Mjeztym hižo sedmy raz organizuje towarstwo Přećelow wlečakow na Horje přichodnu sobotu zetkanje historiskich traktorow w swojej wsy w Bóščanskej gmejnje. Wot 10 hodź. jězdźidła na Horu přijědu. Cyły dźeń budźe wo ćělne derjeměće postarane. Městnosć při haće su předwčerawšim ze starymaj traktoromaj posykli a tam dźensa stan stajili. Foto: Jěwa Marija Ryćerjowa

Wysokodom modernizuja

srjeda, 04. januara 2023 spisane wot:
Znaty módry wysokodom w Choćebuzu so přetwarja. Nastać maja tam bydlenja ­za seniorow. Zachowanje twara žada sej tóšto dźěła. Najebać to stej sej twarski knjez, předewzaće Leonwert projekt Choćebuz tzwr, a wobhospodar, firma Lioncare, ­přezjednej, zo so próca zadani. We wysokodomje budu w přichodźe wšelake formy zhromadneho bydlenja poskićeć. Zdobom budu tam socialna stacija, dnjowe ­hladanje a zetkawanišćo zaměstnjene. Po móžnosći kónc lěta ma wšitko hotowe być, tak zo móža wobydlerjo zaćahnyć. Foto: Michael Helbig

„Čłowjek – dźěło – handikap“

srjeda, 04. januara 2023 spisane wot:
Wot dźensnišeho hač do 25. januara su na Budyskim hłownym torhošću wuznamjenjene fotowe dźěła k temje čłowječich handikapow wustajene. Fotografiske dohlady do žiwjenja ludźi ze zbrašenjemi pokazuja, kajka mnohostronska inkluzija je. We mytowanych wuslědkach fotoweho wubědźowanja, kotrež je powołanske drustwo za strowotnisku słužbu a hladanje přewjedło, steji (powołanski) wšědny dźeń ludźi ze zbrašenjemi w fokusu. Fotowe wubědźowanje wotmě so wosrjedź pandemije pod wosebitymi wuměnjenjemi. Z třećim městnom wuznamjenjeny bu na přikład fotograf Peter Lange, kotryž portretowaše wuměłcow Drježdźanskeho ateliera FARBIG towarstwa žiwjenskeje pomocy.   Foto: SN/Božena Šimanec

Krótkopowěsće (04.01.23)

srjeda, 04. januara 2023 spisane wot:

Sakska na wikach CES zastupjena

Drježdźany. Wšo dohromady pjeć sakskich předewzaćow reprezentuje Hospodarske spěchowanje Saksa GmbH wot 5. do 8. januara 2023 na ameriskich technologiskich wikach CES w Las Vegasu. Z wjace hač 3 000 wustajerjemi ze 173 krajow je CES jedna z najwjetšich technologiskich wikow swěta.

Žarowanske chorhoje za bamža

Drježdźany. Štwórtk, na dnju pohrjeba emeritowaneho bamža Benedikta XVI., budźe Sakske knježerstwo na słužbnych twarjenjach w Drježdźanskej knježerstwowej štwórći ze žarowanskimi chorhojemi na njeho spominać. Němski teologa – z byrgarskim mjenom Joseph Ratzinger – běše loni silwester w Romje 95- lětny zemrěł.

Na Hašeka spominali

Lipnice. Na stote posmjertniny čěskeho spisowaćela Jaroslava Hašeka su wutoru w městačku Lipnice, hdźež bě wón kónc swojeho žiwjenja žiwy, z pietnym ćahom a kulturnym programom dopominali. Na podawk chcedźa tule w aprylu z woswjećenjom 140. róčnicy Hašekoweho narodźenja nawjazać. Najznačiše dźěło awtora, „Dobry wojak Šwejk“ z lěta 1921, ma w Čěskej kultowy status a bě do 60 rěčow přełožene.

Policija (03.01.23)

wutora, 03. januara 2023 spisane wot:

Prěni dźeń lěta so rozestajiłoj

Nowa Łuka. Wšo druhe hač dobre přeća do noweho lěta wuměništaj sej předwčerawšim popołdnju mužej w starobje 21 a 40 lět w Nowej Łuce w gmejnje Halštrowska Hola. Njeznateje přičiny dla so wonaj najprjedy werbalnje rozestajištaj, pozdźišo so tež ćělnje do so daštaj. Při tym bu młódši z njeju zranjeny, tak zo dyrbješe so lěkarsce zastarać dać. Nimo toho bu jeho awto trochu wobškodźene, jako 40lětny z wotmachom do prawych prědnich duri kopny.

Do policajskeho awta zrazył

wutora, 03. januara 2023 spisane wot:
Wjacore hodźiny bě dźensa rano w Běłej Wodźe Budyska dróha zawrjena. Tam chcyše wobsadka policajskeho awta běły Audi A6 kontrolować. Ale wodźer jězdźidła z pólskim čisłom stupi na płun a ćekny. Dalše policajske awto staji so krótko na to na železniskim mosće při Budyskej dróze prěki na puć a chcyše zadźěwać, zo Audi dale jědźe. Ćěkacy pak wotboka do policajskeho awta zrazy. Na to zajědźe wón ­nalěwo z jězdneje, prasny do milinoweho kašćika a skónčnje do murje domskeho. Jedna wosoba so při tym zrani. Ju dyrbjachu z helikopterom do chorownje dowjezć. Na zbožo policisća we wokomiku zražki w swojim awće njeběchu, hewak drje by wjace zranjenych było. Foto: Jens Kaczmarek

W přirodźe na baje słuchać

wutora, 03. januara 2023 spisane wot:

Dožiwjensku wučbnu šćežku mjez Hućinu a Stróžu ponowjeja

Stróža (UM/SN). W biosferowym rezerwaće Hornjołužiska hola a haty je tuchwilu hara twarskich mašinow słyšeć. „W zwisku z ponowjenjom přirodoweje dožiwjenskeje šćežki Hućinjanske haty wutwarimy tam tuchwilu pućiki“, rozłoži Susanne Bärisch, kotraž je w zarjadni­stwje rezerwata za kubłanje a turizm zamołwita. Šćežka je před wjace hač 20 ­lětami nastała. Předewšěm drjewjane elementy su mjeztym dodźeržane a dyrbja so wuměnić. Ale tež didaktisce pućik dźensnišemu časej hižo cyle njewotpowěduje. Wón je jara na bywši rybarski muzej w Hućinje wusměrjeny. Dom ­tysac hatow w Stróži tehdy ani hišće njewobsteješe. Nětko chcedźa šćežku z nowymi elementami wuhotować, tak zo budźe wopytowar přirodu ze wšitkimi zmysłami dožiwić móc. Mjez druhim maja nastać městna ze stopami domjaceje zwěriny. Na bronzowych blidach ­budźe wopytowar z rukami začuć móc, kak woda z hrjebjow swój puć do hatow namaka.

Hdyž zhibadła boleć započnu

wutora, 03. januara 2023 spisane wot:

„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.

Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk w nowej seriji znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je ­čitarjam trochu bliže rozłožował (7).

Wić njeje zhromadnje z diabetesom jenož jedna z najrozšěrjenišich chorosćow přeměny maćizny, ale tohorunja jedna z hłownych přičinow za bolosće w zhibadłach. W industrijnych krajach ćerpi něhdźe jedyn procent ludnosće pod wiću, w Němskej mamy samo přez milion schorjenych. Při tym su něhdźe dźewjećdźesat procentow potrjechenych mužojo. Estrogeny, hormony, kotrež so pola žony we wulkich a pola muža w mjeńšich mnóstwach produkuja, spěchuja wuměsowanje močoweje kisaliny. Tuta wić zawinuje.

Zakónča wustajeńcu

wutora, 03. januara 2023 spisane wot:

Budyšin. Wosebita wustajeńca „Wuměłstwo za zběranje a darowanje“ w Galeriji Budissin je hišće hač do pjatka, 6. januara, přistupna. Přehladka Budyskeho wuměłstwoweho towarstwa prezentuje na přikład fotografije, skulptury, mólby ­a asemblaže mjez druhim Iris Bran­kačkoweje, Isy Bryccyneje, Andreasa Henniga, Eberharda Petersa a Ingi A. ­Seidel. Galerija je wot wutory do soboty wot 14 do 18 hodź. wotewrjena.

ZSW pokročuje z rjadom

Budyšin. We wobłuku swojeho literarneho rjadu „tracTare“ wěnuje so Zwjazk serbskich wuměłcow pjatk, 6. januara, we 18 hodź. tekstam młodych awtorow z najnowšeho zešiwka „Paternoster 9“. Zešiwk je loni w LND wušoł. Prof. ­Dietrich Šołta poda z recensiju zawod do bjesadneho koła wo twórbach w Bu­dyskej Röhrscheidtowej bašće. Wšitcy ­zajimcy kaž tež awtorki a awtorojo su wutrobnje přeprošeni.

Proša wo podpěru

W SKC přidatna rumnosć nastała

wutora, 03. januara 2023 spisane wot:

Slepo (JoS/SN). Serbski kulturny centrum w Slepom (SKC) smědźeše so minjenej ­lěće nad skutkownej podpěru wjeselić, kotruž dóstachu z třoch spěchowanskich horncow. Kaž nawodnica Silwija Pano­šina zdźěli, jednaše so w jednym padźe wo spěchowanski projekt kulturneje załožby Swobodneho stata Sakskeje z programom „Kulturny kraj Sakska 2022“. Próstwu wo spěchowanske srědki zapodała je Slepjanska gmejna. Wužiwali su pjenjezy za najwšelakoriše zarjadowanja w běhu lěta.

Dźakowano załožbje „Doma w Slepom, Rownom a Mułkecach“ móžeše SKC klankodźiwadłowe jewišćo kupić, kotrež steji w dźěłarni. Tam móža dźěći same klankodźiwadło hrać, mjeztym zo sej jich starši woměrje wustajeńcu wobhladaja. Ručne klanki je Regina Herrmann z Wermsdorfa pola Drježdźan zhotowiła. Financowała je klanki Domowinska župa „Jakub Lorenc Zalěski“.

HSSL25

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025