Wobora je srjedźišćo wsy

wutora, 05. awgusta 2025 spisane wot:

Zo bychu so ludźo před wohenjemi škitali, su před něhdźe połdra lětstotkom tež w Hornjej Łužicy wohnjowe wobory załožeć započeli. W našej lětnjej seriji chcemy někotre z nich předstajić a jich stawizny rozłožić. (11)

Salowska wohnjowa wobora je poměrnje młoda. „Wona je hakle 1960 nastała. Nastork za nju je ze wsy přišoł“, powěda Jurij Szczepanski, kiž bě wot 1985 hač do 2018 nawoda wobory. Jeho nan Józef Szczepanski, Jurij Woko, Werner Hantke, Jurij Kral, Joachim Bulank, Jurij Lipič, Jan Šołta a dalši wobydlerjo běchu mjez prěnimi kameradami. „Wobornicy sami su tež prěnju gratownju twarili. Cyhelernja we wsy je jim material za to přewostajiła“, Jurij Szczepanski powěda. Dźensa su wot 180 wobydlerjow 37 dźěl wobory. 16lětna Mia Pröhlec je jenička žona. Hižo za čas NDR mějachu wohnjowobornu sportowu skupinu. Tuchwilu dwanaće kameradow kóždy tydźeń zwučuje. „Wobdźělamy so na mnohich wubědźowanjach a jězdźimy za to hač do Zella-Mehlisa w Durinskej“, praji 31lětny Michał Mróz. Wón Salowskich wobornikow wot lěta 2023 nawjeduje.

Na Dźeń přirody je Wojerowska ludowa uniwersita njedźelu do Čorneho Chołmca přeprosyła. Wjeršk tutoho dnja běchu pazoraki sokołarja Hansa-Petera Schaafa. W Krabatowym młynje su tójšto stacijow přihotowali, hdźež móžachu wopytowarjo sami něšto zdokonjeć. Wojerowski zwěrjenc pokaza, kak hodźa so jednotliwe družiny zwěrjatow škitać. Sakski wjelči běrow informowaše wo populaciji rubježneho zwěrjata. Tohorunja pokazachu, kak móžeš z kamjenja wuměłsku twórbu zhotowić. Foto: Stephan Mith

Hódančko pomnika rozrisane

wutora, 05. awgusta 2025 spisane wot:

Jako bě kniha „Serbske pomniki“ awtorki Trudle Malinkoweje w aprylu 2019 runje wušła, zazwoni dr. Constantin Mamat na šulske wjednistwo Kulowskeje wyšeje šule. Wón so tehdy ze zawostajenstwom swojeho zemrěteho dźěda Heinza Mamata zaběraše. Při tym storči na informacije, kotrež potrjechja wyšu šulu w Kulowje. W knize Trudle Malinkoweje rěka: „Wo nastaću Kocoroweho pomnika na šulskim dworje a tworićelu bronzoweho reliefa njejsu nadrobniše informacije znate.“

Wosebite wudźěłki z drjewa – to je, štož Měrćin Bulank z Prawoćic lubuje. Tak nastawaja w jeho dźěłarni na přikład wosebite snědanske deski­, na kotrež je wón serbski alfabet z wotpowědnymi wobrazkami a słowami palił. Swoje produkty předawa Bulank na platformach w interneće pod mjenom „selbergekauft“. Foto: SN/Bojan Benić

Krótkopowěsće (05.08.25)

wutora, 05. awgusta 2025 spisane wot:

Milinarnje z wěstosću twarja

Grodk. Zwjazkowa hospodarska ministerka Katherina Reiche je Łužicy twar nowych płunowych milinarnjow připrajiła. Tole wozjewi wona na wopyće energijoweho koncerna LEAG wčera (SN rozprawjachu). Zwjazkowe knježerstwo chce Łužicu jako tradicionelnu kónčinu za produkciju miliny zachować a garantuje tohodla wěstotu planowanja za nowe milinarnje.

Žně žita wohrožene

Drježdźany. Wjele dešćika w poslednich tydźenjach wohroža žně žita w Sakskej. Mnoho spadkow dla zhubi žito swoju kwalitu a potom so jenož hišće jako pica hodźi. Rezultat toho, je financielna strata mnoho ratarjow. Cyłkownje so žně w Sakskej dlija. Na tamnym boku profitujetej kukurica a cokorowa rěpa wot dešćika­.

