich wsow do swojeho dźěła zapřijeć. Zo by so to radźiło, organizuja tam mjez druhim wubědźowanja. Tak zarjaduja koparski turněr wo pokal Domowiny abo – mjeztym 20. raz – młodźinski wolejbulowy turněr, tohorunja wo pokal Domowiny. A k tomu słuša tež wubědźowanje wo najrjeńšu meju, kotrež přewjedźechu tam mjeztym wosme lěto w zamołwitosći Domowinskeho młodźinskeho aktiwa a redakcije delnjoserbskeho tydźenika Nowy Casnik.
Zhromadnosć sej zachować
Sylna łužiska delegacija na Strážničanskim festiwalu była
Hórki (MF/SN). Wuprawa do morawskeje Strážnicy, kotraž je za čłonow skupiny Čilak (Čłonstwo za integraciju ludoweje akordeonoweje kultury) mjeztym tradicija, bě tež lětsa zaso jara poradźena. Wo to postaraštaj so mandźelskaj Brita a Volkmar Šołćic z Hórkow, kotrajž jězbu kóždolětnje přihotujetaj. Tež hdyž měješe štwórtk w nocy bus w Chrósćicach ćeže zaskočić, njeje to dobru naladu 46 sobujěducych skazyło. Prěni króć su so pjećo nowi młodostni sobu na puć podali kaž tež staršej Budyšanaj.
Dwójny jubilej pod dubom
Židźino (ans/SN). 30. raz přeprošuje Židźinski chór jutře, pjatk, w 19 hodź. na wječorne spěwanje pod měrowym dubom. Składnostnje jubileja su woblubowane zarjadowanje wot tradicionalneje srjedy na pjatk přepołožili. Tak móža wopytowarjo tež po koncerće hromadźe ze spěwarkami a spěwarjemi rjany wječor dožiwić. Hižo 20. jubilej wječorneho spěwanja běchu na pjatk přepołožili, štož bě wulki wuspěch, kaž so Weronika Boswankowa z předsydstwa chóra dopomina. Lětsa su so tuž znowa za tule wariantu rozsudźili. Klětu wotměje so tónle wječor zaso srjedu.
Jutře pak so w Židźinom jenož wječorne spěwanje 30. raz njewotměje. Tež chór zhladuje na 30lětne wobstaće. Załožili běchu jón 1986 pod kmótřistwom Domowiny. Z nawodnicu Kerstin Liederowej chce 30 čłonow chóra předewšěm serbske pěsnje zanošować. „Smy sej nadawk stajili serbsku rěč w regionje zachować“, praji Weronika Boswankowa. Tohodla bě minjene lěta stajnje wjeršk, hdyž bě tam serbski chór z hosćom, kaž Radworska Meja abo mužojo chóra Delany. Tež Čornochołmčanski měšany spěwny cyłk bě časćišo ze serbskimi přinoškami zastupjeny.
Wulki postrow wubrankomaj
Pěstowarske a hortowe dźěći swoje zamóžnosće pokazali
Hórki (AN/SN). Wčerawša njedźela běše posyta z najwšelakorišimi wjerškami: Běchu to zazběh koparskeje europeady w Južnym Tirolu, wuměłstwowy bus, klóšterski a swójbny swjedźeń w Pančicach-Kukowje a w Hórkach 11. swójbny swjedźeń Serbskeho šulskeho towarstwa při sportnišću pódla Młynkec hosćenca. Dźeń zahaji so z nyšporom w třoch, kotryž swjećeše Chróšćanski farar Měrćin Deleńk z 350 dźěćimi, staršimi a dalšimi zajimcami. Na to přeprosy předsydka SŠT Ludmila Budarjowa do swjedźenskeho stana, hdźež čakaše na wopytowarjow nimo słódneho tykanca a kofeja program pěstowarskich a hortowych dźěći zarjadnišćow w nošerstwje towarstwa. Wosebje witaše Budarjowa tež dźěći a staršich z Němcow. Chowancy tamnišeje pěstowarnje předstajichu hnydom jako prěni mału serbskorěčnu hru, w kotrejž měješe nopawa narodniny. Kóždy z jeje přećelow ju wopyta a měješe za nju mały darik. Kaž by ju myška wusłyšała, přinjese jej jako dar solotej, kotruž bě sej tak jara přała. A to ju wulce zwjeseli.
