4 500 wopytowarjow na wikach

póndźela, 29. apryla 2019 spisane wot:

Stróža (CS/SN). Přirodowe wiki na dworje zarjadnistwa biosferoweho rezerwata Hornjołužiska hola a haty w Stróži so zawčerawšim znowa jako wopytowarski magnet wopokazachu. Hižo połdra hodźiny do wotewrjenja prěni wopytowarjo takrjec před durjemi stejachu. Woni so tež wot trochu dešća wottrašić njedachu. Scyła bě woda tónraz centralna tema němsko-serbskich přirodowych wikow. Pjeć wosobow wopřijaca dźiwadłowa skupina z čłonami z Lubija a Budyšina předstaji kruch wo potajnstwach Sprjewje, wo jeje třoch žórłach a wo hobru Sprjewniku.

Při pomniku za padłych pólskich wojakow na Fulkec hórce w Chrósćicach su wčera 74. róčnicu wuswobodźenja wot nacionalsocializma wopominali. Mjez wobdźělnikami běchu hosćo z pólskeho města Żary, kotřiž kóžde lěto na tymle dnju přijědu. Rěčnicy skedźbnichu na wulke wopory, kotrež su pólscy wojacy za wuswobodźenje Łužicy přinjesć dyrbjeli. Foto: Feliks Haza

Krótkopowěsće (29.04.19)

póndźela, 29. apryla 2019 spisane wot:

Wo Praskimaj Serbowkomaj

Praha. Hilža Bartaková a Rosalia Jelinková steještej w srjedźišću wčerawšeho zarjadowanja Towarstwa přećelow Serbow w Praskim Serbskim seminarje. Wobě žonje pochadźatej z Łužicy: Hilža Bartková z Demjan (Diehmen) pola Huski a Rosalia Jelinková ze Smjerdźaceje. 90lětnej žonje běštej po wójnje kaž mnozy dalši z Łužicy dźěła dla do susodneho kraja šłoj a hač do dźensa w Praze bydlitej.

Spěchuja kulturne projekty

Lubin. Wokrjes Dubje-Błóta spěchuje lětsa znowa 55 kulturnych projektow. Cyłkownje přewostaja za nje 190 000 eurow. Mjez přizwolenymi su tež šěsć próstwow serbskich towarstwow. Tak dóstanu mjez druhim Spěchowanske towarstwo Tšupčanskeje zakładneje šule podpěru za Witaj-projekt „bilingualne wuknjenje“, wustajeńca „Słowjenjo a Němcy“ w Lubinje a koncertny rjad Bernda Pittkuningsa a Jana Řepki w štyrjoch rěčach.

177 milionow eurow škody

Kołowokoło Butroweje hory kolesować

pjatk, 26. apryla 2019 spisane wot:

Biskopicy (SN). Na mjeztym hižo 18. kolesowansku dožiwjensku čaru kołowokoło Butroweje hory přeprošuja 5. meje AOK, Little John Bikes, syć za dźěćace a młodźinske dźěło a hórski hosćenc na Butrowej horje. Projekt podpěrujetej tež lětsa napojowe předewzaće z Wopakeje a energijowy zastaraćel ENSO.

Start budźe w 9.30 hodź. na parkowanišću kupnicy REWE w Biskopicach. Wupruwowany reglement kolesowanskeje jězby je samsny kaž kóžde lěto. Nowa pak je čara, kotraž je kóžde lěto tróšku hinaša. Tež jednotliwe stacije po puću njebudu jenake. Startować smědźa jenož mustwa, kotrež wobsteja ze znajmjeńša dweju wosobow. Za zmištrowanje stacijow po puću dóstanu wone dypki. Přiwšěm nima to ryze wubědźowanje być, ale wjeselo ma w srjedźišću stać. Sobu činić móže kóždy z kolesom, kotrež je za na­dróžny wobchad wěste. Młodostni pod 18 lětami trjebaja dowolnosć staršeju, jeli z nimaj hromadźe njestartuja. Tež swójby z mjeńšimi dźěćimi móža so wobdźělić.

Na saksku rozmołwu

pjatk, 26. apryla 2019 spisane wot:
Kamjenc. Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer a Budyski krajny rada Michael Harig (wobaj CDU) přeprošataj wobydlerjow na dalšu saksku rozmołwu, kotraž wotměje so póndźelu, 29. apryla, w 19 hodź. w Kamjenskim Lessingowym gymnaziju na Macherowej. Přitomni budu wjacori čłonojo sakskeho kabineta a statni sekretarojo, kotřiž na prašenja wopytowarjow wotmołwja. Rěčeć chcedźa mjez druhim wo tym, što je so po zašłej rozmołwje w juniju 2018 we Wojerecach změniło a hdźe hišće črij tłóči. Zajimowani wobydlerjo so za wopyt přizjewić njetrjebaja.

