Pawiljon a ławka přepodatej

štwórtk, 22. junija 2017 spisane wot:

Tři Žony (AK/SN). Při kołopuću wokoło Třižonjanskeho jězora wuhladaja woby­dlerjo a wopytowarjo w Třoch Žonach nětko skupinu drjewjanych skulpturow pódla noweho pawiljona. Woboje su tam zawčerawšim składnostnje zakónčenja procesa noworjadowanja ležownosćow symbolisce přepodali. Skulptury zwobraznjeja tři žony při ratarskim dźěle. „Spytach do nich pohib a žiwjenje zapřijeć“, rozłoži wutoru Žuričanski rězbar Alojs Šołta swoju twórbu „Třižonjanska ławka“ z duboweho drjewa.

Kaž předsydka zhromadźenstwa wobdźělenych na procesu noworjadowanja ležownosćow Katrin Thiem rjekny, je cyłe­ předewzaće wot lěta 2002 trało. Po Bórkhamoru a Brězynje w Malešanskej gmejnje su Tři Žony třeće wotzamknjene jednanje w Budyskim wo­krjesu. Zahajili běchu je noworjadowanja krajiny po brunicowej jamje dla, kotraž je hač do lěta 1989 dźěłała.

Wjele njeznateho wotkrył

štwórtk, 22. junija 2017 spisane wot:

W swojej lětušej dowolowej seriji předstajamy wosobiny, kotrež na někajkežkuli wašnje stawizny z tym zachowaja, zo starožitnosće zběraja a je zdźěla zjawnosći spřistupnjeja.

Ze stawiznami Běłeho Chołmca so wučer na wuměnku Werner Thomas hižo lětdźesatki intensiwnje zaběra. 81lětny powěda, zo bě to tež jeho wuj wo swojej ródnej wsy w Šleskej činił, kotruž dyrbjachu po Druhej swětowej wójnje wopušćić. Thomasec swójba přińdźe do tehdy nimale ryzy serbskeho Złyčina pola Łaza, hdźež bydlachu pola Nagelec. Tam nawukny Werner Thomas jako 14lětny prěnje­ serbske słowa. Po studiju pedagogiki na Lipšćanskej uniwersiće sta so 1951 z wučerjom w Bórkhamorje, a dwě lěće po tym přińdźe do Běłeho Chołmca, hdźež zamó jako wučer za stawizny šulerjow zahorić. Po jednym lěće – jemu bě runje hakle 23 – powołachu jeho za direktora tamnišeje šule, kotruž nawjedowaše 42 lět hač do rentnarskeje staroby.

Wulke a modelowe lětadła widźeli

srjeda, 21. junija 2017 spisane wot:
Wjacore sta ludźi su sej minjeny kónc tydźenja lětarsku show na Kamjenskim lětanišću wobhladali. Tam dožiwichu lětarske kmanosće pilotow na njebju a móžachu sej na zemi mašiny zbliska wobhladać. Po wjacorych lětach přestawki su tam zaso tajke zarjadowanje přewjedli. Škoda, zo dyrbjachu organizatorojo dźěl planowanych poskićenjow wětřika dla wotprajić. Přiwšěm bě to fanam wulkich a modelowych lětadłow­ rjane dožiwjenje. Foto: Daniel Schäfer

Hórnikecy (UH/SN). Ze swojej spektakularnej kulisu wopokaza so Hórnikečanska energijowa fabrika minjeny kónc tydźenja jako optimalne městno za łužiske zetkanje oldtimerow a jězdźidłow z módrej swěcu. Wojerowske towarstwo ­fanow starych jězdźidłow bě prěnje zetkanje lěta 2010 při tamnišim gondlowanskim haće nastorčiło. Po někotrych ­dalšich zetkanjach pak dóńdźe k třilětnej přestawce, kotruž su nětko na nowym městnje zakónčili.

Policija (21.06.17)

srjeda, 21. junija 2017 spisane wot:

Techniki dla so nastróžił

Horni Wujězd. Wodźenski asistencny system bě po wšěm zdaću wina na wobchadnym njezbožu zawčerawšim na awtodróze A 4 pola Hornjeho Wujězda. Tam chcyše wodźer Škody awtodróhu wopušćić. Zajědźe tuž na prawu jězdnju, ale bjez toho zo by směrowu lampku zaswěćił. Na to reagowaše po čarje wjeducy asistent a tróšku napřećo wodźeše. Toho so šofer nastróži a sylnje do tamneho směra zawiny, tak zo je ze swojim Superbom do nabóčneho wobhrodźenja prasnył.

Serbscy partnerojo dale witani

srjeda, 21. junija 2017 spisane wot:

Wojerecy (AK/SN). Spěwytwórca Gerharda Gundermanna (1955–1998) chce Wojerowska kulturna fabrika (Kufa) jako wobhospodarjer wobydlerskeho centruma Piwarska hasa 1 dostojnje wopomnić. To wuzběhny nawoda Uwe Proksch w swojej rozprawje na zašłym posedźenju měšćanskeje rady. „My tworimy tak mjenowanu centralu Gerharda Gundermanna. To budźe moderna wobrazowka, na kotrejž móžeš so informować wo žiwjenjoběhu, spěwach a stacijach spěwy­twórca“, rěka w rozprawje. Wobrazowka ma so po móžnosći centralnje blisko zachoda wobydlerskeho centruma zarjadować. Tučasnje wujasnja kulturna fabrika konkretne wobsahi a financowanje. Zaměr je, wobrazowku hač do 21. junija 2018 k dwacetym posmjertninam Gundermanna nastajić.

Nowy pospyt přećiwo algam

srjeda, 21. junija 2017 spisane wot:

Ze spjateho jězora chcedźa hornje woršty wody wotwodźeć

Budyšin (UM/SN). Sakske krajne zarjadnistwo rěčnych zawěrow (LTV) planuje projekt, z kotrymž chce w Budyskim spjatym jězoru poćežowanje z módrymi algami pomjeńšić. Z pomocu noweje techniskeje připrawy předwidźa w lětnich měsacach wodu z hornjeje ćopłeje woršty jězora wotklumpać. Na te wašnje chcedźa docpěć, zo so woda jězora mjenje změša a zo su jednotliwe woršty stabilniše. To ma rozmnoženju módrych algow­ zadźěwać. Dotal běchu přede­wšěm zymnu a čistu wodu z hłubiny do Sprjewje wotwodźeli.

Dołhož spjaty jězor wobsteji, tam přećiwo módrym algam wojuja. Za čas NDR spytachu to z „biomanipulaciju“. Rubježne ryby mějachu měrliwe žrać a tak rjećaz picy změnić, na kotrehož spočatku steješe alga. W 1990tych lětach strategiju změnichu a chemiske srědki zasadźichu. Wuslědk pak bě snadny. Nowa připrawa, kotruž chcedźa nazymu twarić započeć, je wuslědk wjacelětnych přepytowanjow.

Njech so pospyt radźi

srjeda, 21. junija 2017 spisane wot:
Hladajo na kwalitu wody Budyski spjaty jězor najlěpše mjeno nima. Často słyšiš ludźi so prašeć, hač móžeš so tam scyła kupać. Što pomhaja najrjeńša přibrjóžna bara­, nowy krosnowanski park abo minigolfowa připrawa, hdyž dyrbiš so bojeć, zo ći módre algi zeškodźa. Čista woda je najwažniši­ zakład tajkeho wočerstwjenišća. Tohodla je derje, hdyž zamołwići města hromadźe z wědomostnikami za wupućom pytaja. Hač su jón z nowym konceptom, po kotrymž ma so w lětnich měsacach woda z hornjeje ćopłeje woršty jězora wotklumpać, namakali, wěmy bohužel hakle klětu. Přetož wotwodźowansku připrawu chcedźa hakle nazymu twarić.­ Chcedźa-li pak areal při spjatym jězoru jako wočerstwjenišćo dale wutwarić a předewšěm mjez potencielnymi wopytowarjemi etablěrować, su takrjec k wuspěchej zatamani. Njech so tuž tónle pospyt radźi. Marian Wjeńka

Štyri konkretne naprawy dojednane

srjeda, 21. junija 2017 spisane wot:

Po nowowusměrjenju brunicoweho předewzaća LEAG stejitej gmejnje Slepo a Trjebin před wulkimi nadawkami. Rozjimali su je wčera na zhromadnym posedźenju wobeju gmejnskeju radow.

Slepo (AK/SN). Wjetšina wot wotbagrowanja potrjechenych 210 wobydlerjow Miłoraza chce so do Slepoho přesydlić. Tole podšmórny Miłoraski wjesny předstejićer Waldemar Locke na wčerawšim zhromadnym posedźenju gmejnskeju radow Slepo a Trjebin. Tuchwilu pruwuja tam tři městnosće w sewjernym dźělu wsy. „Hač do nazymy ma městnosć jasna być“, praji Locke. Paralelnje k tomu zdźěłaja zakładne zrěčenje wo priwatnym wotškódnjenju kaž tež pozdźišo wo komunalnym wuwiću. Jako dalši wažny nadawk mjenowaše Zhorjelski krajny rada Bernd Lange (CDU) wčera komunalne poradźowanje za wobě gmejnje. Přede­wzaće LEAG, tak potwjerdźi jeho zastupjer Thomas Penk, faworizuje zhromadneho poradźowarja za Slepo a Trjebin.

Krótkopowěsće (21.06.17)

srjeda, 21. junija 2017 spisane wot:

Woidke přijědźe do Tšupca

Choćebuz. Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) je čestny hósć lětušeho Serbskeho ewangelskeho cyrkwinskeho dnja w Tšupcu. Politikarja wočakuja 2. julija, kaž ze zdźělenki Spěchowanskeho towarstwa za serbsku rěč w cyrkwi wuchadźa. Wopominać chcedźa Tšupčanskeho fararja Albina Mollera, kiž bě 1574 Lutherowy katechizm wudał.

Nowy slědźenski centrum

Pomorcy. Sakski krajny zarjad za wobswět, ratarstwo a geologiju dóstanje nowy slědźenski centrum. Zakładny kamjeń za njón su dźensa w Pomorcach w Bukečanskej gmejnje połožili. Dobre 3,8 milionow eurow drohi kompleks ma klětu hotowy być a dotalnu pospytownju narunać, kotraž modernym narokam hižo njewotpowěduje.

Čěska přećiwo EU

Praha. Nutřkowny minister Milan Chovanec je wozjewił, zo chce Čěska republika na Europskim sudnistwje w Luxemburgu přećiwo njedawno wobzamknjenym směrnicam EU nastupajo wužiwanje bróni skoržić. Čěska sej žada, zo maja so směrnicy zběhnyć. Wone po jeje měnjenju wobsedźerjow bróni z raznymi postajenjemi diskriminuja.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND