Dwójny jubilej pod dubom
Židźino (ans/SN). 30. raz přeprošuje Židźinski chór jutře, pjatk, w 19 hodź. na wječorne spěwanje pod měrowym dubom. Składnostnje jubileja su woblubowane zarjadowanje wot tradicionalneje srjedy na pjatk přepołožili. Tak móža wopytowarjo tež po koncerće hromadźe ze spěwarkami a spěwarjemi rjany wječor dožiwić. Hižo 20. jubilej wječorneho spěwanja běchu na pjatk přepołožili, štož bě wulki wuspěch, kaž so Weronika Boswankowa z předsydstwa chóra dopomina. Lětsa su so tuž znowa za tule wariantu rozsudźili. Klětu wotměje so tónle wječor zaso srjedu.
Jutře pak so w Židźinom jenož wječorne spěwanje 30. raz njewotměje. Tež chór zhladuje na 30lětne wobstaće. Załožili běchu jón 1986 pod kmótřistwom Domowiny. Z nawodnicu Kerstin Liederowej chce 30 čłonow chóra předewšěm serbske pěsnje zanošować. „Smy sej nadawk stajili serbsku rěč w regionje zachować“, praji Weronika Boswankowa. Tohodla bě minjene lěta stajnje wjeršk, hdyž bě tam serbski chór z hosćom, kaž Radworska Meja abo mužojo chóra Delany. Tež Čornochołmčanski měšany spěwny cyłk bě časćišo ze serbskimi přinoškami zastupjeny.
Wulki postrow wubrankomaj
Pěstowarske a hortowe dźěći swoje zamóžnosće pokazali
Hórki (AN/SN). Wčerawša njedźela běše posyta z najwšelakorišimi wjerškami: Běchu to zazběh koparskeje europeady w Južnym Tirolu, wuměłstwowy bus, klóšterski a swójbny swjedźeń w Pančicach-Kukowje a w Hórkach 11. swójbny swjedźeń Serbskeho šulskeho towarstwa při sportnišću pódla Młynkec hosćenca. Dźeń zahaji so z nyšporom w třoch, kotryž swjećeše Chróšćanski farar Měrćin Deleńk z 350 dźěćimi, staršimi a dalšimi zajimcami. Na to přeprosy předsydka SŠT Ludmila Budarjowa do swjedźenskeho stana, hdźež čakaše na wopytowarjow nimo słódneho tykanca a kofeja program pěstowarskich a hortowych dźěći zarjadnišćow w nošerstwje towarstwa. Wosebje witaše Budarjowa tež dźěći a staršich z Němcow. Chowancy tamnišeje pěstowarnje předstajichu hnydom jako prěni mału serbskorěčnu hru, w kotrejž měješe nopawa narodniny. Kóždy z jeje přećelow ju wopyta a měješe za nju mały darik. Kaž by ju myška wusłyšała, přinjese jej jako dar solotej, kotruž bě sej tak jara přała. A to ju wulce zwjeseli.
Wulki kulturny potencial
Jubilejny koncert ZSST: wotbłyšć žiwjenskeje wole Serbow
Wothłós na jubilejny koncert Zwjazka serbskich spěwarskich towarstwow (ZSST) běše přewažnje pozitiwny. Koncepcionelnje bě jón předsyda Pětr Cyž dlěši čas přihotował a je po tradiciji tež hłowny dirigat přewzał. Tak wotpowědowaše derje zestajany program w dalokej měrje zamóžnosćam najwšelakorišich chórowu hudźbu Serbow pěstowacych cyłkow wobeju Łužicow, kotrež stejachu z něhdźe 200 spěwarkami a spěwarjemi na podesće w Choćebuskej cyrkwi swj. Mikławša a na jewišću Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła w Budyšinje.
