Policija (04.10.19)

pjatk, 04. oktobera 2019 spisane wot:

Njewobydlenej domaj so paliłoj

Kamjenc. Na Połčničanskej dróze w Kamjencu je so wčera rano prózdny bydlenskim dom palił. Płomjenja rozpřestrěchu so na susodny, tohorunja njewobydleny dom. Wobornikam so na zbožo poradźi tomu zadźěwać, zo woheń na třeću, ale woby­dlenu chěžu přeskoči. Dokelž hrožeše so prěni dom sypnyć, dyrbješe jón Techniski pomocny skutk podeprěć. Hač jedna so wo zapalerstwo, policija nětko přepytuje.

Bywši šulerjo so zetkali

pjatk, 04. oktobera 2019 spisane wot:

14 wotchadnicow a wotchadnikow Serbskeje rozšěrjeneje wyšeje šule ­Mały Wjelkow wotmě njedawno w Budyskej Kehelerni rjadowniske zetkanje. Maturowali běchu před 55 lětami a swjećachu potajkim połkulojty jubilej. Wšitcy narodźichu so bjezposrědnje po Druhej swětowej wójnje w druhej ­połojcy lěta 1945 hač do nalěća 1946. Tak přisłušeja woni tej generaciji, kotraž je jako prěnja wot poroda hač do dźensnišeho w měrje žiwa. Mjez tehdyšimi maturantami bě spisowaćel a ­basnik Beno Budar. Wón swojich bywšich sobušulerjow překwapi a dari ­kóždemu eksemplar swojeje lěta 2016 w swójskim nakładźe wušłeje knihi „Jub die Geige 2“.

Zajimawe bě, kotre powołanja su bywši šulerjo, kotřiž su hižo dlěši čas w rentnarskej starobje, wukonjeli. ­Jedna bě w ćišćerni Nowa Doba ­chemigrafku nawuknyła a je tam wjele lět jako korektorka skutkowała, dalša jako baba wjele dźěćom na swět ­pomhała. Dwaj skutkowaštaj jako produkciskaj nawodaj, jedyn w ratarstwje, dalši w industriji. Za blidom sedźachu tež bywši inženjerojo, wučerki, přistajeni w zjawnym zarjadnistwje a dalši.

Na wjacorych městnach Hornjeje Łužicy steješe wčerawši 3. oktober w najšěršim zmysle słowa w znamjenju žnjow. Tak móžachu­ sej wopytowarjo na Jitkowskim Helmec statoku wobhladać, kotry skót su tam lětsa plahowali. Tule składnosć wuži mjez druhim Rjedźic swójba z Pančic-Kukowa (na wobrazu). Pola Rynčec w Jaseńcy je 35 swójbnych a znatych kisykał dźěłało. Za to předźěłachu něhdźe 300 kilogramow kałowych hłójčkow. A w Němskich Pazlicach dožiwi něšto stow ludźi najebać zdźěla pan­cate wjedro wułójenje rybow z tamnišeho wulkeho hata. Foto: Feliks Haza

Zachowuja we wsy rjanu tradiciju

pjatk, 04. oktobera 2019 spisane wot:

W Ptačecach domchowanku z kemšerkami w serbskej narodnej drasće swjećili

Ptačecy (UH/SN). Po dołhim a wospjet jara suchim lěću bilanca žnjow na polach runjewon optimalna njeje. Přiwšěm sej na mnohich městnach rjanu tradiciju domchowanki abo žnjowodźakneho swjedźenja zachowuja. Wšako sej tón dźeń wosebje wuwědomjeja, kak wotwisny čłowjek wot přirody je. Tomu bě minjenu njedźelu tež w Ptačecach w gmejnje Halštrowska Hola tak. Mnozy wobydlerjo tam wulku wažnosć na to kładu serbske nałožki hajić, a angažowane domizniske towarstwo swjatočnu Božu słužbu dokładnje přihotuje.

Ptačečanska cyrkej bě z wjele sobupřinjesenymi płodami wupyšena. Wosebje spodobny napohlad pak skićachu kemšerki w serbskej narodnej drasće. Tejle serbskej tradiciji so tež nowozapokazany farar dr. Stefan Reichelt wutrobnje zwjazany čuje. Wšako wón na te wašnje dźěl łužiskeho regiona zeznawa, kaž sam rjekny. Mjeztym zo běchu starše žony Wojerowsku cyrkwinsku drastu zhotowane, pokazachu so młodostne we wšědnej drasće, dźěći pak w šulskej.

Krótkopowěsće (04.10.19)

pjatk, 04. oktobera 2019 spisane wot:

Eyckec nowy album wudała

New York. „Elegies for theremin & voice“ rěka nowy, nětko wušły album Caroliny Eyckec. Zynkonošak wopřijima swójske kompozicije tereministki, kotrež je wona w běhu dweju lět w New Yorku nahrawała. Hač do kónca nowembra předstaji serbska wirtuozka twórbu, kotraž je tež jako winylowa LP na předań, z wobšěrnej turneju po Americe a Europje.

Pjenjezy za robotery

Drježdźany. 1,8 milionow eurow přewostaja sakske strowotniske ministerstwo za projekt „Care4All“. Z nim pruwuja zasadźenje roboterowych systemow w hladanju a terapiji na demencu schorjenych testuje. Srědki pochadźeja z Europskeho fondsa za regionalne wuwiće. Zaměr projekta je, roboterowe systemy trajnje w hladarnjach předewzaća Cultus gGmbH Drježdźany a w neurologiskej klinice Drježdźanskeho uniwersitneho klinikuma zasadźić.

Trenarja pušćili

Helmec statok přeproša

srjeda, 02. oktobera 2019 spisane wot:

Jitk. Na dworowy swjedźeń přeproša Helmec ratarski statok w Jitku jutře, štwórtk, wot 10 hodź. Předewšěm swójby z dźěćimi móža so tam cyły dźeń zabawjeć. Přihotowane maja jěchansku prezentaciju, burske wiki a tójšto atrakcijow kołowokoło statoka. Z typiskimi ratarskimi wudźěłkami budźe tohorunja wo ćělne derjeměće wopytowarjow postarane. Njedźelu, 6. oktobra, změje tež Ladušec ratarski statok w Chrjebi dźeń wote­- wrjenych duri.

Zwěrjenc wotuća

Wojerecy. Na wosebite wašnje móža zajimcy jutře, štwórtk, wot 8 hodź. za kulisy Wojerowskeho zwěrjenca pohladać. Pod hesłom „Zwěrjenc wotuća“ powjedu hosći po šěsć hektarow wulkim arealu a jim pokazaja, kak so zwěrjata picuja a kotre dźěła maja so rano wobstarać. Wot 10 hodź. demonstruje sokolnik Hans-Peter Schaaf zadźerženje worjołow, sowow a sokołow. Wosebita atrakcija budźe mórski worjoł, kotrehož křidle stej hač do 2,30 metrow rozpjatej. Zastup płaći wosom eurow, potuńšene pjeć.

Zajutřišim do Libereca

Policija (02.10.19)

srjeda, 02. oktobera 2019 spisane wot:

Medikamenty kradnyli

Wjazońca. Z farmaceutiskim přede­wzaćom we Wjazońcy su sej njeznaći w nocy na póndźelu chětro njewšědny cil za swój njeskutk wupytali. Na Hłownej dróze zadobychu so paduši do rum­nosćow firmy a wočinichu w nim pjenježny kamor. Z njeho wzachu wjetšu sumu pjenjez. Nimo toho zebrachu naj­wšelakoriše medikamenty w cyłkownej hódnoće něhdźe 3 200 eurow. Dale na­činichu pakostnicy něhdźe 1 000 eurow wěcneje škody. Zastojnicy kriminalneje policije su slědy zawěsćili a pytaja nětko za skućićelemi.

Twarnišćo sej wobhladali

srjeda, 02. oktobera 2019 spisane wot:

Pančicy-Kukow (SN/MWj). Twarjenje zarjadniskeho zwjazka Při Klóšterskej wodźe w Pančicach-Kukowje je hižo dlěši čas twarnišćo. Wulki dźěl delnjeho poschoda tuchwilu přetwarjeja. Wonkownje napadnje, zo je rampa nimale dospołnje wotstronjena a zo je so třěška nad njej zminyła. Nutřka je so hišće tójšto wjace změniło. Wo tym přeswědčichu so wčera čłonojo zhromadźizny zarjadniskeho zwjazka. Woni schadźowachu so prěni raz w nowej zestawje, kotruž běchu komunalne wólby w meji wunjesli.

Zhromadny projekt zakónčeny

srjeda, 02. oktobera 2019 spisane wot:

Po křižowanišću před Radworskim kěrchowom zaso awta jězdźa

Radwor (CS/SN). W přitomnosći něhdźe 50 wobydlerjow a po wjace hač jednym lěće twarskeho časa su wčera popołdnju křižowanišćo před Radworskim kěrchowom zjawnosći přepodali. Bě to zhromadny projekt krajneho zarjada za dróhotwar a wobchad (LASuV), Budyskeho wokrjesa, gmejny, ENSO a zamołwitych za wodu a wopłóčki. Kaž wčera wuzběhnychu, dyrbješe twarska firma jenož jenički tydźeń přestawki zapołožić a je zdźěla w dwěmaj změnomaj dźěłała.

Statny sekretar Steffan Brangs (SPD), krajny rada Michael Harig, wjesnjanosta Wincenc Baberška (wobaj CDU) kaž tež Doris Drescher wot LASuV chwalachu sej sćerpliwosć wobydlerjow, kotřiž běchu swoje wjetše a mjeńše starosće z twarskej firmu njeběrokratisce rozrisali. Baberška zhladowaše hižo na dalše twarnišća. Tak měła statna dróha S 197 do Łahowa nowu asfaltowu worštu dóstać. A w Radworju dyrbjeli wotrězk wot šule hač k nawsy tohorunja ponowić. Nimo toho so wón wjeseleše, zo je za klětu wutwar hłowneho puća w Měrkowje planowany.

Lěkarsku praksu přepodała

srjeda, 02. oktobera 2019 spisane wot:
Serbska zubna lěkarka Jadwiga Lorencowa (nalěwo) je swoju lěkarsku praksu na Budyskej Mättigowej wčera symbolisce swojej naslědnicy přepodała. Po 40 lětach zubnolěkarskeho­ skutkowanja so wona rozžohnuje. Nowa lěkarka budźe Jessica Schönlein, kotraž so nětko do powołanskeje samostatnosće zwaži. Młoda žona bě lěta 2008 swój studij w Tübingenje zakónčiła a dźěłaše spočatnje jako asistentna a pozdźišo jako přistajena zubna lěkarka w Budyšinje a wokolinje. Jeje žiwjenski puć přewodźeja mandźelski a dwě dźěsći. Foto: SN/Maćij Bulank

Serbska debata

nowostki LND