Dokumenty a fota z ćežkeho časa
Njeswačidło (ML/SN). Nowinska rozprawa z Budyskeho wokrjesa wo wólbach němskeho Reichstaga 5. měrca 1933 wita wopytowarjow wosebiteje wustajeńcy „Wučby z lětow 1933 do 1945 – mortwi a žiwi napominaja: Nihdy hižo žanu wójnu a žane namócne knjejstwo“ w Njeswačanskim domizniskim muzeju. Z přehlada wotedatych hłosow zhoniš, zo bě wjetšina wolerjow tehdy nacistisku stronu NSDAP woliła. W Njeswačidle dósta wona 62 procentow hłosow, w susodnym Šešowje samo 82 procentow. Pjatnaćo nakřižikowachu tam na wólbnej lisćinje stronu KPD a sydom SPD. Hačrunjež wukonješe Hitler hižo dlěje hač měsac krute mócnarstwo, dóstaštej SPD a KPD we Wulkej Dubrawje hišće wjace hač połojcu hłosow.
Žitne wiki nimale dopřepytowane
Zhorjelske statne rěčnistwo měješe w lěće 2017 zaso chětro wulki wobjim kriminality wobdźěłać. Zwjetša jednaše so wo chutne naležnosće, w někotrych padach pak tež wo skurilne.
Zhorjelc (UM/SN). Najwjetši dźěl jednanjow we wobłuku přepytowanja podawkow na Budyskich Žitnych wikach je Zhorjelske statne rěčnistwo wotzamknyło. „Ze stawom 9. měrca mějachmy 131 jednanjow. Sydom z nich móžachmy z wusudom a 14 přez chłostanski přikaz skónčić“, rozprawješe wyši statny rěčnik Sebastian Matthieu zawčerawšim na nowinarskej rozmołwje. Dźesać wobskóržbow je hišće wotewrjenych. Najwjetši dźěl jednanjow – něhdźe 75 procentow – je statne rěčnistwo zastajiło. „To awtomatisce njewoznamjenja, zo za tym ničo njetči. Často su jednanja přetorhnyli, dokelž běchu podhladni hinaše a ćeše delikty skućili“, rozłoži wyši statny rěčnik Till Neumann. Něhdźe 60 procentow skućićelow běchu němscy staćenjo, 40 procentow wukrajnicy.
Dobre namjety młodźiny
Budyšin (SN/bn). Na mjeztym štwórtej młodźinskej idejowej konferency w Budyskim Kamjentym domje wobdźěli so wčera něhdźe 60 šulerjow a studentow z wokrjesa Budyšin. Přitomni běchu nimo toho hosćo ze Zhorjelca kaž tež socialni dźěłaćerjo, sobudźěłaćerka Rěčneho centruma WITAJ, zastupjerjo měšćanskeje rady, Budyski wyši měšćanosta Alexander Ahrens (SPD) a twarska měšćanostka sprjewineho města Juliane Naumann.
Alexander Ahrens witaše wobdźělnikow a wuzběhny, zo je měšćanska rada „zhromadnje z Budyskej bydlenjotwarskej towaršnosću spočatne financowanje za młodźinski centrum na Kurta Pchalekowej nimale jednohłósnje schwaliła“.
Krótkopowěsće (22.03.18)
Nowosće ze Serbskeho muzeja
Budyšin. „Nastajej wuši – Pój, zeznaj muzej znowa ...“. Pod tymle hesłom je Budyski Serbski muzej zdźěłał nowy dźěćacy awdiopřewodnik. Sakska projekt z wosebitych srědkow spěchuje. Sobotu popołdnju wot třoch chcedźa jón prěni króć w muzeju zjawnje předstajić. Skupina Łužičanka a paslenska dźěłarnička ze Šćěpanom Hanušom ma nowince zabawny ramik spožčić.
Měrkowčan mjez najlěpšimi
Weimar. 25 a zdobom najwjetšu móžnu ličbu dypkow docpě Mattheo Hórnik z Měrkowa minjenu sobotu na krajnym wubědźowanju Durinskeje „Młodźina hudźi“. Wón wobdźěli so tuž w meji na zwjazkowym wubědźowanju „Młodźina hudźi“ w Lübecku. 14lětny je šuler Weimarskeho hudźbneho gymnazija Schloss Belvedere a wuknje tam wirtuoznje na koncertnej gitarje hrać.
Finale olympiady fyziki
Policija (21.03.18)
Strašna wotbóčka
Błohašecy. Stajnje zaso wołaja policiju k njezbožam na statnej dróze S 106 při wotbóčce na S 100 pola Błohašec. Najnowši tajki pad sta so tam wčera dopołdnja. 59lětny wodźer Audija chcyše nalěwo wotbočić, njewobkedźbowaše pak předjězbu napřećo přijěduceho 54lětneho wodźerja Škody. Při zražce so wobaj zraništaj. Škoda na jězdźidłomaj wučinja dohromady 10 000 eurow.
Wopity z kolesom jěł
Kamjenc. 32lětny muž je zawčerawšim popołdnju kusk jara hłuboko do piwoweje škleńcy hladał a so po tym na koleso sydnył. Krótko do 15 hodź. jědźeše wón na Halštrowskej dróze w Kamjencu policajskej kontroli runjewon do rukow. Zastojnikam jeho mócna „chorhojčka“ wězo napadny, a woni naměrichu 1,9 promilow alkohola w jeho kreji. Młody muž změje so tuž nětko wopiłstwa w nadróžnym wobchadźe dla před sudnistwom zamołwić.
Wustajeńca k 70. róčnicy
Drježdźany. Přehladku „Serbja: kultura a prawo w sebjezrozumjenju“ wotewru składnostnje 70. róčnicy schwalenja Zakonja wo zachowanju prawow serbskeje ludnosće jutře, štwórtk, w 17 hodź. w lobby 4. poschoda Sakskeho krajneho sejma, Naměsto Bernharda von Lindenauwa 1 w Drježdźanach. Hosći witać chcetaj předsyda frakcije Lěwicy Rico Gebhardt a předsyda Domowiny Dawid Statnik. Zawod do přehladki da a wo połoženju Serbow w Sakskej porěči zapósłanc Hajko Kozel, rěčnik frakcije Lěwicy za narodne mjeńšiny. Zajimcy z dwurěčneje Łužicy su wutrobnje přeprošeni.
Wo dźiwach a pokładach
Stróža. „Gladiole, orchideje a co. – Přirodne dźiwy a pokłady w Hornjej Łužicy. Kak móžemy je zachować?“ rěka hesło 33. kolokwija w biosferowym rezerwaće Hornjołužiska hola a haty pjatk, 23. měrca, wot 14.30 hodź. w Stróžanskim Domje tysac hatow. Na programje steja mjez druhim přednoški wo łukach w Hornjej Łužicy, wo tudyšich orchidejach a gladiolach. Jim přizamknje so diskusija. Wobdźělenje je darmotne. Zajimcy su wutrobnje witani.
Ponowja wokrjesnu dróhu
Hórčanska firma ponowja móst
Rychwałd (CK/SN). Wot zašłeho tydźenja saněruja móst nad Młynskej hrjebju w Rychwałdźe w Hamorskej gmejnje. Sobudźěłaćerjo Hórčanskeho Wehnertec zawoda započachu tam stare deski wotstronjeć. Na jich městno połoža platu z wocloweho betona. Spočatk junija ma wšitko hotowe być.
Spočatk februara bě Hamorska gmejnska rada projekt wobzamknyła. Po wupisanju na internetnej platformje „Evergabe“ so sydom zawodow za tónle nadawk zajimowaše. Štyri z nich swój poskitk wotedachu. Najpřijomniši předpo- łoži Wehnertec firma. Za 118 000 eurow wona nadawk nětko zwoprawdźa. Spočatnje bě za to jenož 89 000 eurow předwidźanych. Wudawki pak běchu hižo před dlěšim časom kalkulowali. Mjeztym su płaćizny chětro rozrostli, rěka z Hamorskeho gmejnskeho zarjadnistwa. Tohodla z wupisanjom ekstra hač do zymskeho časa čakachu a so nadźijachu, zo budu płaćizny potom zaso něšto přijomniše. Tomu pak tak njeje. Gmejnscy radźićeljo stejachu tuž před rozsudom, nadawk přiwšěm přepodać abo jón podróšenja dla cofnyć, zo bychu pozdźišo snano přijomnišeho poskićerja namakali.
35 drastow w 25 wobchodach
„Jutrowne město“ změje tež lětsa wjele poskitkow
Budyšin (CS/SN). Najwjace turistow přichadźa jutry do Łužicy a rady do Budyšina. Zo bychu jich wočakowanja spjelnili, ćahnu organizatorojo za jedyn postronk. Minjene lěta su swoje poskitki dale wothłosowali a polěpšili. Hdyž wočakowanych 40 000 wopytowarjow jutry Budyskich křižerjow widźi, chcedźa woni tež něšto wo pozadkach wědźeć. Tohodla Bjarnat Cyž jako křižer w Serbskej kulturnej informaciji lětsa zaso nadrobnosće rozłoži, a to ćichu sobotu. Zo bychu hosćo prawy puć namakali, w nutřkownym měsće na chódnikach stopy wupołoža. Tohorunja sobotu budu štyri šulerki Serbskeho gymnazija w štyrjoch wariantach narodneje drasty po měsće po puću, zo bychu na prašenja hosći za serbskej kulturu wotmołwjeli a jim flajery z pokazku na program Serbskeho ludoweho ansambla „Moja reja“ wudźěleli.
Knježi dom z nowym žiwjenjom
Młoda swójba je sej w Zarěču w Njeswačanskej gmejnje žiwjenski són spjelniła, a cyła wjes móže na tym podźěl měć. Tónle přikład móhł tež druhim zajimawy być.
Zarěč (UM/SN). Knježe domy a k tomu słušace kubła běchu něhdy hospodarske žro kóždeje wsy. Někotre zwjetša nahladne twarjenja buchu po 1945 wottorhane, tamne mějachu wjace zboža a so na nowe wašnje wužiwachu. Po politiskim přewróće 1990 započa tójšto knježich domow z procha stawać. Eksemplariske za tele wuwiće je knježi dom w Zarěču. Hač do lěta 1990 jón tehdyša Zarěčanska gmejna hišće intensiwnje wužiwaše, mjez druhim jako kulturny centrum, młodźinski klub a předawanišćo. 1992 da Zarěč w swojim poslednim lěće do zagmejnowanja do Njeswačidła třěchu ponowić. To bě wuměnjenje za to, zo je knježi dom dołhi čas, w kotrymž prózdny steješe, derje přetrał.
