Rynk ludźi dale a dlěši był

póndźela, 20. januara 2025 spisane wot:

Rowno (JoS/SN). Wjele dźěła čakaše minjeny tydźeń na pilnych pomocnikow w Rownom. Na Njepilic statoku přeprošowachu na wulke swinjorězanje. Bě to mjeztym hižo 24. tajki swjedźeń po za­łoženju tamnišeho spěchowanskeho towarstwa. Po tym zo běchu něšto dnjow do toho hišće camprowali, so akterojo hižo dźensa před tydźenjom prěni raz zetkachu, zo bychu wšo trěbne přihotowali. Kóždy jednotliwc wědźeše, kotre nadawki ma. Na dworje bě wšědnje něhdźe 20 pomocnikow zasadźenych. To njeběchu jenož čłonojo towarstwa, ale mnozy dalši zwólniwi ze wsy.

W duchu na putnikowanje po Jakubowym puću hač do Santiaga de Compostela poda so minjeny pjatk něhdźe 60 připosłucharjow we Łazowskej radnicy. Na přeprošenje spěchowanskeho towarstwa Domu Zejlerja a Smolerja přednošowaše jim Achim Mič ze Sulšec wo swojim putnikowanju, na kotrež bě so před lětami z mandźelskej podał. Nimo toho předstaji wón swoju nowu ­knihu wo krosnowanju. Foto: Andreas Kirschke

Krótkopowěsće (20.01.25)

póndźela, 20. januara 2025 spisane wot:

Dźesaćitysacy na zahajenju

Kamjenica. Něhdźe 80 000 hosći zličichu předwčerawšim na zahajenju lěta Kamjenicy jako kulturneje stolicy Europy. Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier podšmórny na hłownej ceremoniji, zo měli „z rozdźělow wuknyć, zhromadnje něšto do přichoda sahace wuwiwać a demokratiju skrućić“. Programy předstajichu mjez druhim Bosse, Fritz Kalkbrenner a Gunderman-Ensemble.

Předstaji twórby w Okcitanskej

Montpellier. Składnostnje swjatočnosće k Němsko-Francoskemu dnjej 22. januara přebywa serbska filmowča Grit Lemke wot dźensnišeho do štwórtka w Montpellieru, měsće w Okcitanskej na juhu Francoskeje. Tam předstaji mjez druhim swojej filmaj „Gundermann Revier“ a „Pola nas rěka wona Hanka“. Naposledk mjenowany pask je oficialny němski přinošk na swjatočnosći.

Premjera ptačeho kwasa

Putnikować po domiznje

pjatk, 17. januara 2025 spisane wot:

Chrósćicy. Dźiwadźelnikaj Sylvia Burza a Matthias Greupner z Lubnjowa a Choćebuza staj hižo loni we wobłuku Kulturneje zymy w Chrósćicach wo Jakubowym puću rozprawjałoj. Tehdy wopytowarjo zhonichu, kak dožiwištaj putnikowanje mjez Zhorjelcom a španiskim Santiago de Compostela. Tola pućowanje wobeju putnikow je wosrjedź puća tež hišće raz do cyle hinašeho směra wjedło. Při tym dźěše hišće raz wróćo do do­mizny, přetož Sylvia Burza a Matthias Greupner staj tež po Via Baltica w sewjeru republiki nóžkowałoj. Za jutře, sobotu, staj wo putniskej čarje, kotraž je hišće nimale njeznata, wobrazy a lóštne stawiznički sobu přinjesłoj. Tak sćěhujće tola dalši raz łužiskemu putniskemu porikej na jeho Jakubowym puću. Wječor započnje so w 19.45 hodź. Hižo do toho so w 16 hodź serbske dźěćace kino poskićuje. Tónraz pokaza so film „Mała wjera“.

Zahraje na pišćelach

Čerwjena korčma nětko zawrjena

pjatk, 17. januara 2025 spisane wot:

Splósk (UM/SN). Štóž je w poslednich dnjach stareho lěta 2024 Čerwjenu korčmu w Kubšiskim wjesnym dźělu Splósk (Pielitz) wopytał, je to takrjec hnydom na městnje zhonił. A tež na internetnej stronje móžeš to čitać: Spočatk lěta je wob­lubowany hosćenc dźěłać přestał. „Ze starobnych přičin doskónčnje začinimy“, wobsedźerka Monika Zieschank rozłoži. „Mój mandźelski je 75 lět, sama sym 70 lět. W tej starobje je raz kónc“, wona ­doda. Zo hosćenc w blišim času zaso ­wo­čini, je lědma wočakować. Kaž na internetnej stronje rěka pak je dale móžno, w Čerwjenej korčmje přenocować.

Po informacijach na internetnej stronje wjedu mějićeljo Čerwjenu korčmu wot lěta 1919 mjeztym w štwórtej generaciji jako zawod swójby. Stawizny lokala pak wjele dale wróćo sahaja. Hižo w lěće 1809 drje je na tehdy wjele wužiwanym puću mjez Budyšinom a Žitawu korčma z mjenom „Schafschänke“ stała. Mjeno Čerwjena korčma je so po wšelakich ­žórłach wot lěta 1859 přesadźiło. Hižo w 1980tych lětach su stare twarjenje rozšěrili. W lětomaj 2000/2001 nasta nowotwar za hotel.

