Policija (09.06.16)

štwórtk, 09. junija 2016 spisane wot:

Na nabóčnej čarje A 4 wróćo jěł

Słona Boršć. Na awtodróze A 4 je zawčerawšim w pólskej přizjewjeny Ford Focus na nabóčnej čarje k Słonoboršćanskemu wotpočnišću wróćo jěł. Strašny a njedowoleny manewer njewosta wězo njewobkedźbowany. Wobsadka policajskeho jězdźidła awto krótko na to kontrolowaše. W nim sedźacaj ruskaj staćanaj w starobje 27 a 38 lět měještaj jenož w Pólskej registrowane azylowe dokumenty při sebi. Awto bě na lěwym boku wobškodźene. Najskerje bě­štaj mužej wot městna njezboža twochnyłoj.

Dołhodobne rozrisanje za hort

štwórtk, 09. junija 2016 spisane wot:

Kulowske „Stare dwórnišćo“ njebudźe hižo hosćenc

Kulow (AK/SN). Šulski hort za wšitke wot Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka w Kulowje zastarane dźěći chce město w bywšim „Starym dwórnišću“ zaměstnić. Tam ma hač do 125 městnow nastać. „Tak bychmy komunalne twarjenje dołhodobnje a zmysłapołnje wuži­wali“, podšmórny měšćanosta Markus Posch (CDU) na wčerawšim posedźenju měšćanskeje rady.

Zrodźili su ideju z nuzy. Njenadźicy bě korčmar „Stareho dwórnišća“ wotnajenske zrěčenje z městom 12. meje priwatnych přičin dla wupowědźił. „Něšto dnjow pozdźišo chcychmy próstwu wo spěchowanske srědki za planowany nowotwar horta ze 60 městnami zapodać“, rozłoži Posch. „Dyrbjachmy krótkodobnje reagować a smy hromadźe z krajnoradnym zarjadom za hort hinaše rozri­sanje našli.“ Spěchowanske srědki – spočatnje myslene za nowotwar horta – wužiwaja­ nětko za přetwar „Stareho dwórnišća“, hdźež chcedźa mjez druhim tepjenje a sanitarne připrawy ponowić. Za swójbne swjedźenje a zarjadowanja rady wužiwana žurla wostanje.

Sakski nutřkowny minister Markus Ulbig (naprawo) a zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Alojs Mikławšk (nalěwo, wobaj CDU) staj so tele dny na třělnišću Kamjenskeho třělcowskeho towarstwa wobhoniłoj, kak tam přichodni stražni policisća Sakskeje třěleć­ zwučuja. Swobodny stat třělnišćo wotnaja a zalutuje sej tak wudawki za swójsku připrawu. Foto: Uwe Menschner

Krótkopowěsće (09.06.16)

štwórtk, 09. junija 2016 spisane wot:

1,3 miliony za projekty

Drježdźany. Kulturna załožba Sakskeje spěchuje hač do kónca lěta dalše projekty, za čož nałoži 1,3 miliony eurow. Za 159 předewzaćow je spěchowanje přilubjene, tak na přikład za hudźbne festiwale, čitanja, dźiwadła a wustajeńcy, kaž załožba dźensa w Drježdźanach zdźěli. Mjez druhim spěchuje wona tež Krabatowe hry w Čornym Chołmcu.

Lěk za konje popularny

Praha. Njewočakowane nazhonjenja ma dźeń a wjace čěskich lěkarjow. Pacienća ze zahorjenjom zhibadłow, musklow, a suchich žiłow wužiwaja rady bjez recepta přistupny srědk Alavis, wuwity za konje. Weterinarojo pak njejsu dotal kmani rjec, hač so mjenowany lěk za čłowjeka scyła hodźi abo hač móhł nawopak samo škódny być.

Lewandowski njeboh

Bochum. Bywši trenar zwjazkoweje koparskeje ligi Sascha Lewandowski je njeboh. 44lětneho su wčera popołdnju w jeho Bochumskim bydlenju namakali. Přičina smjerće njeje dotal znata. Lewandowski bě hač do februara 2016 Berlinske mustwo 1. FC Union trenował. W měrcu je zrěčenje z klubom rozpušćił, po tym zo bě na burnout schorjeł.

Olympisku normu zhubiłoj

Policija (08.06.16)

srjeda, 08. junija 2016 spisane wot:

Ćeknyć mužej njepomhało

Běła Woda. Do wjacorych železnych na­dróžnych zawěrow a do sćěny domskeho je 62lětny muž ze swojim Toyotu zawčerawšim wječor na Berlinskej dróze w Běłej Wodźe zrazył. Na to wón z awtom z městna njezboža ćekny. Dokelž pak bě při zražce jedne ze swojeju awtoweju čisłow­ zhubił, jeho policisća spěšnje wuslědźichu­ a doma wopytachu. Při alkoholowym tesće zwěsćichu pola 62lětneho nahladne 2,9 promilow alkohola w kreji. Jězbnu dowolnosć jemu zastojnicy na městnje sćazachu. Muž změje so nětko wohroženja wobchada a ćeknjenja z městna njezboža dla zamołwić.

Film wo Jurju Brězanu

srjeda, 08. junija 2016 spisane wot:

Budyšin. Na 100. posmjertne narodniny Jurja Brězana spomina tež telewizijny sćelak MDR. Jutře, štwórtk, pokazaja w 23.05 hodź. film „Der Mann in den Birken – Das sagenhafte Leben des Jurij Brězan“. Film mjenuje sćelak „wulke zbožo“, dokelž móžachu jón z jědnaće hodźin nahrawaneho materiala zestajeć, kotrež nastachu w lěću 2000. W filmje pućuje tehdy 84lětny spisowaćel w duchu po Hornjej Łužicy a po lětstotkach.

Oratorij znowa zaklinči

Chrósćicy. Po prapremjerje w lěće 2006 zaklinči oratorij „Wětrnik a časy“ Měrćina Weclicha znowa sobotu, 11. junija, w 17 hodź. w Chróšćanskej „Jednoće“. Twórbu předstaja chór, 1. serbskeje kulturneje brigady, band Malte Rogacki a orchester Serbskeho ludoweho ansambla pod wuměłskim nawodom Friedemanna Böhmy. Po tym zo bu CD oratorija loni nazymu nahrawana, ju nětko z koncertom prezentuja.

Wizija wulke wužadanje była

srjeda, 08. junija 2016 spisane wot:

Ralbicy (aha/SN). K mało wjesnym hosćencam w Delanach słuša tón Šołćic swójby w Ralbicach. Po přewróće Pawoł Šołta z mandźelskej Marju wo tym rozmyslowaše, na městnje swójskeho zahrodnistwa natwarić kehelernju. Spočatnu wiziju zwoprawdźić wšak wopokaza so jako wulke wužadanje. Bjez spěchowanskich srědkow daštaj so do dźěła, a tam, hdźež stejachu wot lěta 1981 rostlinarnje, natwarištaj modernu kehelernju z dwěmaj čaromaj. Na městnje něhdyšeje hródźe nasta přijomnje wuhotowana hóstna stwa, kotrejž přizamkuje so swjedźenska stwa za něhdźe 50 ludźi. Po dźěłapołnymaj lětomaj móžeštaj wonaj krótko do hód 1999 prěnich hosći witać. Bě to lajska dźiwadłowa skupina Šunow-Konjecy, kotraž­ swoju adwentničku swjećeše. Spěšnje rozšěri so powěsć, zo móžeš w nowym Ralbičanskim hosćencu derje pojěsć a so zabawjeć. Marju Šołćinu sej mjeztym jako wuběrnu kucharku chwala, hdyž swjeća tam slěborny abo złoty kwas, narodniny a dalše swjedźenje.

Jasčenjo w čěskim Srbskom byli

srjeda, 08. junija 2016 spisane wot:

Na wuprawu do susodneje Čěskeje su so minjenu njedźelu Jasčenjo podali, zo bychu Srbsko, partnersku komunu Bóščanskeje gmejny, wopytali. Gmejna přisłuša přirodoškitnej kónčinje Český kras. Wjes Srbsko wupřestrěwa so podłu rěki Berounka. Prěni króć pisomnje naspomnjena bu wjes w lěće 1428.

Prjedy hač tam dojědźechmy, wobhladachmy sej wjes Tetín. Tele sydlišćo abo skerje hižo njeeksistowacy hród matej direktny zwisk k našim serbsko-słowjanskim předchadnikam. Swjata Ludmila bě so wokoło lěta 860 jako dźowka połobsko-słowjanskeho wjercha narodźiła. Jeje nan Slawibor slubi ju z čěskim wjerchom Bořivojom. Wěrjepodobne je, zo staj wonaj pod wliwom arcybiskopa Metoda křesćanskej wěrje přestupiłoj. Jeje křesćanskeho wěrywuznaća dla přichodna dźowka Drahoměra Ludmilu hidźeše. Hida bě tak sylna, zo da Drahoměra Ludmilu 16. septembra 921 na hrodźe Tetín zamordować. W Tetínje wobhladachmy sej tři cyrkwje, poswjećene swjatej Ludmili, swjatej Katyrnje a swjatemu Janej Nepomukej.

Róšty najwobšěrniši nadawk

srjeda, 08. junija 2016 spisane wot:

Budysku Bohatu wěžu wobšěrnje saněruja a znowa wobarbja

Budyšin (SN/MWj). 25 lět po poslednim saněrowanju je Budyska Bohata wěža znowa wulke twarnišćo. Přichodne šěsć tydźenjow ju dospołnje zaróštuja. Ně­hdźe spočatk awgusta so potom poprawne twarske dźěła započnu. Mjez druhim dóstanje wěža nowu třěšnu konstrukciju z wołoja. Tuchwilu ma třěcha wobmjetk, přez kotryž so nastajnosći włóžnota předobywa, rozłoži dźensa Jobst Jaekel z měšćanskeho twarskeho zawoda nowinarjam. Je to jenička wěža w Budyšinje, kotraž­ njeje z metalom abo cyhelemi zakryta. Dale wuměnja wjerch pod wjerškom a špundowanje nad wuhladnišćom, zatwarja štyri nowe wokna a wuporjedźa błyskowód. Skónčnje wěžu wobarbja. Nowa barba budźe potom trochu ćmowša, štož pomnikoškitnym před­pisam lěpje wotpowěduje. Dohromady płaći ponowjenje křiweje wěže 380 000 eurow. Za to je 160 000 eurow spěchowanskich srědkow přizwolenych, zbytk zapłaća ze swójskich­ srědkow a ze sta­roměšćanskeho konta, financowaneho z darow.

Natwarja nowy móst

srjeda, 08. junija 2016 spisane wot:
W 70tych lětach twarjeny Kruwjacy móst w Drětwi dyrbja nuznje ponowić. Přez jeho drjewjaneho předchadnika běchu burja něhdy swoje kruwy na pastwu sprjewineje niwy ćěrili. Z toho pochadźa tež mjeno mosta. „Njeponowimy-li jón, dyrbimy móst zawrěć“, zdźěli wjesnjanosta gmejny Sprjewiny Doł Manfred Heine (njestronjan). Tomu­ chcedźa wězo zadźěwać a su so nětko za twar noweho mosta rozsudźili. Kónc lěta za to nadawki wupisaja, klětu započnu twarić. Foto: Jost Schmidtchen

Serbska debata

nowostki LND