Dalekubłanje za serbske kubłarki
„Rěč ćěła a wuraz rěče při serbskorěčnym kubłanju“ bě tema dalekubłanja, na kotrež bě Rěčny centrum WITAJ 9. oktobra 2019 serbske kubłarki přeprosył. Referentka bě Anna Taraszkiewicz, klankodźiwadźelnica Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła w Budyšinje. Wona bě spřihotowała sep praktiskich zwučowanjow, kotrychž zaměr bě, sej skutkownosć a móžnosće nonwerbalneje rěče wuwědomić. Dźěćom, kotrež sej w pěstowarni serbšćinu přiswojeja, su pomocne srědki kaž wědomje nałožowana gestika a mimika a adekwatnje k wuprajenjam zasadźeny charakter hłosa njeparujomne zepěry při zrozumjenju serbsce rěčaceje kubłarki.
Wobdźělnicy dalekubłanja, kotrež běchu z wosom kubłanišćow do Budyšina dojěli, njezwučowachu so jenož w gestiskim předstajenju předpodatych wobsahow, ale runje tak tež w „čitanju“ nonwerbalnych wuprajenjow. Jadwiga Kaulfürstowa
Ralbičanscy šulerjo w Słowakskej
Rekordne wobdźělenje w Praze
Přeća dźěći wobkedźbować
Najmjeńšich sobu zapřijeć je do zakonjow UNO zakótwjene prawo
Što matej swójbny dowol a participacija, to rěka wobdźělenje, ze sobu činić? Prašenje to, kotrež su sej čłonojo a přistajeni Serbskeho šulskeho towarstwa w běhu lětušeje fachoweje konferency kónc septembra wuwědomili. Dokal sej swójbni na dowol dojědu, wo tym woni na wšelake wašnje rozsudźeja. Runje tak je to ze začućom po dowolu, hač bě poradźeny.
Dale wuwučować
Budyšin (SN/MiR). Na šulach w zamołwitosći Budyskeje regionalneje wotnožki Sakskeho krajneho zarjada za šule a kubłanje (LaSuB) skutkuje šwarna ličba bywšich wučerjow. Sakske kultusowe ministerstwo k tomu pohonja narěčeć pedagogow, kotřiž do renty abo předrenty du, w šuli dale wuwučować. „Angažement šulskich nawodow je mjenje abo bóle wuspěšny“, rozłožuje nowinski rěčnik LaSuB dr. Jens Drummer. „Ći jedni su hnydom zwólniwi na swojej abo hinašej šuli tež jako wuměnkarjo dale wučbu podawać. Dalši wučerjo, kotřiž do renty abo předrenty du, nochcedźa najprjedy jónu swójskich zajimow dla dale dźěłać. Wšako su so dołho na wotpočink wjeselili. Někotři pak po něšto času tola zaso někotre hodźiny wuwučuja.“
Přesćěhanych wopominać
Wojerowscy šulerjo dalši projekt rjadu „Přećiwo zabyću“ zahajili
Wojerecy (AK/SN). We wobłuku projekta „Přećiwo zabyću“ so šulerjo we Wojerecach wot lěta 1995 wobstajnje, wjelestronsce a dokładnje z časom nacionalsocializma rozestajeja. Mjeztym je so něhdźe 2 500 šulerjow na nim wobdźěliło. To podšmórny wyši měšćanosta Stefan Skora (CDU) składnostnje njedawneho zahajenja mjeztym 24. projekta toho rjadu. Lětuši projekt steji pod hesłom „Rasizm we Wojerecach – wčera a dźensa“. Na wosebitym zarjadowanju su wobdźělnikam 9. a 10. lětnika wyšeju šulow „Při planetariju“, „Na kromje města“, Léona Foucaultoweho gymnazija, Lessingoweho gymnazija kaž tež Johanneuma slědźerske nadawki přepodali.
Cyła šula nětko cirkus hraje
Pančicy-Kukow (ŠP/SN). „Hač hołbje, kozy, ponyje – haj, wšudźom słyšu šćowkanje“. Tak tele dny mócnje na Šuli Ćišinskeho w Pančicach-Kukowje spěwaja. Šulerjo maja tam mjenujcy njewšědnych hosći – cirkusowych ludźi, kotřiž z nimi zhromadnje program nazwučuja. Tak móža so holcy a hólcy porjadneho cirkusoweho powětra nasrěbać. Hižo do toho su wjele za to činili. Mjez druhim wuhotowachu a ćišćachu plakaty, pisachu přeprošenja, a praktikant Józef Donat je z nimi spěw spisał.
Serbscy gymnaziasća wuspěšni byli
Wostrowc (JŠt). Na lětušej 6. sakskej bohemiadźe běchu šulerjo Budyskeho Serbskeho gymnazija wospjet wuspěšni. Ella Lois Schulze a Johana Hadankec wobsadźištej wobě 1. městno. Jakub Mark wubědźi sej druhe a Elias Kummer 3. městno.
Na bohemiadźe wobdźěleja so šulerjo 6. lětnika, kotřiž čěšćinu wuknu. Kónc septembra dopokazachu woni swoje kmanosće we Wostrowskim (Ostritz) zetkawanskim centrumje Marijiny doł. Konkurenca mjez wobdźělnikami běše wulka. Zastopnjowani běchu woni na zakładźe Europskeho referencneho ramika za rěče do jednotliwych skupin. W hódnoćenskich skupinach wot A1 do B1+ wubědźowachu so najlěpši čěšćinarjo z 53 šulow. Nimo Serbskeho gymnazija Budyšin běchu woni ze sydom dalšich kubłanišćow Sakskeje.
Holcy a hólcy mějachu pisomne (tekst a tekstowe nadawki) a ertne (dialog a zhotowjenje prezentacije) pruwowanje złožić. Dialog přewjedźechu zhromadnje z maćernorěčnymi šulerjemi-dźewjatkarjemi z čěskeho Turnova. Wječor nazwučowachu zhromadnje čěski spěw „Byl jeden pán“, kotryž sta so z hymnu lětušeje bohemiady, a zanjesechu jón k zakónčenju wubědźowanja.
Serbšćinu wuknjacy šulerjo na slědach Ćišinskeho
Pančicy-Kukow (SN/MiR). Z basnjomaj „W Lipju“ abo „Lećće z časom“ a dalšimi Jakuba Barta-Ćišinskeho zaběrachu so šulerjo 9. a 10. lětnika. „Zapřijeli smy šulerjow ze serbskich a serbšćinu wuwučowacych šulow Hornjeje Łužicy“, rjekny regionalna rěčnica Domowiny za Kamjensku župu „Michał Hórnik“ Katharina Jurkowa. Jako posledni we wobłuku štyri dny trajaceho projekta wobdźělichu so srjedu šulerjo-serbšćinarjo wyšich šulow „Korla Awgust Kocor“ Kulow, „Dr. Marja Grólmusec“ Radwor a „Dr. Marja Grólmusec“ Slepo. Na pjeć stacijach su sobudźěłaćerjo Kamjenskeje a dalšich župow kaž tež Rěčneho centruma WITAJ młodostnym basnika zbližili. Poboku běchu jim studenća a přichodni studenća wučerstwa. Pomhałoj běštej iniciatoram fachowej poradźowarce za serbšćinu Katka Bukowa a Milenka Ertelowa. Tak móžachu jednotliwe stacije, přiměrjene rěčnym kmanosćam šulerjow, přihotować a přewjesć. Wjetšina młodostnych, tež hdyž serbšćinu jako cuzu rěč wuknu, zrozumichu jadrowe wuprajenja, kotrež jim přewodnicy na stacijach posrědkowachu.
