Štó a što tči za serbskimi projektami, kotrež buchu we wobłuku wubědźowanja Sakskeho fondsa „Čiń sobu!“ mytowane? W lětušim lětnim serialu Serbskich Nowin wam projekty předstajamy.
Hatki, kaž hajk při Chróšćanskim Domje swj. Ludmile mjenuja, skića rjanu móžnosć so wuchodźować a wotpočnyć. Předewšěm wobydlerjow starownje z jich přiwuznymi, ale tež pěstowarske dźěći a hortowych šulerjow tam často zetkawaš, runje tak putnikow po Jakubowym puću. Z projektom we wobłuku wubědźowanja „Čiń sobu“ móhli so Hatki hišće atraktiwniše stać. Nawodnica Domu swj. Ludmile Mónika Wenclowa měješe ideju, nastajić tam tafle z wobrazami Měrćina Nowaka-Njechorńskeho a k tomu serbsce a němsce někotre informacije wo zwobraznjenych mytiskich figurach podać. „Ideja bě poprawom jara spontana. Jako sym wo wubědźowanju zhoniła, je mój syn w šuli runje serbske powěsće wobjednał. Při tym je mi napadnyło, kak mało šulerjo poprawom wo tym wědźa. Moja mysl bě, zo dyrbjała tale tema prezentniša być, dokelž słuša prosće k powšitkownej wědźe wo Serbach“, Mónika Wenclowa rozłožuje.
Metropola modelowy projekt
Berlin/Choćebuz. Delnjołužiska metropola Choćebuz je jedyn z 13 „modelowych projektow Smart Cities“. To je zwjazkowy nutřkowny minister Horst Seehofer (CSU) dźensa wozjewił. Za prěnje koło předležeše nimale sto požadanjow. Modelowy projekt Smart Cities měri so na integrowane, wobłuki přesahowace a na rumy poćahowane strategije wuwića městow a jich zwoprawdźenje.
Jězor zdźěla zaso wužiwajomny
Seenland. Po wobšěrnych saněrowanskich a zawěsćenskich naprawach je Concordia-jězor, kotryž je z bywšeje brunicoweje jamy Nachterstedt nastał, na někotrych wotrězkach zaso wužiwajomny. Po dźesać lětach je tuž zaso turistam přistupny. To zdźělištej dźensa sakskoanhaltske město Seenland zhromadnje z Łužiskej a srjedźoněmskej towaršnosću hórnistwoweho zarjadnistwa.
Planuja buddhistiski centrum
Z awtom do stejaceho Lkw-ja
Biskopicy. Hdys a hdys přiwjezu do awtowych domow wosobowe awta, kotrež z nakładnych awtow dele jědu, tak zo je nadróžny wobchad trochu poćeženy. Runje w tajkim wokomiku je so wčera w Biskopicach wobchadne njezbožo stało. Wodźerka Hondy njebě stejacy Lkw wobkedźbowała a zrazy wotzady do njeho. Při tym so wona zrani, tak zo dyrbjachu ju do chorownje dowjezć. Čakacych awtow dla dóńdźe na bliskim křižowanišću k dalšemu njezbožu. Dróha bě połdra hodźiny zawrjena.
Hórki (SN/MWj). Lětuši folklorny festiwal drje Rüdiger Žur ženje njezabudźe. Spěwar Serbskeho ludoweho ansambla bě sobotu popołdnju runje prěnje čisło programa SLA na farskim dworje zmištrował, jako znaći jemu při jewišću zdźělichu, zo so wokoło jeho statoka na kromje Hórkow lěs a polo palitej a zo by jeho pomoc doma trěbna była. „W prěnim wokomiku njejsym to ani chutnje brał, na to pak sym so w sekundach přewoblekł a domoj smalił. Minutu pozdźišo njebych tam ani dojěł, dokelž bě z wohnjowymi woborami kaž tež ze sutakami wšitko zastajane“, powěda Hórčan wčera, 48 hodźin po wulkim wohenju, kiž bě so na 30 hektarow šćernišća a na dalše šěsć hektarow lěsa wupřestrěł.
Budyšin. „Kašpor Pětr Nohajca a Marta Lute Wóčko“ rěka prózdninski program Budyskeho Serbskeho muzeja, kotryž poskića prěni raz zajutřišim, štwórtk, wot 13 do 14.30 hodź. Wobdźělnicy móža z dźěrateje nohajcy abo rukajcy sami mału ručnu klanku spaslić a sej tak kaž w starym času sami swoje hrajki zhotowić. K tomu sej tež hrajki zašłeho časa w muzeju wobhladaja. Štóž ma, njech sej stare nohajcy a podobne sobu přinjese. Dalše terminy su 18. a 25. julij kaž tež 15. awgust. Zajimcy njech přizjewja so pod telefonowym čisłom 0 35 91 / 2 70 87 00.
