Zo bychu so ludźo před wohenjemi škitali, su před něhdźe połdra lětstotkom tež w Hornjej Łužicy wohnjowe wobory załožeć započeli. W našej lětnjej seriji chcemy někotre z nich předstajić a jich stawizny rozłožić. (11)
Salowska wohnjowa wobora je poměrnje młoda. „Wona je hakle 1960 nastała. Nastork za nju je ze wsy přišoł“, powěda Jurij Szczepanski, kiž bě wot 1985 hač do 2018 nawoda wobory. Jeho nan Józef Szczepanski, Jurij Woko, Werner Hantke, Jurij Kral, Joachim Bulank, Jurij Lipič, Jan Šołta a dalši wobydlerjo běchu mjez prěnimi kameradami. „Wobornicy sami su tež prěnju gratownju twarili. Cyhelernja we wsy je jim material za to přewostajiła“, Jurij Szczepanski powěda. Dźensa su wot 180 wobydlerjow 37 dźěl wobory. 16lětna Mia Pröhlec je jenička žona. Hižo za čas NDR mějachu wohnjowobornu sportowu skupinu. Tuchwilu dwanaće kameradow kóždy tydźeń zwučuje. „Wobdźělamy so na mnohich wubědźowanjach a jězdźimy za to hač do Zella-Mehlisa w Durinskej“, praji 31lětny Michał Mróz. Wón Salowskich wobornikow wot lěta 2023 nawjeduje.
Jako bě kniha „Serbske pomniki“ awtorki Trudle Malinkoweje w aprylu 2019 runje wušła, zazwoni dr. Constantin Mamat na šulske wjednistwo Kulowskeje wyšeje šule. Wón so tehdy ze zawostajenstwom swojeho zemrěteho dźěda Heinza Mamata zaběraše. Při tym storči na informacije, kotrež potrjechja wyšu šulu w Kulowje. W knize Trudle Malinkoweje rěka: „Wo nastaću Kocoroweho pomnika na šulskim dworje a tworićelu bronzoweho reliefa njejsu nadrobniše informacije znate.“
Milinarnje z wěstosću twarja
Grodk. Zwjazkowa hospodarska ministerka Katherina Reiche je Łužicy twar nowych płunowych milinarnjow připrajiła. Tole wozjewi wona na wopyće energijoweho koncerna LEAG wčera (SN rozprawjachu). Zwjazkowe knježerstwo chce Łužicu jako tradicionelnu kónčinu za produkciju miliny zachować a garantuje tohodla wěstotu planowanja za nowe milinarnje.
Žně žita wohrožene
Drježdźany. Wjele dešćika w poslednich tydźenjach wohroža žně žita w Sakskej. Mnoho spadkow dla zhubi žito swoju kwalitu a potom so jenož hišće jako pica hodźi. Rezultat toho, je financielna strata mnoho ratarjow. Cyłkownje so žně w Sakskej dlija. Na tamnym boku profitujetej kukurica a cokorowa rěpa wot dešćika.
Busy zdźěla po planje njepojědu
Nic jenož na wsach, ale tež w městach maja mnozy doma skót. Něchtóžkuli nimo toho drobny skót plahuje. Wšitcy so wo strowotu swojich lubuškow prócuja. K tomu přinošować chce naša serija z pokiwami z weterinarneje mediciny. (62)
Štóž je hordy wobsedźer stadła kruwow, tón wě, zo njemóže bjez dorosta stadło rosć a so wuwiwać. Tuž je trjeba, zo so wěste abo samo wšitke žónske kruwy prjedy abo pozdźišo nošne stanu. To płaći w zawodźe z dejkami (Milchviehbetrieb) runje tak kaž na pastwje z družinami kruwow, kiž so kormja a hdźež ćelo z maćerju wotrosće (Mutterkuhhaltung).
Pola stadła so kormjaceho skotu dźě nadeńdźeš zwjetša na wěsty čas byka mjez kruwami. Dobry byk dokładnje začuwa, hdy so kruwa kóći (brünstig), a tak wopłodźi so zrała jejkowa bańka w optimalnym padźe přez přirodny skok. Hišće do Druheje swětoweje wójny bě tute wašnje wopłodźenja wšudźe z praksu. A štóž měješe jenož dwě kruwje, pósła jej we wotpowědnym času „na prózdniny“ do stadła susoda, kotryž měješe byka.
Bórkhamor (JoS/SN). Towarstwo „Kurvenliga Lausitz 2010“ je minjeny kónc tydźenja na mjeztym 16. zetkanje motorskich do Bórkhamora přeprosyło. Při brjoze Jantaroweho jězora maja za zarjadowanje z mjenom „Motorradconvention“ rjane a přirodne městno. Wězo bě tež zjawnosć přeprošena. Wobydlerjo ze wsow gmejny Sprjewiny Doł a wokolneho regiona tónle poskitk rady wužiwachu.
W mnohich wsach je z wjelelětnej tradiciju, wuhotować wjesny swjedźeń. Tak tež w Róžeńće. Lětsa rozsudźichu so tam za trochu mjeńšu wariantu, při čimž steješe sport w srjedźišću.
Róžant (DŠ/SN). Wjesna zabawa w dowolowym času? To drje je wužadaca, ale nic njemóžna wěc. Tak zwažištej so Róžeńčanski młodźinski klub a tamniše wjesne towarstwo na zhromadny dyrdomdej. Pjatk zahajichu swjedźeń z wubědźowanjom dźewjeć mustwow dobrowólnych wohnjowych woborow wo pokal. Po spěšnych bojach smědźachu so Smjerdźečenjo jako rjekojo swjećić dać. Hač do nocy přizamkny so wjesoła bjesada. Přijomne wjedro bě syłu hosći na swjedźenišćo při putniskej łuce přiwabiło.