Policija (17.01.25)

pjatk, 17. januara 2025 spisane wot:

Nohu sej zatłusnył

Budyšin. Dźěłowe njezbožo je so wčera připołdnju na terenje bywšeje Budyskeje betonownje stało. W zawodźe Hentschke je sej muž při nakładowanju betonowych platow nohu zatłusnył. Na zbožo móžachu jeho ze situacije spěšnje wuswobodźić. Wuchowanske mocy na městnje pomhachu, tež helikopter bě přilećał.

Telewizor pokradnył

Habrachćicy. Nic na palenc, šokoladu abo parfim je so paduch srjedu w Habrachćicach (Neugersdorf) měrił, ale ­na wjetši techniski nastroj. We wobchodźe hrabny sej wón dopołdnja telewizor w hódnoće něhdźe 900 eurow a z nim z předawanišća ćekny. Sobudźěłaćerka hišće za nim spěchaše, ale jeho na puću z wočow zhubi. Po wšěm zdaću bě paduch do awta zalězł a z nim wotjěł.

Prěni raz zaso wojerska hara

pjatk, 17. januara 2025 spisane wot:

Wot 20. januara zwučuja parašutisća na wojerskim zwučowanišću

Wuskidź (CK/SN). Wot 20. januara přewjedźe 26. połk parašutistow zwjazkoweje wobory na wojerskim zwučowanišću Hornja Łužica dwaj tydźenjej trajace zwučowanje „Zymny wichor“. Wobdźě­lenych je něhdźe 1 200 muži a žonow w uniformje kaž tež lětadła typa Tor­nado a Eurofighter. Z tym budźe po 15 ­lětach zaso wojerska hara nad regionom słyšeć.

Nadawk regimenta je trenować, kak ludźi z krizowych kónčin wuswobodźa. Jako přikład mjenuje połkownik Oliver Henkel wuswobodźenje 430 wosobow ze Sudana w lěće 2023. Jako jednotka, kotraž hodźi so spěšnje zasadźić, dyrbja po 48 hodźinach efektiwnje jednać móc. Za to je wobstajne zwučowanje trěbne.

Połkej přisłuša 1 800 wojakow w dźesać kompanijach, k tomu zastaranske jednotki kaž tež sanitetarjo a lěkarjo, ­kotřiž móža tohorunja z parašutom skakać. Na zwučowanišću pola Wuskidźe chcedźa hłownje třěleć zwučować, za čož skića připrawa wuběrne wuměnjenja, kaž Oliver Henkel wě.

Problem muchow njerozrisany

pjatk, 17. januara 2025 spisane wot:

Inwazija muchow, kiž so njewočako­wano a w syłach nawala, wobydlerjow na sewjeru Radworskeje gmejny hižo dołho zaběra. Problem pak wostanje najprjedy raz njerozrisany.

Radwor (SN/MkWj). Njewšědnje wjele njeznatych mjezwočow w sydarni gmejnskeho zarjada předwčerawšim, srjedu, běchu pokazka, zo steji něšto na dnjowym porjedźe, štož mnohich zaběra. Přijěli běchu wobydlerjo Drobow pola Minakała. Tam bědźa so hižo wjele lět z problemom muchow, kotrež so stajnje zaso we wulkich syłach nawala, zo bychu so runje tak spěšnje zaso zminyli. Za ­piwowymi blidami běchu sej spěšnje přezjedni, zo je zawod za recyclowanje plastowych wotpadkow w Drobach za to zamołwity. Tež hródź z młodymi ho­wjadami steješe na lisćinje móžnych winikow. Rozmołwy ze zamołwitymi a naprawy přećiwo mucham pak njejsu dotal ničo wunjesli.

We Wojerowskim zwěrjencu maja tuchwilu 1 127 zwěrjatow 116 družin. To je inwentura wunjesła, při kotrejž su ­sobu­dźěłaćerjo w minjenych tydźenjach wšón wobstatk zwěrjenca měrili, wažili a jeho strowotny staw posudźowali. Jedna z wosebitosćow je družina mološow z mjenom Pátzcuaro, kotrež tule Peter Vogt a Markus Heyl (wotlěwa) wuměritaj. We Wojerecach je so prěni raz poradźiło, młodźata tuteje družiny plahować. Foto: Stephanie Jürß

Krótkopowěsće (17.01.25)

pjatk, 17. januara 2025 spisane wot:

Zakroča přećiwo prawicarstwu

Budyšin. Serbske młodźinske towarstwo Pawk chce so přećiwo přiběracemu prawicarstwu a antiserbskim hibanjam angažować. Zhromadnje z Domowinu chcedźa nowy format zarjadować a sej k młodźinskim cyłkam dojěć, zo bychu tam wo prawicarskich strukturach, jich ideologiji kaž tež schowanych symbolach a typiskej drasće informowali.

Horni Sulšečan ma hłownu rólu

Budyšin. Musku hłownu rólu Mateja w ptačokwasnym předstajenju Serbskeho ludoweho ansambla (SLA) „Lubosć na žołmach“ ma lětsa prěni raz mějićel pochowanskeho instituta w Halštrowje Marko Bulank-Paška. 36lětny Horni Sulšečan je wjacore lěta jako elewa w SLA kaž tež w Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle nazhonjenja na jewišću zběrał. Prěnje ptačokwasne předstajenje je jutře w Choćebuzu.

Wučbu jendźelšćiny rozšěrja

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND