Krótkopowěsće (22.01.18)

póndźela, 22. januara 2018 spisane wot:

Serbski dźeń w Lěšćach

Podstupim/Drježdźany. 13. serbski dźeń frakcijow Lěwicy w sejmomaj Braniborskeje a Sakskeje budźe 1. měrca w Lěšćach, město Grodk. Hromadźe ze zajimcami chcedźa zapósłancy pod hesłom „Kubłanje – rěč je přichod“ mjez druhim temy zhromadna zamołwitosć kraja a komunow za „Witaj“, trěbne wobłukowe wuměnjenja za serbsku a bilingualnu wučbu na šulach a wuměnjenja za wukubłanje wučerjow rozjimać.

Znowa mjenje mortwych na dróze

Wiesbaden. Dźeń a mjenje ludźi žiwjenje w nadróžnym wobchadźe přisadźa. Wot januara hač do nowembra 2017 je Zwjazkowy statistiski zarjad tam 2 942 mortwych zličił. To bě 48 mjenje hač w samsnej dobje 2016, kaž zarjad dźensa we Wiesbadenje rozprawja. Trochuja, zo móhła Němska loni z 3 170 znowa mjenje wobchadnych mortwych docpěć.

Pytaja nóclěhi za wobdźělnikow

Policija (19.01.18)

pjatk, 19. januara 2018 spisane wot:

Plantažu drogow namakali

Zhorjelc. Profesionelnje wjedźenu plantažu drogow je policija pola Zhorjelca wuslědźiła. Je to najwjetša tajka plantaža, kotruž su minjene lěta w Zhorjelskim a Budyskim wokrjesu zwěsćili. W pincy bywšeho běrowoweho kompleksa plahowaše 65lětny muž něhdźe 420 konopjowych rostlin. W dalšich rumnosćach wuhladachu sušene łopjena, kanistry z chemikalijemi a techniske nastroje k wjedźenju plantaže. Wšo dohromady maja namakane rostliny a drogi hódnotu wjace hač 10 000 eurow.

„Dołhož móžno dale činju“

pjatk, 19. januara 2018 spisane wot:

Wupožčowarnja kostimow Křesćana Bulanka wobsteji 30 lět

Wojerecy (SN/MWj). Lubowarjo pjateho počasa su nětko zaso wosrjedź norskeho časa a něchtóžkuli so praša, w kotrym kostimje drje tónraz póńdźe. Štó móhł potom w dwurěčnych łužiskich kónčinach lěpje pomhać hač Křesćan Bulank we Wojerecach. Ze swojej wupožčowarnju kostimow w starym měsće swjeći wón nětko 30lětny jubilej.

„Nochcu to scyła prawje wěrić. Je hižo telko lět zašło, zo sym tule z dobrymi sto kostimami započał“, 72lětny tróšku zdychnje, jako jeho zawčerawšim wopytachmy. Strowota jemu mjeztym kusk klubu čini, nutřkownje pak so rodźeny Wotrowčan za póstnicy hori kaž prěni dźeń. Z nimi takrjec natyknyła bě jeho mandźelska Monika kónc 60tych lět. Pozdźišo je Křesćan Bulank w Kulowje samo pjeć razow póstnisku narěč dźeržał. W běhu lět zrodźi wón mysličku, wutworić kostimowu wupožčowarnju, za čož přewostaji jemu město Wojerecy dodźeržany dom w starym měsće. Prěni čas ludźo w dołhich rynkach čakachu, zo móhli sej pola njeho kostim wupožčić. Hač na něhdźe 1 500 kostimow je Bulankec fundus rozrostł.

Nora z ćěłom a dušu

pjatk, 19. januara 2018 spisane wot:
Tež hdyž – kaž ja – žana póstniska nora njejsy, móžeš so wot Wojerowčana Křesćana Bulanka w jeho wupožčowarni kostimow spěšnje natyknyć dać. Kak zahoriće wón wo swojich kostimach powěda, kak so na wosebitych ludźi a na swójske dožiwjenja w zwisku z póstnicami dopomina, swědči wo tym, zo je Wojerowčan zawěrno nora z ćěłom a dušu. Znaju Křesćana Bulanka hižo tójšto lět, wjacore razy sym jeho za Serbske Nowiny wopytał a stajnje wón mi něšto noweho powědaše a pokazowaše. Zawčerawšim pak klinčeše z jeho słowow tež trochu njewěstosće, kak dołho drje jeho wupožčowarnja hišće wobsteji. Z 72 lětami dźě hižo najmłódši njeje, a dźěsći­ jeho žiwjenski skutk dale wjesć nochcetej resp. njemóžetej. Na kóždy pad by škoda było, by-li so Bulankec wupožčowarnja kostimow rjaneho dnja prosće zhubiła. To by wjele norow wobžarowało, a nic jenož ći. Marian Wjeńka

Krótkopowěsće (19.01.18)

pjatk, 19. januara 2018 spisane wot:

Podpěruje Minority SafePack

Baršć. Krajny rada wokrjesa Sprjewja-Nysa Harald Altekrüger (CDU) podpěruje wobydlersku iniciatiwu FUEN Minority SafePack a je ju podpisał, zdźěli dźensa tamniši wokrjesny zarjad. Zdobom so Altekrüger za zakótwjenje mjeńšinowych prawow na europskej runinje wupraja a namołwja wobydlerjow regiona iniciatiwu tohorunja podpisać.

