Wuměłstwo interaktiwnje dožiwili

póndźela, 27. januara 2025 spisane wot:
Něhdźe 40 dźěći je ze swojimi staršimi wčera na popołdnju za swójby w Budyskim Serbskim muzeju wuměłstwo dožiwiło. Muzejowa pedagogowka Monika Ošikowa je jich – prěni raz zhromadnje z dźiwadźelnikom Měrkom Brankačkom – po aktualnej wustajeńcy ukrainskeho wuměłca a spisowaćela Andrija Sharana wjedła. Přewšo ­interaktiwna hodźina je dźěći hač do kónca wobkuzłała. Po tym sćěhowaše za nich zabawa, za dorosćenych pak kuratorske wjedźenje ze zastupowacym direktorom muzeja dr. Jędrzejom Solińskim. Foto: Božena Šimanec

Njejapke spinki a dyrkoty

póndźela, 27. januara 2025 spisane wot:

„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho ­trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.

Tuž wěnuje so student mediciny ­Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je ­čitarjam trochu ­bliže rozłožował (62).

Rakecy požadana gmejna

póndźela, 27. januara 2025 spisane wot:

Rakecy (JK/SN). W poměrnje krótkim ­času su so wjacore předewzaća w Rakečanskej gmejnje předstajili, zo bychu tu za swoje druhdy jara daloko sahace plany wabili. Nimo firmow na polu wobnowjomnych energijow je to tež inwestor na polu wikowanja. Hižo loni su w gmejnskej radźe prěni raz wo tym wu­radźowali, kajke wuskutki by nowe na­kupowanišćo w gmejnje na dotalne struktury měło.

Na minjenym posedźenju gmejnskeje rady buchu mysle wo tym nětko konkretniše. Kaž wjesnjanosta Swen Nowotny (CDU) potwjerdźi, je móžny inwestor ­noweho nakupowanišća ležownosć ně­hdyšeje kormjernje južnje Rakec kupił, zo by swoje předewzaće zwoprawdźił. Nětko ma gmejna wobtwarjenski plan nastajić. Zakład za to je tak mjenowane nastajenske wobzamknjenje. Tute je gmejnska rada z wjetšinu radźićelow wobzamknyła.

W Radworskej toroži na nawsy su Wulkodubrawski wjesnjanosta Hardy Glausch, jeho hamtski kolega z Malešec Matthias Seidel a wjesnjanostka gmejny Radwor Madeleine Rjenčowa kaž tež wobsedźerka torože Annette Lehderowa (wotlěwa) oficialnje stwu za wěrowanje wotewrěli. Při tym jich dźěći tamnišeje serbskeje katolskeje pěstowarnje podpěrachu. Wone běchu w toroži ­takrjec ći prěni kwasowarjo a předstajichu přitomnym hosćom program. Popołdnju ćehnješe ptačokwasny ćah dźěći na žurlu hosćenca Meja, hdźež staršich, dźědow a wowki kaž tež dalšich zajimcow z programom zawjeselichu. Foto: Handrij Baumgärtel

Tež w Praze ptači kwas swjećili

póndźela, 27. januara 2025 spisane wot:
Dźěći w Čěskej su wčera ptači kwas swjećili. Zarjadowanje je tradicionalnje Towarstwo přećelow Serbow w Praskim Łužiskim seminarje organizowało. Lětsa je so 16 dźěći w starobje dweju do jědnaće lět wobdźěliło. Najprjedy paslachu maski z pjerjemi a pomolowachu papjercowe talerje, zo by jim sroka na nje chłóšćenki wobradźić móhła. Po tym štyri ludowe spěwy wo ptačkach nazwučowachu. Z paslenymi maskami a pisanymi latarnčkami dźěći a starši po měsće ćahnychu a spěwy spěwachu. Za to so jim turisća na Karlowym mosće z přikleskom dźakowachu. Po wuchodźowanju pak sydachu na dworje Łužiskeho seminara skónčnje słódne chłóšćenki, kotrež bě jim sroka tam na ptačokwasne talerje połožiła. Foto: Eliška Oberhelová

Krótkopowěsće (27.01.25)

póndźela, 27. januara 2025 spisane wot:

Namołwa: Serbski sejm wolić!

Budyšin. Serbski sejm chce srjedu nimo ćežišćow kubłanskeho koncepta a naćiskow statneho zrěčenja tež namołwu někotrych­ Serbow předstajić, kotřiž k 2. wólbam Serbskeho sejma namołwjeja. Z přeprošenjom su zdobom lisćinu prěnich podpěraćelow šěrili. Prěni mjenowany, předewzaćel Tomaš Rječka, je nam wobkrućił, zo namołwu podpěruje a budźe srjedu tež přitomny. Mjez 22 mjenami su dale Marko Suchy, Ludmila Budarjowa, dr. Christiana Piniekowa, Róža Domašcyna­, Benedikt Dyrlich, Maja Nagelowa­, dr. Grit Lemke, Alexander Pólk, Wolfgang Kraus, Hanka Jenčec, Hella­ Stoleccyc, Lutz Hillmann, Reiner Nagel­, Pawoł Rota, dr. Měrćin Wałda, Alfons­ Wićaz, dr. Viktor Zakar, dr. Peter Kroh, Jens Zahrodnik, dr. Pětr Wjacławk a Matthias Körner.

Wusud na dobro labela LABA

Sakska mjez hnězdomaj aziskeho šeršenja

pjatk, 24. januara 2025 spisane wot:

Njeswačidło (UM/SN). W Sakskej ju hišće wuhladali resp. dopokazali njejsu, ale to drje je jenož prašenje časa: Aziski šeršeń z łaćonskim mjenom Vespa velutina, so w srjedźnej Europje rozšěrja. „Tuta dru­žina šeršenja je 2014 z łódźu ze Chiny ­do Francoskeje přišła“, rozłoži Marion Loeper. Drježdźanska pčołarka mjeztym hižo 15 lět dołho wo wobchadźenju z wosami a šeršenjemi poradźuje a po po­trjebje tež hnězda přesadźuje. Póndźelu, 27. januara, wona zhromadnje z Njeswačanskej přirodoškitnej staciju tajke po­radźowanje wo aziskim šeršenju w Njeswačidle přewjedźe. To wukonja w nadawku Sakskeje krajneje załožby za přirodu a wobswět. Započinaja we 18.30 hodź. w Knježim hosćencu. Insekt zwěsćichu hižo we wjacorych zwjazkowych krajach. „2023 namakachu ludźo hnězdo w Berlinje, w samsnym lěće jedne blisko Plzena. Sakska leži runje mjez tutymaj hnězdomaj. Dyrbimy potajkim jara ­kedźbliwi być“, Marion Loeper rozłoži.

Wjace hač 120 mjenow wuslědźili

pjatk, 24. januara 2025 spisane wot:

Za nowe knižne wudaće wo Chrósćicach pytamy w LND tuchwilu za mjenami zwobraznjenych na fotomaj z lěta 1937. Wutrobny dźak wšitkim, kiž su mjena a pokiwy zapodali! Aktualizowanu lisćinu dotal znatych mjenow k poslednjej kontroli a wudospołnjenju wozjewimy dźensa na internetnej stronje SN. Tohorunja předleži nam z archiwa lisćina wšitkich Hórčanskich dźěći, kiž chodźachu w aprylu 1937 do Chróšćanskeje ­šule kaž tež lisćina prěnjowoprawjenskich dźěći. Prawdźepodobnje běše fotowy termin za cyłu šulu w měrcu 1937, potajkim kónc šulskeho lěta. Tuž su na druhim foće (F2) tež šulerjo ródneho lětnika 1922/23 widźeć a na prěnim foće (F1) tež šulerjo ródneho lětnika 1926/27.

Link k fotam a lisćinam:

Zapósłanča na rozmołwje

pjatk, 24. januara 2025 spisane wot:
Smječkecy. Dwurěčne zwjazki CDU gmejnow zarjadniskeho zwjazka Při Klóšterskej wodźe přeprošuja na zjawnu rozmołwu ze zapósłanču Sakskeho krajneho sejma Elaine Jenčec. Zarjadowanje přewjedu póndźelu, 27. januara, w 19 hodź. w Smječkečanskim wjesnym klubje Při Winicy. Elaine Jenčec budźe wo swojim politiskim dźěle w Sakskim krajnym sejmje rozprawjeć a dohlady do aktualnych wužadanjow transparentnje sposrědkować. Nimo toho chcedźa z wobydlerjemi wo direktnych wuskutkach zwjazkoweje a krajneje politiki na gmejny diskutować. Za to porěčitaj tohorunja předsyda zarjadniskeho zwjazka Stefan Anders a kandidat za wólby do zwjazkoweho sejma Steffen Roschek.

Kak dale ze zbytkom pjenjez?

pjatk, 24. januara 2025 spisane wot:

Róžant (JK/SN). Na list, kotryž je gmejnska rada Ralbic-Róžanta loni krótko do hód sakskemu ministerskemu prezidentej Michaelej Kretschmerej (CDU) pisała, njejsu hač do wčerawšeho hišće wotmołwu dóstali. W lisće běchu jeho na slubjenje dopominali, zo so nowotwar pěstowarnje a přetwar stareje pěstowarnje na hort na kóždy pad spěchujetej a zwoprawdźitej. To je nětko wjac hač wohrožene. Pěstowarnja drje steji, ale je telko wjac pjenjez z hornca, kotryž bě za projekt předwidźany, přetrjebała, zo njezwostanje telko, zo móhli tež hort natwarić.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND