Rozmołwa z kuratorku Serbskeho muzeja w Choćebuzu Martinu Nowakowej

Wot 1. januara 2016 Serbski muzej na Młyn­skej w Choćebuzu přetwarjeja a dospołnje saněruja. Wot toho časa je dom zawrjeny. Alfons Wićaz je so z kuratorku muzeja Martinu Nowakowej rozmołwjał.

Kajki je mjezystaw přetwara a saněrowanja wašeho muzejoweho domu?

M. Nowakowa: Přetwar našeho domu je mjeztym zakónčeny, a wšitke rumnosće su jara porjadnje saněrowane. To bě jara wobšěrne dźěło, tež z našim dworom a z wonkownej fasadu. Po twarskim saněrowanju buchu wšitke rumnosće barbnje nowowuhotowane. Při přetwarje su na to dźiwali, zo so zbrašenym wopyt našeho domu wolóži, zo móža naše wusta­jeńcy derje wopytać. Tež elektrika je ponowjena. Nje­změjemy jenož lěpšu swěcu. Tež mnohe kable su tak składźene, zo zmóžnjeja multimedialnu wustajeńcu.

Rumnosće muzeja błyšća so w čerstwych swětłych barbach, ale su hišće prózdne. Hdy muzej z nowej trajnej wustajeńcu a nowej wosebitej přehladku wotewrějeće?

Jutta Mirtschin swoje twórby w Budyskim­ Dźiwadle na hrodźe wustajała

Štóž wo rjane serbske knihi rodźi, ma za to­ wšelake přičiny, a móhło być, zo so jemu lubja ilustracije Jutty Mirtschin. Wosebje rjadej serbskich bajkow, kaž w serbšćinje abo němčinje nakładowanych, je Mirtschin ilustracije přidała. Nochcu wšitke wudaća naličić, jenož něko­tre, kotrež wo tym swědča, zo sej serbscy nakładnicy rukopis ilustratorki wažić wědźa: Pawoła Nedowy „Mócny knecht“, Handrija Zejlerjowu „Babku pčołku“ abo Gerata Hendrichoweho „Kita husličkarja“. Runje wony Kito husličkar je Němsko-Serbskemu ludowemu dźiwadłu wustajeńcy ilustracijow a mólbow w foyeru Budyskeho Dźiwadła na hrodźe hódny. Na dnju premjery w klankodźiwadle, hdyž so, mjeztym hižo kla­sikar, „Kito“ znowa na jewišću zjewi, bu pře­hladka někotrych twórbow Jutty Mirtschin wote­wrjena.

K 1979 w Ludowym nakładnistwje Domowina­ wušłej dźěćacej knize „Kito husličkar“ je Jutta Mirtschin ilustracije zhotowiła, na kotrež nětko jewišćowy wobraz a klanki inscenacije samsneho mjena nawjazuja.

Nowa sondaža Křesćana Krawca: „Sej statok stajili“

Po swojim putacym swójbnym romanje wo 20. lětstotku „Paradiz“ překwapja spisowaćel Křesćan Krawc serbski publikum nětkle zaso z dokumentarnej knihu. W dwanaće samoportretach rysuje Hrubjelčanski prozaist na 200 stronach mnohoworštowy, wěcowny wobraz dźensnišeho serbstwa, wobstejacy z wosobinskich dopomnjenkow a nazhonjenjow wosom muži a štyrjoch žonow.

Wo mnohich wěcach wobsteji w rěčenju abo tež we wědomju wo nich to, štož dźensa mjenujemy „naratiw“. To je to, kak wo wěstej wěcy rěčimy abo kak ju rozumimy. Tak so wo hodźoch w cyrkwjach, w medijach a scyła mjez ludźimi praji, zo su swjedźeń lubosće. Tohodla so ludźo mjez sobu tež wobdaruja. Ale runje tute dary su potom w mnohich swójbach a mjez mnohimi ludźimi přičina rozkory, a hdyž ludźo dny dołho hromadźe sydaja, wjedźe to njerědko k zwadźe, a wo lubosći hižo wulce ničo njepytnješ.