Tajny code namakać
Kamjenc. W lětnich prózdninach móža dźěći w Kamjenskim Muzeju zapadneje Łužicy wosebity tajny code pytać. Jich nadawk je wosebity fosil wuslědźić, štož scyła tak jednore njeje. Tak mjenowany miraculum traje něhdźe hodźinu a je w zastupje inkluziwny.
Něhdy bě w nimale kóždej wsy nakupowanišćo, hdźež poskićachu twory wšědneje potrjeby. Runočasnje běchu to socialne centrumy, hdźež so wjesnjenjo zetkawachu a rady pobjesadowachu. W našej lětnjej seriji na něhdyše wjesne wobchody dopominamy.
Dźensa: Pěskecy (3)
Spočatk šěsćdźesatych lět minjeneho lětstotka su Pěskečenjo swojej tehdyšej wjesnjanostce Mari Panowej wospjet próstwu wuprajili, so tola wo to starać, zo móhli tež woni runja ludźom druhdźe we wsy nakupować. Wona drje naležnosć dowidźa, tola za nowotwar njeběchu srědki. Rozsudźichu so tehdy, za to wužiwać w rjanym parku stejacy hród, natwarjeny srjedź 19. lětstotka. Kónc Druheje swětoweje wójny bě wón lacaret a bu po tym wšelako wužiwany. Mjez druhim bě tam zaměstnjeny zarjad tehdy samostatneje Pěskečanskeje gmejny. 60 kwadratnych metrow wulku žurlu wužiwaše młodźina za wólnočasnu zaběru. Zo pak bychu wotpowědowali přeću wobydlerjow, gmejna rozsudźi, wutwarić terasu hroda mjez róžkomaj, hdźež je rjany dwudźělny objekt na zapadnej stronje do harmoniskeho cyłka zwjazany.
Na swoje wašnje so dźakowali
Chrósćicy. Pomocnikam a wobsedźerjam Chróšćanskich statokow su so zamołwići Mjezynarodneho folklorneho festiwala „Łužica 2019“ wčera z małym swjedźenjom pod Fulkec hórku dźakowali. Peruska folklorna skupina Qhaswa je tam hišće raz wurězki ze swojeho programa předstajiła a so tak z pomocnikami a ze wsu rozžohnowała. Jutře poda so na dalši festiwal w Nižozemskej.
Frakcija AfD předsydu woliła
Budyšin. Frakcija AfD Budyskeho wokrjesneho sejmika je tydźenja w Budyskim krajnoradnym zarjedźe swoje konstituowace posedźenje přewjedła. Za frakciskeho předsydu wuzwolichu Henryja Nitzscheho, bywšeho čłona CDU w Sakskim krajnym sejmje a w zwjazkowym sejmje. Frakcija AfD w Budyšinje ma 29 čłonow, runje telko kaž CDU.
Nowosłowjanšćina w filmje
Po šulerjach z Worklec zahra na jewišću při gmejnskim zarjedźe Drježdźanska skupina Brankatschki sep znatych serbskich ludowych spěwow w swojoraznym wobdźěłanju. Pozdźišo běchu młodźi wuměłcy jako nadróžni hudźbnicy we wsy po puću. Duwo Milena a Janek z Nuknicy resp. Wopakeje prezentowaše serbske a jendźelske štučki. Serbska reja je swojemu mjenu wotpowědowacy program dwójce pokazała. Wobaj razaj so Lipšćanam poradźi wjacorych pasantow do reje wabić, a to pod profesionalnym nawodom choreografa Georgija Marinowa. Drježdźanska kapała Podka wjazaše mjezynarodny charakter festiwala, prezentujo ludowe pěsnje mjez druhim Balkana, Pólskeje a srjedźneje Łužicy kaž tež překwapjacy rusko-šwedski medley.
Bosćan Nawka
W bydlenju so paliło
Běła Woda. Třo zranjeni su wuslědk wohenja sobotu wječor w bydlenju na štwórtym poschodźe wjaceswójbneho domu w Běłej Wodźe. 54lětnu wobydlerku z ćežkimi spalenjemi su z jeje bydlenja wuchowali a z helikopterom do specialneje kliniki w Lipsku dowjezli. Nimo toho so 32lětny muž zrani, dokelž bě jědojty kur zadychał. Jeho a wohnjoweho wobornika dyrbjachu lěkarsce zastarać.