Princowski por wuzwoleny

Kulow. Helena Kreuzec a Pitt Rohark staj lětuši Kulowski dźěćacy princowski por. Wčera su jeju a dalšich słužownikow na ceremoniji w tamnišej pěstowarni CSB do zastojnstwa wuzwolili. Wólby přewjedźechu tam mjeztym 22. króć. Dźěćacy princowski por wobdźěli so na wjacorych terminach aktualneje póstniskeje sezony. Wjeršk za Helenu a Pitta budźe róžowopóndźelny ćah.

Mjeno hišće njejasne

Na dobro rostlin, zwěriny a ludźi

štwórtk, 18. januara 2018 spisane wot:

Miłoćicy (AK/SN). Přirodne, socialne a kulturne zajimy runohódnje wobkedźbować chce Njebjelčanska gmejna podłu Jaworskeje rěčki. W lěće 2014 wuwity ekologisko-wuměłski projekt „Njebjesa“ ma so tam po směrnicach permakultury zaměrnje dale wjesć, rozłoži geologa Thomas Noack na zašłym posedźenju Njebjelčanskeje gmejnskeje rady. Dotal nastachu hižo městno za chodojtypalenje, łuka z 55 sadowcami a biotop z kerkami a štomami. Přichodnje chcedźa baćonjace hnězdo nastajić. Dale planuja pjeć hektarow ratarskeje přestrjenje, kotraž ma po terasach nastać. Tak móže ju młody Chróšćanski ekoratar Ignac Wjesela z mašinami wobdźěłać, praji Thomas Noack. Skłoniny z kerkami a što­mami maja jednotliwe terasy wotdźěleć. Zaměr je komercielne permakulturne wobhospodarjenje.

Za dźědow, wowki a wnučki

štwórtk, 18. januara 2018 spisane wot:
Smochćicy. Dny za dźědow, wowki a wnučki­ přewjedźe Smochčanski Dom biskopa Bena druhi tydźeń zymskich prózdnin wot 19. do 23. februara. Pod hesłom „Boža pisana stwórba“ steja wulěty, zhromadne hry a wjele chwile za sebje na programje. Tydźeń započnje so póndźelu popołdnju z kofejom a skónči so pjatk z wobjedom. Dalše informacije pod telefonowym čisłom 035935/220

Policija (18.01.18)

štwórtk, 18. januara 2018 spisane wot:

Wobšudnicy zaso po puću

Kinspork/Wojerecy. Policija warnuje před wobšudnikami, kotřiž běchu minjene dny wokoło Wojerec a Kinsporka po puću. Tak zaklinkaštej w Kinsporku žonje při bydlenju 77lětneho a prošeštej, pola njeho směć na nuznik hić. Rentnar jej do bydlenja pušći. Jedna ze žonow zapleće muža do rozmołwy, mjeztym zo tamna za jeho móšnju pytaše. Z njeje wza sej třicyfrowu sumu pjenjez, a na to so žonje wotsalištej. Padustwo muž hakle pozdźišo pytny. Podobnje zeńdźe so 90lětnej we Wojerecach. Po tym zo bě wona durje wočiniła, při kotrychž něchtó zaklinka, ju njeznatej žonje k zemi storčištej. Z lěharnje pokradnyštej wonej na to debjenki w hódnoće něhdźe tysac eurow. Policija w tym zwisku warnuje cuzych do bydlenja pušćić. Wudawana nuzowa situacija je woblubowany srědk, předewšěm staršich ludźi wobšudźić.

Přihotuja nowu jamu

štwórtk, 18. januara 2018 spisane wot:

Kamjenjanski kaolinowy zawod přichodne lěta před wulkimi nadawkami

Kamjenej/Rakecy (JK/SN). Po tym zo běchu plany, nowu kaolinowu jamu pola Róžanta wutworić, zwrěšćili, je so zawod w Kamjenej pola Rakec wo dalše móžne městnosće prócował. Jedna z najwjetšimi wuhladami na dołho dosahace składy je płonina zapadnje zwjazkoweje dróhi B 96 napřećo tuchwilnej jamje. Na něhdźe 100 hektarow wulkej płoninje su loni hižo 80 točenjow přewjedli a zwěsćili, zo je kwalita kaolina na tej městnosći přewšo dobra, zo ju tam w dosahacym mnóstwje maja a zo by zawodej zawěsćiła dołhodobne wudobywanje. To je po słowach nawody Helmuta Struchtrupa tež trjeba, po tym zo su w minjenymaj lětomaj ćeže­ měli kaolin wotbyć. Wosebje papjerowa industrija, za kotruž je wjele do­breho kaolina trěbne, je stagněrowała. Powšitkowne wožiwjenje hospodarstwa w Europje pak je tomu dopomhało, zo je kaolin zaso požadany. Kaolinowni je so nimo toho poradźiło, zdobyć nowych kupcow w skandinawiskich krajach. Tak je zawěsćene, zo móža w přichodźe dale kóžde lěto ně­hdźe 210 000 tonow běłeho złota wurywać a předawać.

Inwestuja do hladanja staršich ludźi

štwórtk, 18. januara 2018 spisane wot:
Hdźež wobhospodarja Dźěłaćerske dobroćelstwo (AWO) na Wojerowskej Müntze­rowej bydlenski dom za seniorow a dom za požadarjow azyla, twarja wot lońšeho awgusta tak mjenowany medicare-centrum, kotryž tohorunja AWO powjedźe. Tam chcedźa dnjowu hladansku słužbu kaž tež ambulantnu hladansku słužbu zaměstnić. Nimo toho budźe tam městno za wjacore lěkarske praksy. Dohromady inwestuje AWO za medicinski centrum 3,9 milionow eurow. Najwjetši dźěl twarskich dźěłow wukonja Łazowske předewzaće Swanenberg. Hač do nowembra ma wobšěrny projekt hotowy być. Foto: Ulrike Herzger

nowostki LND