Busy zdźěla po planje njepojědu

Kak stanje so kruwa nošna?

póndźela, 04. awgusta 2025 spisane wot:

Nic jenož na wsach, ale tež w městach maja mnozy doma skót. Něchtóžkuli nimo toho drobny skót plahuje. Wšitcy so wo strowotu swojich lubuškow ­prócuja. K tomu ­přinošować chce naša serija z pokiwami z weterinarneje ­mediciny. (62)

Štóž je hordy wobsedźer stadła kruwow, tón wě, zo njemóže bjez dorosta stadło rosć a so wuwiwać. Tuž je trjeba, zo so wěste abo samo wšitke žónske kruwy prjedy abo pozdźišo nošne stanu. To płaći w zawodźe z dejkami (Milchviehbetrieb) runje tak kaž na pastwje z družinami kruwow, kiž so kormja a hdźež ćelo z maćerju wotrosće (Mutterkuhhaltung).

Pola stadła so kormjaceho skotu dźě nadeńdźeš zwjetša na wěsty čas byka mjez kruwami. Dobry byk dokładnje začuwa, hdy so kruwa kóći (brünstig), a tak wopłodźi so zrała jejkowa bańka w optimalnym padźe přez přirodny skok. Hišće do Druheje swětoweje wójny bě tute wašnje wopłodźenja wšudźe z praksu. A štóž měješe jenož dwě kruwje, pósła jej we wotpowědnym času „na prózdniny“ do stadła susoda, kotryž měješe byka.

Ponowjenje kupjele wotzamknjene

póndźela, 04. awgusta 2025 spisane wot:
Po dlěje hač dwěmaj lětomaj je tak mjenowane kwalifikowanje Wojerowskeje Łužiskeje kupjele wotzamknjene. Za to su wjace hač 23 milionow eurow ze spěchowanskeho hornca za strukturnu změnu inwestowali. Mjez druhim nasta přidatny płuwanski basenk. Dale maja za kupjel a sawnu nětko centralny zachod a su cyłe zarjadnišćo tak přetwarili, zo móža je tež ludźo z handicapom wužiwać. Tež sobudźěłaćerjo maja wotnětka lěpše dźěłowe wuměnjenja. Kónc přetwara su sobotu z wulkej party woswjećili. Za wopytowarjow přewjedźechu wubědźowanja a mytowachu najlěpšich wobdźělnikow. Foto: Gernot Menzel

Wulět bikerow bě wjeršk

póndźela, 04. awgusta 2025 spisane wot:

Jantarowy jězor nimale 150 motorskich přiwabił

Bórkhamor (JoS/SN). Towarstwo „Kurvenliga Lausitz 2010“ je minjeny kónc tydźenja na mjeztym 16. zetkanje motorskich do Bórkhamora přeprosyło. Při brjoze Jantaroweho jězora maja za zarjadowanje z mjenom „Motorradconvention“ rjane a přirodne městno. Wězo bě tež zjawnosć přeprošena. Wobydlerjo ze wsow gmejny Sprjewiny Doł a wokolneho regiona tónle poskitk rady wužiwachu.

Při pomniku rjedźa

póndźela, 04. awgusta 2025 spisane wot:
Pančicy-Kukow. Čłonojo Domowinskeje skupiny Pančicy-Kukow njech njezabudu na rjedźenje při pomniku Ćišinskeho w Lipju srjedu, 6. awgusta, w 17 hodź. Wotpowědny grat njech sej prošu kóždy sam sobu přinjese.

W Róžeńće zhromadnje sportowali

póndźela, 04. awgusta 2025 spisane wot:

W mnohich wsach je z wjelelětnej tradiciju, wuhotować wjesny swjedźeń. Tak tež w Róžeńće. Lětsa rozsudźichu so tam za trochu mjeńšu wariantu, při čimž steješe sport w srjedźišću.

Róžant (DŠ/SN). Wjesna zabawa w dowolowym času? To drje je wužadaca, ale nic njemóžna wěc. Tak zwažištej so Róžeńčanski młodźinski klub a tamniše wjesne towarstwo na zhromadny dyrdomdej. Pjatk zahajichu swjedźeń z wubědźowanjom dźewjeć mustwow dobrowólnych wohnjowych woborow wo pokal. Po spěšnych bojach smědźachu so Smjerdźečenjo jako rjekojo swjećić dać. Hač do nocy přizamkny so wjesoła bjesada. Přijomne wjedro bě syłu hosći na swjedźenišćo při putniskej łuce přiwabiło.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025