Zahaja jubilejnu sezonu

pjatk, 26. apryla 2019 spisane wot:
Pančicy-Kukow (SN). W zežiwjenskim a zelowym centrumje Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka w Pančicach-Kukowje zahaja njedźelu, 28. aprylu, w 13 hodź. lětušu 25. zahrodowu sezonu. Nimo znatych zahrodowych wobłukow čakaja na wopytowarjow nowosće. Tak su w zašłych měsacach areal při južnej muri přetwarili a so tam nětko z winom zaběraja. K tomu chcedźa tam njedźelu tři winowe pjenki sadźić a turistiska infor­macija z Diesbara-Seußlitza informuje wo turistiskich poskitkach w sakskim winowym kraju. Tohorunja nowa je wustajeńca wo prawym wužiwanju žiwidłow, kotruž njedźelu wotewru. Wot 14.30 hodź. poskića pisany kulturny program, mjez druhim z livehudźbu kapały „5 an der Feier“. Wjaz jako štom lěta sadźitaj abatisa Gabriela Hesse kaž tež zapósłanc Sakskeho krajneho sejma a předsyda Kruha přećelow Marijineje hwězdy Alojs Mikławšk (CDU). Nalětnje wiki a poskitki za dźěći stej dalšej přičinje, sej njedźelu do klóšterskeje zahrody dóńć. Wo ćělne derjeměće postaratej so runja zašłym 24 lětam Zelnakec pjekarnja a klóšterska pjekarnja.

Policija (26.04.19)

pjatk, 26. apryla 2019 spisane wot:

Z mopedom znjezbožił

Sulšecy. Při wobchadnym njezbožu za­wčerawšim popołdnju blisko delnich Sulšec je so 15lětny hólc ćežko zranił. Wón jědźeše ze swojim mopedom do směra na Šunow, jako při wotbóčce do Tradowa z dotal njeznateje přičiny na lěwym boku z puća přińdźe. Tam prasny młodostny do wobchadneho znamjenja. Wuchowanska słužba so wo zranjeneho stara a dowjeze jeho do chorownje. Wěcna škoda wučinja něhdźe 250 eurow.

Časowy plan wohroženy

pjatk, 26. apryla 2019 spisane wot:

Delanscy gmejnscy radźićeljo dwěluja na sprawnej podpěrje politikarjow

Róžant (JK/SN). Za přihoty a zwoprawdźenje nowotwara Ralbičanskeje pěstowarnje stej sej gmejna a gmejnska rada nastajiłoj konkretny časowy a wobsahowy plan, po kotrymž chcedźa postupować, zo by so wulki projekt derje poradźił. Tutón časowy plan je nětko wohroženy. Kaž wjesnjanosta Hubertus Ryćer (CDU) na wčerawšim posedźenju gmejnskeje rady zdźěli, wozjewi so spočatk přichodneho tydźenja cyłoeuropske wupisanje planowanskich dźěłow za pěstowarnju. Wupisanje je nastajiła pječa nazhonita Drježdźanska firma. Wona pak sej přeco zaso wudospołnjenja a dodawki ze stron gmejny a Budyskeho krajnoradneho zarjada žadaše. Tuž so cyły měsac miny, prjedy hač bě wupisanje hotowe. Tele zakomdźenje zbudźi na wčerawšim posedźenju gmejnskeje rady njezrozumjenje a radźićeljo běchu widźomnje přesłapjeni.

Stare družiny štomow zachować

pjatk, 26. apryla 2019 spisane wot:

Loni je so zarjadnistwo biosferoweho rezerwata Hornjołužiska hola a haty rozsudźiło kóždolětnje štom lěta sadźić. Po tym zo bě to loni kastanija su wčera – a to runje na dnju štoma – na rjanym arealu biotopoweho zwjazka w Kamjenej štom tohole lěta sadźili.

Kamjenej p. Rakec (aha/SN). Lětuši štom lěta je dołhošiškaty wjaz (Flatterulme). Jeho dalše wobstaće je wohrožene, lědma jeho hišće wuhladaš. Štom je hač do 40 metrow wysoki a steji pod dobrymi wuměnjenjemi hač do 500 lět. Hižo před lětstotkami bě wuběrne a drohotne drjewo w twarstwje jara požadane. Małe worješkowe płody so samo jako hojenski srědk w medicinje wužiwachu. Wjaz lubuje mokrotu a rosće blisko rěkow a hatow. Tež městna, kotrež su časćišo dlěje přepławjene, jemu nješkodźa.

Jako pak su w pózdnim srjedźowěku niwowe lěsy trjebili, zo bychu za skót dobre pastwišća měli, a jako su před dwěmaj lětstotkomaj tež běh rěkow a hrjebjow za intensiwniše ratarske wužiwanje regulowali, su so z niwowymi lěsami tež wjazy zhubili. Tuž tele hoberske štomy jenož hišće na mało městnach wuhladamy.

Dny po jutrach njejsu poprawom typiski čas, zo něchtó drjewo dźěła. Wotrowscy młodostni to zawčerawšim hinak widźachu. Dokelž maja někotři hišće prózdniny, přihotowachu sej palne drjewo za swoje lěhwowe wohenje. Drjewo pochadźa mjez druhim ze skłoniny při cyrkwi, hdźež běchu štomiki a kerki podrězali. Foto: SN/Maćij Bulank

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND