Temperatura wody horceho wjedra dale stupa. Ćim bóle pak podźěl kislika we wodźe woteběra. Prawdźepodobnje tony mortwych rybow su dźensa ze Slěborneho ­jězora pola Łaza wułójili. Tu a tam mortwe ryby hišće na přibrjohu leža, štož je ­so wočerstwjacym při jězorje zawěsće njerjany napohlad. Foto: Gernot Menzel

Při horcoće štomy wobrězowali

pjatk, 03. awgusta 2018 spisane wot:
We wulkej horcoće su sobudźěłaćerjo Kamjenskeje dróhomištrownje wčera dopoł­dnja mjez Hrańcu a Sernjanami štomy wobrězowali. Wone ćerpja kaž wša přiroda pod pobrachowacymi spadkami. W někotrych kónčinach Budyskeho wokrjesa, tak na přikład w Ra­dworskej gmejnje, pak móžachu so ludźo popoł­dnju a wječor nad dešćom wjeselić. Z blakami běchu zliwki hnydom zaso chětro sylne. Kaž Serbski ­rozhłós dźensa rano rozprawješe, mějachu w Prawoćicach 17 litrow na kwadratny meter, w Chrósćicach 24 litrow. Porno tomu bě dešć na juhowuchodnej kromje ­Budyšina lědma pytnyć, a zahrodkarjo dyrbjachu znowa krjepić. Foto: Feliks Haza

Krótkopowěsće (03.08.18)

pjatk, 03. awgusta 2018 spisane wot:

Ludźo za strowotnistwo trěbni

Kamjenc. Wjace hač 170 000 dźěławych trjeba Sakska hač do lěta 2030 w strowotnistwje, kaž wuchadźa z wo- bličenja Statistiskeho krajneho zarjada w Kamjencu. Porno poslednjej kalkula­ciji 2015 je to rozrost wo wjace hač 19 000 połnych dźěłowych městnow. Najwjace dźěłowych mocow je trěbnych w hladanskim wobłuku.

Skruća team zarjadnistwa

Stróža. Jako „ranger Hornjeje Łužicy“ znaty Gisbert Hiller přisłuša nětko teamej zarjadnistwa biosferoweho rezerwata UNESCO Hornjołužiska hola a haty, informuje zarjadnišćo. Z Hillerom su přewšo angažowaneho a profesionelneho sobudźěłaćerja za wopytowarski informaciski centrum zdobyli, měni zarjadniski nawoda Torsten Roch.

Priwatny koncern bilion hódny

Policija (02.08.18)

štwórtk, 02. awgusta 2018 spisane wot:

Jastwu zadźěwał, dalšu pokutu dóstał

Spale. Swojemu zajeću móžeše 51lětny w Spalach předwčerawšim zadźěwać. Poprawom běchu policisća k njemu jěli, zo bychu jeho njepłaćeneje pokuty dla zajeli. Wón pak žadanu sumu na městnje zaruna a njetrjeba tuž do jastwa. „Bohužel“ pak zastojnicy pytnychu, zo měješe pytany, kiž bě so runje z awtom nawróćił, „chorhojčku“. Test wuda 0,5 promilow alkohola w kreji. Nětko budźe muž dyrbjeć znajmjeńša 500 ­eurow płaćić, měsac nóžkować a dóstanje dypk w Flensburgu.

Tójšto sportowych a kulturnych wjerškow

štwórtk, 02. awgusta 2018 spisane wot:

Chrjebja-Nowa Wjes (FAG/SN). Jónu w lěće přeměni so hrodowy park w Chrjebi-Nowej Wsy na swjedźensku milu z mnohimi sportowymi a kulturnymi wjerškami. Minjeny kónc tydźenja bě zaso raz tak daloko, zo wotměchu tam lětni, sportowy a hrodowy swjedźeń – mjeztym hižo 71. raz –, kotryž je tež lětsa zaso tysacy hosći přiwabił. „Hižo pjatk wječor poskići 130 sobuskutkowacych wulku rejwansku show. Lětsa bě na tym šěsć skupin wobdźělenych, kotrež pokazachu wulkotny třištwórćhodźinski program. Pjatkowne předstajenje je generalna proba, wšako rejwansku show njedźelu popołdnju hišće raz pokazaja“, rozłoži Reiner Preuß z kulturneho towarstwa. Lětsa steješe wšitko pod hesłom „Wobkuzłacy swět Disneyjowych filmow“. „Kostimy za program su sej kaž kóžde ­lěto žony ze wsy sami wumyslili a zešili“, Reiner Preuß doda.

Hnydom dźěło njenašli

štwórtk, 02. awgusta 2018 spisane wot:

Ličba bjezdźěłnych w Hornjej Łužicy je w juliju lochce stupała. To wšak ­bě Budyska agentura za dźěło tež tak wočakowała.

Budyšin (CK/SN). W juliju bě w Hornjej Łužicy 18 990 žonow a muži bjezdźěłnych. To je 159 wjac hač měsac do toho. Kaž wočakowane, je tuž bjezdźěłnosć w regionje lochce přiběrała, dokelž njebuchu mnozy młodźi ludźo, kaž hižo ­minjene lěta tež, po wukubłanju přewzaći. Za přičinu, so znjeměrnić dać, pak to nawoda Budyskeje agentury za dźěło Thomas Berndt nima. „Dźěłowe wiki su robustne a přijimanjakmane“, wón rozłožuje. Berndt je tež wšitkim, kotřiž po wukubłanju dźěło njedóstachu, poručił na agenturu přińć. Tam móža jim aktualnje 4 567 městnow we wuchodnej Sakskej posrědkować. Z 1 134 drje je naj­wjace poskitkow dale z wobłuka dźěła na čas, ale tež w dalšich branšach nowych sobudźěłaćerjow pytaja. Tak maja na přikład w předźěłacym přemysle tuchwilu 893 swobodnych městnow. 420 w strowotnistwje a socialni­stwje, 339 w twarstwje.

W druhej połojcy 19. lětstotka za čas industrializacije twarjachu tež w Hornjej Łužicy železniske čary. Runočasnje nastachu dwórnišća, stražniske chěžki a wuhibkarnje. W lětnjej seriji so rozhladujemy, kak trěbne wone něhdy běchu a što je so z nimi stało. (12)

W lěće 1890 bu železniska trasa wot Kamjenca do Halštrowa dotwarjena a swojemu zaměrej přepodata. Hač do lěta 1902 bě Halštrow kónčna stacija. Po tym bu čara do Biskopic dotwarjena. Planowali běchu ju hižo kónc 19. lětstotka. Runočasnje so tehdy wjacori zamołwići prócowachu trasu tak zapołožić, zo by južnje serbskich wsow za Chrósćicami wjedła. Tak prošeše w januaru 1897 Jitkowski ryćerkubler wo awdiencu w sakskim financnym ministerstwje, a zapósłanc krajneho sejma Michał Kokla z Chrósćic sej žadaše trasu wot Porchowa nimo Hornjeho Wujězda wjesć. K tomu pak njedóńdźe, a lěta 1907 projektěro­wane kolije do směra na Njebjelčicy zaćisnychu. Trasa wjedźeše hač do Rušicy nimale paralelnje k dróze w dole Čorneho Halštrowa.

Hišće hač do januara 2019 zawěsća krajny zarjad rěčnych zawěrow nasyp Čorneho Halštrowa we Wojerecach. Zo bychu škit před wulkej wodu polěpšili, zatwarjeja, kaž tule mjez Budyskim a Grodkowskim mostom, špundowu sćěnu. Naprawa płaći něhdźe 1,6 milionow eurow, kotrež dóstawaja z Europskeho fondsa za regionalne wuwiće EFRE. Něhdźe 500 metrow dołhi wotrězk ­nasypa dyrbja nuznje saněrować, dokelž běchu fachowcy při analyzy zwěsćili, zo njeje hižo wěsty. Foto: Ulrike Herzger

Nałožki předstajiła

štwórtk, 02. awgusta 2018 spisane wot:

Stróža (CS/SN). Ines Kunzendorf z towarstwa Serbski kulturny turizm je wčera wo serbskich nałožkach přednošowała. Myslene wosebje za mnohich dowolnikow na wočerstwjenišću při Olbje pak zličichu w Stróžanskim Domje tysac hatow jenož horstku zajimcow. „Serbske nałožki su do njematerielneho kulturneho herbstwa UNESCO přiwzate“, referentka wuzběhny. Wona rozłoži wšelake wopřijeća za Serbow a předstaji žiwe drastowe regiony, delnjołužiski, Wojerowski, Slepjanski a katolski, hdźež žony wšědnje hišće w narodnej drasće chodźa.

Krótkopowěsće (02.08.18)

štwórtk, 02. awgusta 2018 spisane wot:

Wojerecy sobu najćopliše město

Offenbach. Z wochłódnjenjom tež přichodne dny ličić njemóžemy, kaž Němska wjedrowa słužba w Offenbachu zdźěla. Wčera bě Regensburg najćopliše město Němskeje z temperaturu 37,9 stopnjow celsija. Slědowachu Wojerecy ze 36,8 stopnjemi, Konstanz nad Bodamskim jězorom ze 36,5 a Choćebuz z naměrjenymi 36,4 stopnjemi. Za dźensniše popoł­dnjo warnuje wjedrowa słužba před sylnymi njewjedrami.

Wjace poradźowarjow za praksu

Drježdźany Ze zahajenjom šulskeho lěta 2018/2019 ma w Sakskej 160 poradźowarjow za praksu na wyšich šulach skutkować. Dotal bě jich 139. Tak projekt wot 123 na 150 wyšich šulow rozšěrja. Nošerjo projekta su sakske kultusowe ministerstwo, regionalna direkcija Sakskeje a Zwjazkowa agentura za dźěło. Lětsa chcedźa prěni króć „poradźowarja za praksu lěta“ wuznamjenić.

Hornja Łužica w srjedźišću

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND