W lěće 1971 bě Alojs Langa poboku tehdyšeho dirigenta Alfonsa Hrjehorja Serbski muski chór Delany załožił. A wot toho časa je hač na mału přestawku chór hač do lěta 2009 organizatorisce nawjedował. Předewšěm starobnych přičin dla je wón po 48 lětach sobudźěło w předsydstwje chóra nětko złožił.
Čiłe skutkowanje w skupinach
Miłoćicy (SN/MaU). Na wšě 150 poskićerjow rostlin a wopytowarjow, Serbow a Němcow, poda so na lětušim mejskim swjatku do Miłočanskeje skały ke Krabatowemu kamjenjej. Jich zaměr běše zhonić, kak z pomocu permakultury dobre wunoški při plahowanju w swójskej zahrodźe docpěješ. Thomas Noack, fachowc na tym polu, kiž bě zhromadnje z dalšimi čłonami wuměłstwoweho a kulturneho towarstwa Kamjenjak poskitk přihotował, wjedźeše skupiny ludźi po skale, hdźež rozłoži jim wysoke hrjadki, kotrež běchu mjez druhim čłonojo Kamjenjaka na ležownosći sobu wutworili kaž tež hórsku hrjadku, zelowu hórku, hatny biotop a nastawacu lěsnu zahrodu. Wosebity zajim zbudźi nadměru wulki kotoł, kotryž słuži produkciji tak mjenowaneje terra preta, pódy, kotraž nastawa mjez druhim ze wšitkich wot čłowjeka zawostajenych biologiskich wotpadkow.
Nowych młodych čłonow zdobyć, to wostanje za spěchowanske towarstwo Zetkawanišćo Dom Zejlerja a Smolerja Łaz najnuzniši nadawk. „Za to chcemy so zhromadnje napinać“, podšmórny předsyda Reinhardt Schneider minjeny pjatk na hłownej zhromadźiznje cyłka.
Łaz (AK/SN). Čłonojo towarstwa chcedźa ludźi zaměrnje narěčeć a z mnohostronskimi zarjadowanjemi zajim budźić. Trjebaja rjemjeslnisce wušiknych muži a horliwcow za kulturne a domizniske stawizny jako sobuskutkowacych. Jako dalši wažny cil wobhladuja zhromadne dźěło z Łazowskej wyšej šulu. Móža sej předstajić, zo kubłanišćo swoje cyłodnjowske poskitki we wobłuku ekspozicije w Domje Zejlerja a Smolerja prezentuja.
Kaž Reinhardt Schneider w rozprawje wuzběhny, běchu lońše zarjadowanja a wustajeńcy powšitkownje jara derje wopytane. Dźeń a woblubowaniše su stajne přehladki w domje a wučbna šćežka „Žiwjenske stacije Handrija Zejlerja“. „Naš dom ma duchownokulturne srjedźišćo gmejny być. Předewšěm ma tež serbsko-němske kulturne tradicije pěstować a je we wědomju wobydlerjow zakótwić“, předsyda rozłoži.
Čorny Chołmc (SN/JaW). Čłonojo přirady za serbske naležnosće města Wojerecy su wčera w Čornochołmčanskim Krabatowym młynje ze zastupnikami serbskich gremijow a institucijow wo dalewuwiwanju a zesylnjenje serbskosće we Wojerowskej kónčinje wuradźowali. Kaž zdźěli předsyda Wojerowskeje serbskeje přirady Dirk Nasdala, běchu nimo předsydy Domowiny Dawida Statnika a Wojerowskeho župana Marcela Braumana tež předsydka rady Załožby za serbski lud Susann Šenkec, nawodnica Rěčneho centruma WITAJ dr. Beata Brězanowa kaž tež jednaćel Krabatoweho młyna Tobias Čižik přitomni.
Wojerecy (SN/JaW). Domowinska župa „Handrij Zejler“ ma nowy rěčny rum. Wčera zetka so we Wojerowskim wobydlerskim domje na Piwarskej hasy 1 – tam bu 1912 Domowina dozałožena – sydom młodostnych, zo bychu „Klub młodych serbskich swobodnych myslerjow“ załožili. Přeprosył bě župan Marcel Brauman. Klub mjenowaše wón rěčny rum, „w kotrymž ma kóždy šansu serbšćinu słyšeć a nałožować. Spytajmy to njemóžne, budźmy kreatiwni“, wón namołwješe.
Budyšin (ML/SN). Klětu budźe tomu 75 lět, zo bu při ćežkich wojowanjach kónc Druheje swětoweje wójny serbska wjes Koslow zničena. Wjesne towarstwo „K žorawjej“ planuje z wopomnišćom na historiski podawk dopominać. Pomnikowy wuběrk Maćicy Serbskeje zaběraše so zańdźenu wutoru z tutym a dalšimi projektami, za kotrychž zwoprawdźenje wočakuja iniciatorojo spěchowanje Załožby za serbski lud. Jeje sobudźěłaćer John Petrik, kiž wuradźowanje wuběrka nawjedowaše, rozłoži planowane předewzaće „Nadźija bolacu wutrobu hoji“.
Dwaj stołpaj, postawa žorawja mjez nimaj a informaciskej tafli maja na wony surowy podawk z apryla 1945 skedźbnjeć. Třinaće lipowych łopješkow ma na třinaće młodych muži z Koslowa dopominać, kotřiž njeběchu so z Druheje swětoweje wójny wróćili. Dale matej so na stołpje jewić mjenje nućeneju dźěłaćerjow, kotrajž staj we wsy zahinyłoj. Na zničenje wsy chcedźa tohorunja pokazać. Čłonojo pomnikoweho wuběrka zwuraznichu, zo měło so na „Akciju Koslow“ serbskich młodźinskich brigadow za dobrowólnu pomoc při zrumowanju rozpadankow wsy sylnišo pokazać.
Chrósćicy (CRM/SN). Wuska zwjazanosć Čechow a Serbow traje hižo lětstotki, njebě pak stajnje jenak intensiwna. Wo tym přednošowaše wčera w Chróšćanskej putniskej hospodźe předsyda Praskeho Towarstwa přećelow Serbow (Společnost přátel Lužice) Lukáš Novosad.
„Wot wšěch słowjanskich ludow su Serbja čěskemu ludej najbliši“, přednošowar potwjerdźi. Jako prěnju wažnu lětoličbu nowšeje doby mjenowaše wón 1635. Po dojednanjach Praskeho měra wobchowachu Łužičenjo prawo, swojich katolskich studentow w tamnišich klóšterskich šulach kubłać dać. Wot lěta 1726 do 1922 je Serbski seminar blisko Karloweho mosta tomu zaměrej słužił. Serbske pismowstwo Češa tohorunja spěchowachu. A wuměłcy kaž Maćij Wjacław Jakula su w Praze sławy nabyli.
Ralbicy (SN/bn). Bołmončku wobrubi chór Lilija Božu mšu w Ralbicach tradicionalnje z pasionom synoptiskich ewangelijow. „To słuša k prěnjotnym nadawkam našeho ćělesa“, podšmórnje wuměłstwowa nawodnica Bernadet Šołćina. „Dotal smy pak stajnje samsne twórby předstajili. Ideja bě, hač nochcyli raz něšto noweho wuspytać. Tak sym so rozsudźiła, po mjeztym pjeć lětach na čole chóra sama nowu kompoziciju spisać. Jako tekstowa předłoha słuži w porjedźe lětsa předpisany ewangelij po Lukašu.“
Budyšin (SN/at). Iniciatiwy župy „Jan Arnošt Smoler“ za 19. hłownu zhromadźiznu Domowiny su rozdźělny wothłós žnjeli. To zwěsćichu čłonojo župneho předsydstwa na srjedownym posedźenju w Budyšinje. Za zwjeselace předsydstwo ma, zo bu župne žadanje za ewaluaciju wučby serbšćiny w Hornjej Łužicy do dźěłowych směrnicow narodneje organizacije přiwzate. Runje tak sćěhowachu delegaća w Chrósćicach wot Jurja Łušćanskeho přednjeseny namjet, zo so Domowina na požadanju Žitawy za europsku kulturnu stolicu lěta 2025 wobdźěli. Proces wužiwanja Serbskeho domu jako kulturno-politiske srjedźišćo Serbow chce župa dale aktiwnje přewodźeć. Wšako běchu delegaća jeje wotpowědny nastork jenož na wědomje brali.
Socialnaj dźěłaćerjej Rěčneho centruma WITAJ Edit Šurowa a Lorenc Jankowsky staj župne předsydstwo wo swojim skutkowanju na Radworskej wyšej šuli „Dr. Marja Grólmusec“ resp. jako zamołwity za swójbne kubłanje informowałoj. W rozmołwje stej sej wobě stronje mysle wuměnjałoj, kak móhli přichodnje hromadźe dźěłać a so mjez sobu podpěrać.