1964 posledni wosobowy ćah zastałW druhej połojcy 19. lětstotka za ...
W druhej połojcy 19. lětstotka za čas industrializacije twarjachu tež w Hornjej Łužicy železniske čary. Runočasnje nastachu dwórnišća, stražniske chěžki a wuhibkarnje. W lětnjej seriji so rozhladujemy, kak trěbne wone něhdy běchu a što je so z nimi stało. (7)
„Korčmarsku dowolnosć překročił je wobsedźer młyna Maćij Mač ze Židźinoho. Jemu bě minjene lěto dowolene twarskich dźěłaćerjow železniskeje čary z napojemi zastarać. Wón pak je tež lačnych, kotřiž njeběchu na twarje wobdźěleni, z piwom a palencom zastarał. Jeho młyn sta so runjewon z korčmu“, pisaše 9. oktobra 1907 nowina Neuer Görlitzer Anzeiger.
Nětko po globusu krosnować
Žitne wiki w sprjewinym měsće za swójby kusk atraktiwniše
Budyšin (UM/SN). Lód lizać abo krosnować? Druhdy rozsudy jednore njejsu, hdyž sy šěsć lět stary, tak kaž Fritz. Mały Budyšan je runje krosnowanski globus wuhladał, kotryž so na sewjerozapadnym róžku Žitnych wikow chowa. Najradšo by wón hnydom na połkulowaty nastroj ze žerdźow, štelkow a přimadłow zalězł. Ale słódny lód w jeho ruce tomu najprjedy raz zadźěwa. Na kóncu je argument zachodnosće rozsudny: Horcota lód zeškrěje, krosnowanski globus pak na swojim městnje wostanje. Tuž dyrbi sportowanje hišće chwilku čakać.
Krótkopowěsće (17.07.18)
Kralowski por pytany
Bórkowy. Nowy serbski kralowski por pytaja w Bórkowach. Tuchwilny chce krónu a ceptar na domizniskim a drastowym swjedźenju w awgusće dale dać, zdźěla Bórkowski hamt. Alice a Benjamin I. staj region jedne lěto na wšelakich turistiskich zarjadowanjach a wikach zastupowałoj. Přizjewjenja přijimuje Bórkowska turistiska informacija.
Delnjoserbski Witaj-camp
Jarješk. 19 hólcow a holcow přebywa tón tydźeń w 13. Witaj-campje Choćebuskeje wotnožki Rěčneho centruma WITAJ. We woblubowanym wočerstwjenišću Jarješku mjez Baršćom a Mužakowom wukmanjeja so wobdźělnicy w delnjoserbšćinje. Tak přewjeduja wšelake akcije a wubědźowanja. Wobhladać chcedźa sej film wo Krabaće, tež do šokolodoweje fabriki sej wuleća.
Wustajeńca wo Thietmaru
Ze susodami zhromadnje na slědach Konrada Zusy
Wojerecy (AK/SN). Kompjuterowy muzej Konrada Zusy we Wojerecach dóstanje młodźinje wotpowědowace a kreatiwne wustajenišćo. „W nim pokazaja historisku časowu pruhu, wuměłske instalacije, wjacore stare ličaki kaž tež kompjuterowy labor za wuspytanje. Wšitke eksponaty budu w němčinje, čěšćinje a jendźelšćinje rozłožene. Wot kónca awgusta budźe rumnosć přistupna. Potom ma tež audioguide hotowy być“, powěda nawodnica muzeja Andrea Prittmann. Nowe wustajenišćo je dźěl němsko-čěskeho projekta „Konrad Zuse hlada přez mjezy“. Na nim wobdźělene su regionalne dźěłanišćo za kubłanje, demokratiju a žiwjenske perspektiwy RAA, Wojerowski Léona Foucaultowy gymnazij a powołanskošulski centrum w čěskim Chomutovje. W septembru 2017 zahajeny projekt chcedźa hač do 2020 zwoprawdźić. Za to dóstanu nimale poł miliona eurow spěchowanskich srědkow ze Saksko-čěskeho kooperaciskeho programa.
Na stare časy so dopominali
Cyle w znamjenju dopomnjenkow na čas NDR steješe njedawny lětni swjedźeń w Kamjenskim Domje swj. Jurja, na kotryž běchu přistajeni nimo wobydlerjow tež jich přiwuznych přeprosyli. Mnozy so dźiwachu, jako wuhladachu na łuce Barkas B 1000 a Trabant 601 jako motorizowaneju zastupjerjow NDRskeho časa. Blida so pod wustajenej domjacej nadobu runjewon zhibowachu. Tak wobdźiwachu wopytowarjo dederonowe fale, zawijaki za włosy, zawarjeny sad, stary warjak, knihi a wjele dalšeho.