Wulki kulturny potencial
Jubilejny koncert ZSST: wotbłyšć žiwjenskeje wole Serbow
Wothłós na jubilejny koncert Zwjazka serbskich spěwarskich towarstwow (ZSST) běše přewažnje pozitiwny. Koncepcionelnje bě jón předsyda Pětr Cyž dlěši čas přihotował a je po tradiciji tež hłowny dirigat přewzał. Tak wotpowědowaše derje zestajany program w dalokej měrje zamóžnosćam najwšelakorišich chórowu hudźbu Serbow pěstowacych cyłkow wobeju Łužicow, kotrež stejachu z něhdźe 200 spěwarkami a spěwarjemi na podesće w Choćebuskej cyrkwi swj. Mikławša a na jewišću Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła w Budyšinje.
Z hordosću so znowa zwěsći, zo wotkry sej naš mały lud w zašłosći poměrnje wulki kulturny potencial, kotryž so hač do dźensnišeho tohorunja w hudźbnym žiwjenju jewi. Wobkedźbowane buchu při zestajenju programa wšelake wuwićowe doby wot spočatka chóroweho hibanja tež w Serbach a z tym zwjazane interpretowanje w najwšelakorišich stilach – wot Korle Awgusta Kocora přez Bjarnata Krawca a jeju rowjenkow hač k powójnskim a dźensnišim komponistam.
Zwjazk přisporja zhromadnosć
Zwjazk serbskich spěwarskich towarstwow (ZSST) bu před 25 lětami znowa załoženy. Spočatk junija wuhotowa w Choćebuzu a Budyšinje jubilejnej koncertaj z dźesać chórami z cyłeje Łužicy. Chrysta Meškankowa je so z městopředsydku ZSST za Hornju Łužicu Leńku Thomasowej rozmołwjała.
Su spěwarjo a spěwarki na koncerće wobdźělenych dźesać chórow tež wšitcy čłonojo ZSST?
L. Thomasowa: Wokomiknje přisłuša jemu 17 chórow z něhdźe 500 čłonami. Po towaršnostnym přewróće sej w serbskich spěwnych cyłkach wuwědomichmy, zo mamy zaso na swójsku tradiciju zwjazka nawjazać, kotraž bu wot nacionalsocialistow ze zakazom přetorhnjena.
Kak je so tale ideja dale wuwiła?
L. Thomasowa: W lěće 1991 dóńdźe k znowazałoženju ZSST, a Achim Brankačk sta so z jeho předsydu. Po tym bě to Jan Knebel a wot lěta 2005 nawjeduje Pětr Cyž zwjazk spěwarskich towarstwow.
Što sće hladajo na prěnjotne předewzaća docpěli?
Wuměnk njerěka wotpočink
Hačkuli je so agilna wučerka za hudźbu na Choćebuskim konserwatoriju a nawo- dnica chóra Łužyca Lubina Žurec-Pukačowa njedawno na wuměnk podała, njewoznamjenja to za nju wotpočink. Narodźiwši so 1953 serbskej swójbje w Bukecach a wuchodźiwši tamnišu šulu dźěše wona do Małeho Wjelkowa na Serbsku rozšěrjenu wyšu šulu. Po abiturje studowaše we Weimarje hudźbnu pedagogiku ze směrom wiolina.
Swoje prěnje přistajenje dósta na Wo- krjesnej hudźbnej šuli w Budyšinje. Po 13 lětach w Zhorjelcu přesydli so 1990 do Choćebuza. Tu zwjaza swoje powołanske dźěło doskónčnje z narodnym. Na tamnišim konserwatoriju zdoby sej wučerski kolegij kaž tež šulerjow za wuhotowanje rozhłosowych koncertow sćelaka RBB z hudźbu Serbow. Tak wona přez lěta zmóžni, zo nimaja tele koncerty jenož serbski podźěl, ale zo hudźa a zanošuja šulerjo a samo wučerjo na tychle koncertach serbske spěwy a zo hraja na najwšelakorišich instrumentach tež twórby serbskich komponistow.