Z hordosću so znowa zwěsći, zo wotkry sej naš mały lud w zašłosći poměrnje wulki kulturny potencial, kotryž so hač do dźensnišeho tohorunja w hudźbnym žiwjenju jewi. Wobkedźbowane buchu při zestajenju programa wšelake wuwićowe doby wot spočatka chóroweho hibanja tež w Serbach a z tym zwjazane interpretowanje w najwšelakorišich stilach – wot Korle Awgusta Kocora přez Bjarnata Krawca a jeju rowjenkow hač k powójnskim a dźensnišim komponistam.
Zwjazk přisporja zhromadnosć
Zwjazk serbskich spěwarskich towarstwow (ZSST) bu před 25 lětami znowa załoženy. Spočatk junija wuhotowa w Choćebuzu a Budyšinje jubilejnej koncertaj z dźesać chórami z cyłeje Łužicy. Chrysta Meškankowa je so z městopředsydku ZSST za Hornju Łužicu Leńku Thomasowej rozmołwjała.
Su spěwarjo a spěwarki na koncerće wobdźělenych dźesać chórow tež wšitcy čłonojo ZSST?
L. Thomasowa: Wokomiknje přisłuša jemu 17 chórow z něhdźe 500 čłonami. Po towaršnostnym přewróće sej w serbskich spěwnych cyłkach wuwědomichmy, zo mamy zaso na swójsku tradiciju zwjazka nawjazać, kotraž bu wot nacionalsocialistow ze zakazom přetorhnjena.
Kak je so tale ideja dale wuwiła?
L. Thomasowa: W lěće 1991 dóńdźe k znowazałoženju ZSST, a Achim Brankačk sta so z jeho předsydu. Po tym bě to Jan Knebel a wot lěta 2005 nawjeduje Pětr Cyž zwjazk spěwarskich towarstwow.
Što sće hladajo na prěnjotne předewzaća docpěli?
Wuměnk njerěka wotpočink
Hačkuli je so agilna wučerka za hudźbu na Choćebuskim konserwatoriju a nawo- dnica chóra Łužyca Lubina Žurec-Pukačowa njedawno na wuměnk podała, njewoznamjenja to za nju wotpočink. Narodźiwši so 1953 serbskej swójbje w Bukecach a wuchodźiwši tamnišu šulu dźěše wona do Małeho Wjelkowa na Serbsku rozšěrjenu wyšu šulu. Po abiturje studowaše we Weimarje hudźbnu pedagogiku ze směrom wiolina.
Swoje prěnje přistajenje dósta na Wo- krjesnej hudźbnej šuli w Budyšinje. Po 13 lětach w Zhorjelcu přesydli so 1990 do Choćebuza. Tu zwjaza swoje powołanske dźěło doskónčnje z narodnym. Na tamnišim konserwatoriju zdoby sej wučerski kolegij kaž tež šulerjow za wuhotowanje rozhłosowych koncertow sćelaka RBB z hudźbu Serbow. Tak wona přez lěta zmóžni, zo nimaja tele koncerty jenož serbski podźěl, ale zo hudźa a zanošuja šulerjo a samo wučerjo na tychle koncertach serbske spěwy a zo hraja na najwšelakorišich instrumentach tež twórby serbskich komponistow.
Na festiwalu dujerskeje hudźby
Chrósćicy (PŠ/SN). Dujerska kapała Chróšćanskich muzikantow je so minjeny kónc tydźenja na najwjetšim festiwalu dujerske hudźby w Kolínje wobdźěliła. Runje w Kolínje je so před 168 lětami narodźił wulki komponist František Kmoch. Jeho najznaćiši spěw „Kolíne, Kolíne“ je tež mjez Serbami znaty a woblubowany. Z Františekom Kmochom je zwjazane tež hibanje Sokoła. Festiwal je tutomu komponistej wěnowany a mjenuje so „Kmochův Kolín“.
Na festiwalu wobdźělichu so nimo Chrósčanskich hercow dalše kapały z cyłeho swěta, mjez druhim ze Słowakskeje, Šwicarskeje a Italskeje. Čestny hósć festiwala bě znaty kapałnik a hudźbnik Vlado Kumpán.
Domiznowědu a stawizny zwjazał
Něhdźe sto ludźi bě so zawčerawšim popołdnju na přeprošenje Towarstwa Cyrila a Metoda (TCM) k nyšporu při milenijowym pomniku pola Stróžišća podało. Ze wšěch katolskich serbskich wosadow běchu ludźo přišli.
Stróžišćo (aha/SN). Hačrunjež wotwidźeć było, zo móhło so bórze dešćować, su so wjacori samo z kolesom k pomnikej podali. Městopředsyda TCM, Kulowski farar Gabriš Nawka, pohnuwaše k rozmyslowanju, jako rěčeše wo zakładach a hódnotach žiwjenja, poćahujo to tež na wobstaće oserbskeho luda. Na to běchu tež próstwy wusměrjene, přednjesene wot Moniki Kraloweje. Hłuboko sahacy bě zmysł přednjesenych modlitwow, „zo měli politikarjo napjatosće mjez ludami wottwarić a zo by dóšło k sprawnemu rozrisanju konfliktow, kotrež dźěla barbnych a běłych, chudych a bohatych“.
Muzeje wažne za serbstwo
Drjowk (ML/SN). „Muzeje maja nastupajo serbstwo wulku zamołwitosć, zo pokazuja na jeho eksistencu, bohatosć rěče a kultury w regionje kaž tež na serbske korjenje.“ Regionalna rěčnica Domowiny Delnjeje Łužicy a čłonka Rady za serbske naležnosće kraja Braniborska, Uta Hentšelowa, wuzběhny tole wčera popołdnju w Drjowku w swojim přednošku před čłonami sekcije ludowěda a muzejownistwo Maćicy Serbskeje kaž tež před zastupnikami łužiskich muzejow a domizniskich stwow. Wona porěča wo prócowanju rady wo přizamknjenje komunow serbskemu sydlenskemu rumej. Rozłoži, z kotrymi argumentami su za to wabili a čehodla někotři tutu próstwu zaćisnychu. Čłonojo serbskeje rady, Domowina a Uta Hentšelowa wosobinsce su dokładnu argumentaciju za próstwu wo přiwzaće za kóždu komunu zestajeli a zapósłancam cyłkownje na 50 zeńdźenjach přednjesli. 38 tajkich próstwow su serbka přirada a parlamenty krajej zapodali.
Kreatiwna dźěłarnička w Rěčicach
Spušćomna a sprawna
Wona je sej swěrna wostała: Jeli so socialnopolitisce abo narodnostnopolitisce něšto hiba, so Rejza Šołćina sobu zarjaduje, dalokož jej to mocy dowoleja. Tež na njedawnym zarjadowanju zwjazkoweho zjednoćenstwa etniske mjeńšiny pola strony Lěwicy ze zastupjerjemi iniciatiwneje skupiny Serbski sejm je so wuměnkarka nastupajo Domowinu a samostatny serbski parlament wuprajiła. Jutře, 11. junija, swjeći Rejza Šołćina w Budyšinje pjećawosomdźesaćiny.
Rejza Šołćina je jedne z pjeć dźěći Šěrakec swójby ze Zejic a chodźeše w Chrósćicach do šule. W młodych lětach bu 1951 wjesnjanostka w Zejicach, po tym w Pančicach. Spóznawši jeje spušćomnosć a sprawnosć jej ludźo radźachu stać so ze sudnicu. Nowemu wužadanju wotewrjena započa wona 1953 prawnistwo na zarjadniskej akademiji w Babelsbergu studować. Dwě lěće pozdźišo wotzamkny studij na Humboldtowej uniwersiće a bu prěnja serbska sudnica we Łužicy. Hač do lěta 1990 sudźeše w Budyšinje. Njepostupowaše pak ženje bjez hnady a čłowjeskeho rozuma.