Po tym zo bě nawoda domu wšitkich witał, předstajichu dźěći z bliskeje pěstowarnje swj. Bjarnata swój program, za kotryž su sej słódny lód na kóždy pad zasłužili. Wosebite wjeselo wobradźi program přistajenych. Hospozy „Erika a Marjana“ so bjesadujo na čas NDR dopominaštej, při čimž wšelku domjacu nadobu pokazowaštej a žortnje rozłožowaštej. Runje tak bjesadowaštej wo šlagrowych spěwarjach ze 70- a 80tych lět. Wulki gawdi bě, jako Muck, Helga Hahnemann, Frank Schöbel kaž tež dalši prominentni, na kotrychž běchu so přistajeni hladarnje Domu swj. Jurja předrasćili, spěwajo do stana zaćahnychu.
Monika Hofmanowa
Policija (16.07.18)
W tunlu awto ćišćał
Königshain. Lědma wěrić móžachu sobudźěłarjo kontrolneho centruma awtodróhoweho tunla pod Limasom, štož su sobotu wječor na wobrazowkach widźeli. Tam muž swoje wosobowe awto typa Peugeot na prawej jězdni do směra na Zhorjelc ćišćeše. Krótko do wuchoda tunla alarmowana policija dalšemu ćišćenju zadźěwa. Pola šofera přewjedźeny test wunjese 1,56 promilow alkohola w kreji. Njewšědny wulět skónči so za 43lětneho z tym, zo sej zastojnicy jeho jězbnu dowolnosć wobchowachu.
Šulu chcedźa klětu přetwarić
Bukecy (CS/SN). Twarske plany na swojim twarjenju je Bukečanska Ewangelska wyša šula na zašłym posedźenju tamnišeje gmejnskeje rady předstajiła. Předwidźane naprawy maja wohnjoškit polěpšić. Nimo toho maja pod třěchu projektowe rumnosće nastać, za čož chcedźa poschod dospołnje wutwarić. Kaž z předstajenych planow wuchadźa, budźe město nachwilneho wohnjoškitneho schoda nětko kruty schód zatwarjeny. Přihotowanske naprawy za twarske dźěła maja so hišće lětsa zahajić. Mjez druhim chcedźa wotpowědne próstwy wo spěchowanske srědki zapodać. Ručež dóstanu spěchowanje přizwolene, započnu klětu twarić. Wosebite wužadanje za šulerjow, wučerjow a dźěłaćerjow drje budźe, zo ma so tež za čas šulskeje wučby twarić.
Dale na posedźenju Bukečanskich gmejnskich radźićelow informowachu, zo dźěłaja w Něćinje (Niethen) tuchwilu na mostach, kotrež běchu wulkeje wody dla škody poćerpjeli. W tym zwisku su radźićeljo přidatnym wudawkam přihłosowali, zo móža pomocny móst za pěškow natwarić.
Dar za wjace wěstoty
Kašecy (SN/MWj). Na nimale kóždym posedźenju gmejnskich radow zaběraja so radźićeljo zwjetša na kóncu dnjoweho porjada z dypkom, za kotryž so přewjele ludźi njezajimuje. Parlamenty maja mjenujcy zjawnje wobzamknyć, hdyž je komuna někajki dar dóstała. To móža pjenjezy runje tak być kaž materielne hódnoty, hdyž na přikład zawod w bliskosći ławku abo něšto druhe přewostaji. Tež na zašłym posedźenju gmejnskeje rady Pančicy-Kukow w Kaščanskim wjacezaměrowym twarjenju bě tajki dypk na dnjowym porjedźe zapisany. To pak bě wšo druhe hač njezajimawe. Kaž wjesnjanosta Markus Kreuz (CDU) zdźěli, je něchtó gmejnje 1 000 eurow za cyle wosebity zaměr darił. Za pjenjezy ma so kupić mobilna, spěšnosć pokazowaca připrawa. Štó darićel bě, njejsu zjawnje zdźělili, přetož tón chce anonymny wostać, štož je jeho dobre prawo.
Mjezynarodnje a swójbnje
Gmejnski swjedźeń w Njebjelčicach z mnohimi partnerami wotměli
Njebjelčicy (SN/bn). Sta wopytowarjow su sej kónc tydźenja program 21. mjezynarodneho gmejnskeho swjedźenja w Njebjelčicach wobhladali a wobšěrny kulturny kaž tež kulinariski poskitk wužiwali.
Wosebity wjeršk bě, zo su tak mjenowany partnerski štom na swjedźenišću stajili. Podobnje pućnikej pokazuja tam připrawjene taflički směr a zdalenosć dohromady sydom partnerskich gmejnow resp. městow Njebjelčic w Němskej, Čěskej, Madźarskej a Pólskej. „Štom njech je znamjo našich dobrych stykow, kotrež chcemy dale skrućić a rozšěrić“, rjekny wjesnjanosta Tomaš Čornak (CDU) w přitomnosći zastupjerjow z čěskich Heřmanic, Roztok a Hlučína. Partnerojo Njebjelčanskeje gmejny předstajichu so njedźelu nimo toho we wobłuku małych wikow, hdźež w narodnej drasće typiske wudźěłki regionalneho wuměłstwa a kuchnje kaž tež wosebite napoje prezentowachu.
